Author :
Abstract
|
Ayak giysilerinin sıradan bir giysi olmak dışında sosyal statüyü belirleyen bir araç olarak kullanıldığı bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda Selçuklularda “sarı” rengin önemli kişilerce giyildiği, Roma İmparatorluğu’nda ise “mor” rengin kraliyet ailesi mensuplarının giydiği bilgiler ayak giysisinin sosyal hayattaki önemini göstermektedir. Ancak tüm bu bilgilerin yanı sıra tarihi süreçte kadınların tercih ettikleri ayak giysi modellerine dair özel araştırmalar oldukça azdır. Bununla birlikte kadın ayak giysi modellerinin medeniyetler arası etkileşim sebebiyle benzer oldukları görülmektedir. Bu durumu hem yazılı kaynaklarda toplumda kadının yerinin moda alanında incelenmemesi hem de günümüze ulaşan görsellerin çoğunlukla siyasi ve toplumsal olaylar açısından incelenmiş olması ile açıklamak mümkündür Çalışmanın amacı, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan kadın figürlerini (steller heykeller resimler ve minyatürler) inceleyerek Anadolu'da kadın ayak giysi modellerinin değişimi ve gelişimini belirleyebilmektir. Araştırma Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden Türk kavimleri başta olmak üzere o dönemde Anadolu'da yaşayan diğer medeniyetlere ait kadın figürlerindeki ayak giysi modelleri incelenerek oluşturulmuştur. Bu inceleme esnasında coğrafyanın, sosyal yaşamın ve inancın ayak giysi modellerini etkilediği gözlemlenmiştir. Türklerin de inançlarının ayak giysi modellerinde yer alan süslemeleri doğrudan etkilemiştir. Literatürde yer alan bilgiler çerçevesinde Türklerin İslamiyet'i kabul etmesinden sonra figürler yerine geometrik ve bitkisel süslemede uzmanlaşması günümüze oldukça az sayıda Türk kadın figürünün ulaşmasına sebep olurken ayak giysi süslemelerinin de oldukça çeşitlenmesini sağlamıştır.
|
Keywords
Abstract
|
It is well established that, beyond being an ordinary garment, footwear has historically been used as an instrument to signify social status. Research has shown that during the Seljuk period, the color "yellow" was worn by prominent individuals, while in the Roman Empire, the color "purple" was reserved for members of the royal family. These examples illustrate the significant role that footwear has played in social life. However, despite this, there has been limited research on the specific footwear models preferred by women throughout history. Moreover, due to the inter-civilizational interactions, the footwear models of women in different periods show remarkable similarities. This situation can be explained by the lack of examination of the status of women in society in the field of fashion in historical written sources and the fact that the surviving visual representations are often analyzed from the perspective of political and societal events. The aim of this study is to examine the women’s figures (such as statues, paintings, and miniatures) found within the boundaries of the Republic of Turkey, in order to trace the changes and development of women's footwear models in Anatolia. The research is based on an analysis of women’s footwear models in figures from the Turkish tribes that migrated from Central Asia to Anatolia, as well as those from other civilizations that inhabited the region at the time. During this examination, it was observed that geography, social life, and religious beliefs had a significant influence on the design of footwear. The Turks’ religious beliefs, particularly after their conversion to Islam, directly influenced the ornamental patterns found in footwear models. While the preference for figures diminished, the specialization in geometric and botanical motifs flourished. As a result, this shift has led to the survival of very few Turkish female figures to the present day, yet the variety of footwear embellishments has significantly increased. |
