Kuzey Avrupa Ülkelerinin Yaşam Kalitesi Performanslarının Aras ve Copras Teknikleri İle Değerlendirilmesi
Author:
Abstract
Yaşam kalitesi, genel anlamda literatürde bireylerin yaşamdan duyduğu memnuniyet, beklentilerinin karşılanması ve amaçlarına ulaşma algısı olarak belirtilmektedir. Yaşam kalitesini belirleyen unsurlar genel anlamda belirtilebileceği gibi, insanların bulunduğu konuma göre de daha kapsamlı olarak belirtilebilmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada ilk olarak entropi yöntemi ile 2019 yılı için Kuzey Avrupa ülkelerinin yaşam kalitesi kriterlerinin önemlilik dereceleri tespit edilmiştir. Bulgulara göre, kriterlerin önemlilik dereceleri çok nicelikten az niceliğe doğru sırasıyla kirlilik, trafikte harcanan süre, sağlık, güvenlik, satın alma gücü ve yaşam maliyeti olarak belirlenmiştir. Devamında ise, 2019 yılı için Kuzey Avrupa ülkelerinin yaşam kalitesi performansı çok kriterli karar verme tekniklerinden olan aras ve copras yöntemleri ile ölçülmüştür. Söz konusu ülkelerin yaşam kalitesi performansının aras ve copras tekniklerini uygulamada entropi yöntemi ile tespit edilen Kuzey Avrupa ülkeleri için yaşam kalitesi kriterlerinin önemlilik derecelerinden (ağırlık katsayılarından) yararlanılmıştır. Bulgulara istinaden aras yöntemine göre Kuzey Avrupa ülkelerinin yaşam kalitesi performansı büyük nicelikten küçük niceliğe doğru sırasıyla Finlandiya, İzlanda, Estonya, Danimarka, İsveç, Norveç, Litvanya, Birleşik Krallık, Letonya, ve İrlanda olarak tespit edilmiştir. Söz konusu ölçüm copras yöntemine göre Danimarka, Finlandiya, Norveç, İzlanda, Estonya, Birleşik Krallık, İsveç, Litvanya, İrlanda ve Letonya olarak sıralanmışlardır. Aras ve copras yöntemleri kapsamında Kuzey Avrupa ülkelerinin yaşam kalitesi performansı sıralamaları farklı olup, söz konusu ülkelerin sıra farkı ortalaması 1,9 olarak tespit edilmiştir. Bunun yanında, aras ve copras yöntemleri kapsamında ülkelerin yaşam kalitesi performanslarına yönelik genel bir sıralama oluşturulmuştur. Bu sıralamaya göre, ülkelerin yaşam kalitesi performansı çok nicelikten az niceliğe doğru sırasıyla Danimarka, Finlandiya, Norveç, İzlanda, Estonya, Birleşik Krallık, İsveç, Litvanya, İrlanda ve Letonya olarak sıralanmışlardır. Bu kapsamda bu çalışma, Kuzey Avrupa ülkelerinin yaşam kalitesi performanslarının belirlenmesi kapsamında 2019 yılına ilişkin araştırmacılar için bir veri seti niteliği taşımaktadır. Ayrıca bu çalışma, kriterlere göre karar alternatiflerin sıralanmasının birden fazla çok kriterli karar verme tekniklerinin kullanılması kapsamında karar alternatiflerinin nasıl sıralanabileceğine yönelik bir yöntem niteliği taşımaktadır.
Keywords
Abstract
Quality of life is generally stated in the literature as the satisfaction of individuals from life, meeting their expectations and perception of achieving their goals. The factors that determine the quality of life can be specified in general terms, and can be specified more broadly depending on the location of people. In this context, in this study, firstly, the degree of significance of the quality of life criteria of Northern European countries was determined for 2019 by entropy method. According to the findings, the significance levels of the criteria were determined from large to small quantity, pollution, time spent in traffic, health, safety, purchasing power and cost of living. Subsequently, the quality of life performance of Northern European countries for 2019 was measured by the aras and copras methods, which are one of the multi criteria decision making techniques. The importance of the quality of life criteria (weight coefficients) for the Northern European countries determined by the entropy method in the application of the quality of life aras and copras techniques of the mentioned countries. According to the findings, the quality of life performance of Northern European countries was determined from large to small quantity Finland, Iceland, Estonia, Denmark, Sweden, Norway, Lithuania, UK, Latvia and Ireland. Denmark, Finland, Norway, Iceland, Estonia, United Kingdom, Sweden, Lithuania, Ireland and Latvia are listed according to the measurement copras method from large to small quantity. Within the scope of aras and copras methods, the quality of life performances of Northern European countries are different, and the average of the difference in these countries has been determined as 1.9. In addition, a general ranking of the quality of life performances of the countries was created within the scope of aras and copras methods. According to this ranking, the quality of life performance of the countries are listed from large to small quantity Denmark, Finland, Norway, Iceland, Estonia, UK, Sweden, Lithuania, Ireland and Latvia. In this context, this study is a data set for the researchers for 2019 within the scope of determining the quality of life performance of Northern European countries. In addition, this study is a method for sorting decision alternatives according to criteria, and how decision alternatives can be ranked within the scope of using more than one multi-criteria decision making techniques.