Yoksulluk'un Belirlenmesine İlişkin Yaklaşım ve Ölçütler Üzerine Bir İnceleme

Author :  

Year-Number: 2024-Cilt 10 Sayı 6
Yayımlanma Tarihi: 2024-06-26 13:01:53.0
Language : Türkçe
Konu : Sosyoloji
Number of pages: 961-967
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Yoksulluğun ölçülmesine ilişkin aşamaların yoksulluğa yönelik yaklaşım ortaya konulduktan sonra bünyesinde yoksulluğun tanımlanması, yoksulluk kıstaslarının belirlenmesi, yoksulluğun ölçümü ile ilgili sorunların tespiti ve ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesini barındırdığı görülmektedir. Bu aşamalardan olan yoksulluğun tanımlanması konusunda yazında bir görüş birliği bulunmamaktadır. Yine benzer durumun yoksulluk sınırının belirlenmesine ilişkin çalışmalarda da var olduğu ve yoksulluk sınırının belirlenmesinde de birçok faktörün etkili olduğu anlaşılmaktadır. Yoksulluk sınırı/çizgisi, yoksulluk ile ilgili çalışmalarda hem ülkelerarası hem de aynı ülke içinde çeşitli karşılaştırmalar yapılabilmesi, yoksul olanlar ile yoksul olmayanların birbirinden ayırt edilmesi ve aynı zamanda toplam nüfus içinde kimlerin yoksul olduğunun belirlenmesi açısından önemli bir kavram olarak işlev görmektedir. Yoksulluğu belirlemeye yönelik yaklaşımlar literatürde Mutlak Yoksulluk Yaklaşımı, Göreli Yoksulluk Yaklaşımı ve Kapasite Yoksulluğu Yaklaşımı şeklinde öne çıkmaktadır.

Yoksulluğun ölçüm yöntemlerinin de yukarıda söz edilen yaklaşımlar doğrultusunda şekillenen bazı endeksler kullanılarak gerçekleştirildiği görülmektedir. Gelir bazlı bir yaklaşım benimseniyor ise geliri esas alan tek boyutlu ölçüm yöntemleri kullanılmaktadır. Yoksulluğun sadece gelir /harcama kıstası üzerinden ölçmeye eleştirel duran yaklaşımları benimseyen sosyal bilimciler ise yoksulluk gibi çok boyutlu bir kavramın, ancak insani yoksulluğu, cinsiyeti, zaman ve tüketimi ölçen çok boyutlu veya bileşik yoksulluk ölçüm yöntemleri kullanılarak tespit edilebileceğini savunmaktadır. Yoksulluğun ölçümünde ilk başlarda görülen gelir bazlı tekçi yaklaşımın, gün geçtikçe eleştirilere maruz kaldığı, yoksulluğun ölçümünün çok bileşenli bir hal aldığı ve her geçen gün yoksulluğun ölçümünde yeni boyutların eklendiği anlaşılmaktadır. Yakın gelecekte ülkelerin gelişme düzeylerine bağlı olarak farklılaşma olacaksa da yoksulluğun ölçümünde teknolojiye erişim, nitelikli tüketim, nitelikli zaman geçirme, boş zamanlara sahip olabilme, nitelikli barınma gibi yeni boyutların ekleneceği öngörülebilir.

Keywords

Abstract

It is seen that the stages of measuring poverty include defining poverty, determining poverty criteria, identifying problems related to poverty measurement and evaluating measurement results, after the approach to poverty is presented. There is no consensus in the literature on defining poverty, which is one of these stages. It is understood that a similar situation exists in studies on determining the poverty line and that many factors are effective in determining the poverty line. Poverty line functions as an important concept in studies on poverty in terms of making comparisons between countries or within the same country, distinguishing between poor people and those who are not, and determining who are poor in the total population. Approaches to determine poverty come into prominence in the literature as Absolute Poverty Approach, Relative Poverty Approach and Capacity Poverty Approach.

It is seen that poverty measurement methods are carried out using some indices shaped in line with the approaches mentioned above. If an income-based approach is adopted, one-dimensional measurement methods based on income are used. Social scientists, who adopt approaches that are critical of measuring poverty only through income/expenditure criteria, argue that a multidimensional concept such as poverty can only be determined by using multidimensional or composite poverty measurement methods that measure human poverty, gender, time, and consumption. It is understood that the income-based monist approach initially seen in the measurement of poverty, is being criticized day by day, the measurement of poverty has become multi-component and new dimensions are added to the measurement of poverty every day. If there will be differentiation depending on the development levels of countries soon, it can be predicted that new dimensions such as access to technology, qualified consumption, spending quality time, having free time, and qualified housing will be added to the measurement of poverty.

Keywords


                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics