Demokratik rejimlerde yasama organı tartışmasız bir şekilde hayati bir öneme sahiptir. Yasama organının tek meclisli mi yoksa çift meclisli bir yapıya mı sahip olması gerektiği siyaset bilimi ve anayasa hukuku alanlarında uzun yıllardır üzerinde durulan bir meseledir ve bu konuda kapsamlı çalışmalar yapılmıştır. Çift meclisli yasama modeli devletin gücünü sınırlandırmada etkili bir mekanizma olarak kabul edilir. Bu model yürütme ve yasama organlarını dengelerken bireylerin hak ve özgürlüklerini koruma amacını taşır. Aynı zamanda, yasama organında ikinci bir meclisin bulunmasının güçler ayrılığı ilkesini güçlendireceği de ifade edilmektedir. Çift meclisli parlamento yapısının ortaya çıkmasında farklı sebepler bulunmaktadır. Bu çalışmada çift meclisli yasama modelinin çoğulcu demokrasi açısından taşıdığı önem incelenmiştir. Çift meclisli sistemin ortaya çıkış nedenleri, bu yapıyı benimsemiş gelişmiş ülkelerin örnekleri üzerinden ele alınmış ve Türk siyasal tarihinde yer alan çift meclisli yasama organlarının yapıları ile yetkileri değerlendirilmiştir. Özellikle 1876 Kanun-i Esasi ile oluşturulan Meclis-i Umumi’deki Ayan ve Mebusan meclisleri ile 1961 Anayasası ile kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi içindeki Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi’nin yapıları ve işlevleri üzerinde durulmuştur. |
The legislature is undoubtedly crucial to democratic regimes. For many years, political scientists and constitutional law scholars have focused on the question of whether the legislature should be bicameral or unicameral, and a great deal of research has been done on it. The bicameral legislative model is considered an effective mechanism for limiting the power of the state. This model seeks to balance the legislative and executive branches while safeguarding individual liberties and rights. At the same time, it is also claimed that the separation of powers principle would be strengthened if the legislature had a second chamber. The bicameral legislative structure emerged for a variety of reasons. This study analyzes the importance of the bicameral legislative model for pluralist democracy. The reasons for the emergence of the bicameral system are discussed through the examples of developed countries that have adopted this structure, also the structures and powers of the bicameral legislatures in Turkish political history are evaluated. Particular focus is given to the Chamber of Notables and the Chamber of Deputies in the General Assembly, which was established by the 1876 Ottoman Basic Law, and composition and roles of the Republican Senate and the National Assembly in the Grand National Assembly of Turkey, which was established by the 1961 Constitution. |