Author:
Abstract
Kırsal yerleşim dokularının ve mimarisinin oluşmasında ve gelişiminde; nüfus yapısı ve özellikleri, nüfusun etnik kimliği, yerleşimin bulunduğu yöredeki doğal malzemeler, iklim, bitki örtüsü, tarımsal geçim kaynakları, yetiştirilen bitki ya da hayvanların özellikleri gibi birçok faktör etkili olabilmektedir. Zaman içerisinde bu faktörlerden bazılarının ve bu yerleşimlerde yaşayan bireylerin yaşam biçimlerinin değişmesiyle birlikte yerleşim dokularında dönüşümler ortaya çıkmaktadır. Bazen de çeşitli nedenlerle yaşanan göç hareketleri, mübadele vb. gerekçelerle yerleşimin kullanıcılarının tamamen değiştiği; ancak buna rağmen dönüşüm sürecinde olan ve henüz tüm özgün niteliklerini yitirmemiş kırsal yerleşimler de bulunmaktadır. Çalışmanın amacı; değişim sürecine giren geleneksel kırsal yerleşimlerde, meydana gelen bu değişimleri yerinde gözlemler ve doku ölçeğinde analizler yaparak incelemek, belgelemek; yapılan analiz ve incelemelerle dokuda tarım arazilerinin, ürün deseninin korunabilmesi ve tarımla geçinen nüfusun sürekliliğinin sağlanabilmesi konularına dikkati çekmektir. Çalışma kapsamında örnek alan olarak, yerleşim dokusunda geleneksel nitelikler barındıran, özgün tarımsal ürünlerin yetiştirildiği İzmir iline bağlı Urla İlçesi’ndeki Nohutalan kırsal yerleşmesi seçilmiştir. Yöntem olarak ise öncelikle benzer çalışmalara ait literatür araştırması, yerleşmenin tarihine dair araştırmalar yapılmıştır. Daha sonra yerleşimin dokusu ve mimari yapısına ilişkin analiz paftaları oluşturularak çeşitli tespitler ve yaklaşımlar geliştirilmiştir. Yapılan incelemeler yerleşimde, mimari yapıda özgün dokuya aykırı yapılaşmalar yönünde değişimin olduğunu, koruma ve yapılaşma önerileri geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Keywords
Abstract
In the formation and development of rural settlements and architecture; many factors such as population structure and characteristics, ethnic identity of the population, natural materials in the region where the settlement is located, climate, vegetation, agricultural livelihoods, characteristics of the plants or animals grown can be effective. Over time, with the change of some of these factors and the way of life of individuals living in these settlements, transformations occur in settlement textures. Sometimes migration movements due to various reasons, exchange etc. for reasons, it seems that the users of the settlement have completely changed. Despite all these developments, together with rural settlements in which local texture and identity are rapidly transforming; there are also rural settlements that have not yet lost their identity, but are in the process of transformation. The aim of the study; to examine and document these changes in traditional rural settlements that have entered the process of transformation by making on-site observations and spatial analyzes; in the light of the analyzes and examinations made, it is to develop conservation suggestions in order to protect the settlement, agricultural land, crop pattern and ensure the continuity of the population living with agriculture. Nohutalan rural settlement in Urla District of İzmir, where traditional agricultural products are grown, which have traditional qualities in the settlement texture, has been chosen as a sample area within the scope of the study. In the context of the method, firstly, literature research related to similar studies and history of settlement were conducted. Later, analysis suggestions were developed for the texture and architectural structure of the settlement and conservation suggestions were developed. The investigations show that there is a change in the architectural structure in the settlement in the direction of the original texture, and suggestions for conservation and construction should be developed.