Engelli Kadınların Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Konularında Yaşadığı Zorluklar ile İlgili Yapılan Nitel Çalışmaların Sistematik Derlemesi
Author:
Abstract
Cinsel sağlık, cinsellikle ilişkili duygusal, fiziksel, zihinsel ve sosyal bir iyilik hali; üreme sağlığını üreme sistemi ile ilişkili hastalık ve sakatlığın olmaması ile birlikte biyolojik, psikolojik ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlanmaktadır. Dünya genelinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri ve bu hizmetlere erişim artmış olsa da, özellikle kırsal kesimde yaşayanların, yoksulların ve engelli bireylerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) hizmetlerine erişiminde hala büyük engeller bulunmaktadır. Bu sistematik derleme, engelli kadınların CSÜS hizmetlerine erişimde karşılaştıkları zorlukları belirlemeyi amaçlamaktadır. Konu ile ilgili 2012-2022 (10 yıl sürecinde) yılları arasında yapılan çalışmaları belirlemek için, PubMed, Scopus, ProQuest ve Google Scholar veri tabanları taranmıştır. Tarama İngilizce ve Türkçe dilinde “engelli kadınlar (disabled women)”, “üreme sağlığı (reproductive health)”, “cinsel sağlık, (sexual healthy)” toplam 3 anahtar sözcük ile yapılmıştır. Yapılan tarama sonucunda 3887 makaleye ulaşılmıştır. Bu makalelerden kriterlere uyan 9 çalışma incelemeye alınmıştır. İncelenen makalelerin sonucunda engelli kadınların, sağlık kuruluşlarına fiziksel erişilemezlik, sağlık kuruluşlarının engelli dostu olmaması, ekonomik sıkıntılardan dolayı sağlık hizmetlerine erişememe, ailelerinden cinsellik konusunda yeterli desteği alamama, toplumun olumsuz önyargıları ve damgalama, sağlık personelinin olumsuz davranışları, sağlık personelinin bilgi ve beceri eksikliği, CSÜS konularında bilgi ve eğitim eksikliği, CSÜS konusunda bilgilere sağlık personelinden ulaşamama gibi sorunlarla karşılaştığı görülmektedir.
Keywords
Abstract
Sexual health is defined as a state of emotional, physical, mental, and social well-being related to sexuality; reproductive health is defined as a state of complete biological, psychological and social well-being with the absence of disease and disability related to the reproductive system. Although sexual and reproductive health services and access to these services have increased worldwide, there are still significant barriers to access to sexual and reproductive health (SRH) services, especially for those living in rural areas, the poor, and people with disabilities. This systematic review aims to identify the challenges faced by women with disabilities in accessing SRH services. PubMed, Scopus, Proquest, and Google Scholar databases were searched to identify studies on the subject between 2012 and 2022 (within a 10-year period). The search was conducted in English and Turkish with a total of 3 keywords "disabled women", "reproductive health", sexual health". As a result of the search, 3887 articles were reached. Of these articles, 9 studies that met the criteria were included in the review. As a result of the reviewed articles, it is seen that women with disabilities face problems such as physical inaccessibility to health institutions, lack of disabled-friendly health institutions, inability to access health services due to economic difficulties, inability to receive adequate support from their families about sexuality, negative prejudices and stigmatization of the society, negative behaviors of health personnel, lack of knowledge and skills of health personnel, lack of information and training on SRH issues, and inability to access information on SRH from health personnel.