Author :
Abstract
Bu çalışma, toplumsal değişim ve dönüşümün temel dinamiklerinden biri olan çatışma kuramını, klasik, modern ve çağdaş yaklaşımlar çerçevesinde incelemektedir. Marx’ın sınıf çatışmasına dayalı açıklamaları, üretim ilişkileri ve ekonomik yapının toplumsal dönüşümdeki belirleyici rolünü vurgularken; Weber, Simmel, Coser, Dahrendorf ve Bourdieu gibi düşünürler çatışmayı yalnızca ekonomik düzlemde değil, aynı zamanda kültürel, sembolik ve kurumsal boyutlarıyla değerlendirmiştir. Neo-Marksist yaklaşımlar ise Gramsci’nin hegemonya, Althusser’in ideolojik aygıtlar ve Frankfurt Okulu’nun eleştirel teori perspektifleriyle, çatışma kuramını ideoloji, kültür ve bilinç boyutları üzerinden yeniden yorumlamıştır. Günümüzde ise kimlik siyaseti, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri, dijital medya ve ekolojik krizler, çatışma kuramının analiz ettiği yeni alanlar olarak öne çıkmaktadır. Çalışma, çatışmanın yalnızca yıkıcı bir unsur olmadığını, aksine toplumsal bütünleşmeye katkı sağlayan ve değişimi hızlandıran işlevsel bir süreç olduğunu göstermektedir. Böylece çatışma teorisi, toplumsal düzenin durağan bir uyum süreci olmadığını, sürekli yeniden üretilen karşıtlıklar ve müzakerelerden oluştuğunu ortaya koyarak sosyolojik çözümlemelerde vazgeçilmez bir perspektif sunmaktadır.
Keywords
Abstract
This study examines conflict theory, one of the fundamental dynamics of social change and transformation, through classical, modern, and contemporary approaches. While Marx’s analysis emphasizes class struggle, production relations, and the decisive role of economic structures in shaping social transformation, thinkers such as Weber, Simmel, Coser, Dahrendorf, and Bourdieu extend the scope of conflict beyond the economic sphere, highlighting its cultural, symbolic, and institutional dimensions. Neo-Marxist perspectives, particularly Gramsci’s concept of hegemony, Althusser’s theory of ideological state apparatuses, and the Frankfurt School’s critical theory, reinterpret conflict in relation to ideology, culture, and consciousness. In the contemporary context, identity politics, gender inequalities, digital media, and ecological crises emerge as new fields of analysis within conflict theory. The study argues that conflict is not merely a destructive force but also a functional process that fosters social integration and accelerates transformation. Accordingly, conflict theory reveals that social order is not a static harmony but rather a process of continually reproduced contradictions and negotiations. Thus, it provides an indispensable perspective for sociological analysis of both historical and contemporary social dynamics.
