Author :
Abstract
Türkiye’deki mesleki eğitimde yaşanan değişim sürecinin ortaya çıkarılması amacıyla yürütülen bu çalışma; nitel araştırma yöntemi esasına göre düzenlenerek doküman inceleme tekniği ile gerçekleştirilmiş; Google Scholar, Dergipark, Ulusal Tez Merkezi, Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİLİM) ve çeşitli dijital ortamlardaki mesleki eğitim ile ilgili basılı ve dijital ortamda ulaşılabilen bilimsel makale, tez, konferans, bildiri, yasa, yönetmelik vb. dokümanlar kullanılmış ve mesleki eğitimde yaşanan değişim süreci nesnel bir biçimde yorumlanmıştır. Türkiye’deki mesleki eğitimde yaşanan değişim süreci Osmanlı öncesi, Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet dönemi olarak üç başlıkta ele alınarak incelenmiş ve elde edilen bulgular sonucunda Türk toplumlarında mesleki eğitimin her zaman var olduğu ve önemsendiği, Orta Asya toplumlarında konar-göçer yaşam tarzı ve askeri esaslara göre sürdürüldüğü, Selçuklular döneminde Ahilik Teşkilatı kurularak geleneksel anlayışla mesleki eğitimin gerçekleştirildiği, Osmanlı’nın kuruluş döneminde Ahilik geleneği, kuruluş sonrasında ise Ahiliğin devamı olan Lonca Teşkilatı ile mesleki eğitimin yürütüldüğü ancak lonca geleneğinin bozulması ve dünyada gelişen şartlara ayak uydurulamaması nedeniyle 18. yüzyıldan itibaren modern mesleki eğitim için çalışmalar yapıldığı, Cumhuriyet döneminde ise ulusal politika haline getirildiği, yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından raporlar düzenlendiği ve bu raporlar doğrultusunda şekillendirildiği ve çağın gerekliliklerine uyum sağlamak adına mesleki eğitim sisteminin sürekli revize edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study, carried out with the aim of revealing the change process in vocational education in Turkey; organized on the basis of qualitative research method and carried out with document analysis technique; Google Scholar, Dergipark, National Thesis Center, National Academic Network and Information Center (ULAKBİLİM) and scientific articles, theses, conferences, papers, laws, regulations, etc. that can be accessed in print and digital media related to vocational education in various digital media. documents were used and the change process in vocational education was interpreted objectively. The process of change in vocational education in Turkey has been examined under three headings as pre-Ottoman, Ottoman period and Republican period, and as a result of the findings, vocational education has always existed and is considered important in Turkish societies, and in Central Asian societies, it is based on the nomadic lifestyle and military principles. In the Seljuk period, the Ahi Organization was established and vocational education was carried out with a traditional understanding, the Ahi-Order tradition in the establishment period of the Ottoman Empire, and the Guild Organization, which was the continuation of the Ahi-order after the establishment, was carried out with the Guild Organization. In order to adapt to the requirements of the age, the vocational education system was continued in order to adapt to the requirements of the era, studies were carried out for education, it was made into a national policy in the Republican period, reports were prepared by local and foreign researchers and shaped in line with these reports. It has been concluded that the appendix has been revised.
Keywords
- 1. Adıgüzel, O. C. & Berk, Ş. (2009). “Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Yeni Arayışlar: Yeterliğe Dayalı Modüler Sistemin Değerlendirilmesi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 220–236.
- 2. Anapa, S. (2008). “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim”, Yüksek Lisans Tezi,
- 3. Bağcı, E. (2011). “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Türkiye’de Yaşam Boyu Eğitim Politikaları”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 139–173.
- 4. Baltacı, A. (2018). “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231–274.
- 5. Binici, H. & Arı, N. (2004). “Mesleki ve Teknik Eğitimde Arayışlar”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383–396.
- 6. Bozkurt, Ö. Ç.; Kalkan, A.; Koyuncu, O. & Alparslan, A. M. (2012). “Türkiye’de Girişimciliğin Gelişimi: Girişimciler Üzerinde Nitel Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 229–247.
- 7. Çalık, T. (2003). “Eğitimde Değişimin Yönetimi: Kavramsal Bir Çözümleme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36(36), 536–557.
- 8. Çetin, Ö. (2016). “Mesleki Eğitim Merkezlerinin Yerel Sanayilerin Gelişmesindeki Fonksiyonu: Problem ve Çözüm Önerileri Konya Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- 9. Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev.; M. Bütün & S. B. Demir), Siyasal Kitapevi, Ankara
- 10. Demirer, M. (2018). “Mesleki eğitimde Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECVET) Bağlamında Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması: Bir Model Önerisi”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 11. Ekiz, D. (2020). Bı̇lı̇msel Araştırma Yöntemlerı̇ (6. Baskı.), Anı Yayıncılık, Ankara.
- 12. Gemici, N. (2010). “Ahilikten Günümüze Meslek Eğitiminde Model Arayışları ve Sonuçları”, Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 71–105.
- 13. Hali, S. & Rencüzoğulları, S. (2017). “İslamiyet Öncesi Dönemde Türklerde Eğitim”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(17), 425–437.
- 14. Horuz, O. R. (2017). “Mesleki Eğitim Merkezi Öğrencilerinin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin İncelenmesi (Bartın İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
- 15. İçli, G. (2001). “Eğitim, İstihdam ve Teknoloji”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 65–71.
- 16. İşler, H. (2006). “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’deki Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Sisteminin Avrupa Birliği’ne Uygunluğu”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 17. İşler, H. (2012). “Mesleki Ve Teknik Eğitimde Değişen Paradigmalar”, Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 1(2), 119–131.
- 18. Karabulut, A. & Marul, M. (2011). “Mesleki ve Teknik Eğitimde Eğitim Modeli Tasarımı”, Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 78–85.
- 19. Karakaş, M. (2012). “İlköğretim Öğrencilerinin Mesleki ve Teknik Eğitim Algıları”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
- 20. Kılınç, M. (2012). “Türkiye’de Mesleki Teknik Eğitimi Şekillendiren Eğitim Kurumlarından Ahilik, Gedik, Lonca, Enderun Mektebi’nin Tarihi Gelişimleri”, Vocational Education, 7(4), 63–73.
- 21. Kıran, U. (2019). “Türkiye’deki Sanayileşmenin Mesleki Eğitime Etkisi (1960-1990)”, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- 22. Kocabaş, S. (2008). “AB’de Mesleki Eğitimin Geleceği-Yakın Gelecek İçin Hedefler, Politikalar ve Stratejiler”, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 24. MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, (1999). “16. Milli Eğitim Şurası”, Talim Terbiye Kurulu, Ankara.
- 25. MEB, Milli Eğitim Bakanlığı, (2022). Meslekî ve Teknik Eğitimin Tarihçesi. MEB Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, http://mtegm.meb.gov.tr/www/tarihcemiz/icerik/20
- 26. MSB, Milli Savunma Bakanlığı, (1985). 3225 sayılı Millî Savunma Bakanlığı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına Bağlı Kurumlar ile Asker Hastanelerinde Döner Sermaye Teşkili ve İşletilmesine İlişkin Kanun.
- 27. Muslu, A. (2010). “Türkiye’de Mesleki Eğitim Almış Nüfusun İstihdam Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- 28. Özer, M. (2020). “Türkiye’de Mesleki Eğitimde Paradigma Değişimi”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 357– 384.
- 30. Resmi Gazete, T. C. (1964). 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu.
- 31. Şahı̇n, S. & Demı̇rel, Ö. A. (2019). “Türkiye’de Eğitimde Değişim İhtiyaçlarına, Engellerine ve Değişime Yön Vermeye İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 88–106.
- 32. Şanal, M. & Alaca, E. (2020). Türk Eğitim Tarihi Orta Asya’dan Günümüze (2. Baskı), Pegem Akademi, Ankara.
- 33. Saraçoğlu, E. (2007). “Mesleki Eğitim ve Mesleki Eğitimi Geliştirme Projesi (MEGEP) Uygulamaları: İstanbul’da Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 34. Şen, M. (2016). “Aktif İşgücü Piyasası Politikaları Kapsamında Türkiye’de Mesleki Eğitim Kurslarının Analizi”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 2(1), 67–89.
- 35. Taşlı, V. (2019). “Koordinatör Öğretmenler: Türkiye’de Mesleki Eğitim Sisteminin Kilit Aktörleri”, 27. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 18-20 Nisan 2019, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 700–719, Antalya.
- 36. TED. (1983). “Türkiye’de Meslek Eğitimi ve Sorunları”, Türk Eğitim Derneği VI. Eğitim Toplantısı, Türk Eğitim Derneği, Ankara
- 37. Toprak, Ö. F. (2018). “Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Gelişiminde İŞKUR’un Rolü”, Yüksek Lisans Tezi,
- 38. Toz, İ. (2019). Mesleki Eğitim Merkezlerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerilerinin Yönetici, Öğretmen, İşveren ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
- 39. Tuncer, M. (2006). “Yetişkinlerin Mesleki Eğitimi”, Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 5(1), 40–47.
- 40. Vuranok, T. T. (2017). “Mesleki Eğitimde İstihdam Sorunları: (İstanbul Örneği)”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- 41. Yalçın, M. (2017). “Mesleki Eğitimde İstihdam Sorunları, Örnek Modeller, Türkiye Uygulaması ve Çözüm Önerileri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 42. Yazıcı, H.; Türkmen, B. & Aydemir, Y. (2015). “Dünyada ve Türkiye’de Mesleki Eğitim ve Önemi” 4th International Vocational Schools Symposium, 21-23 Mayıs 2015, Yalova Üniversitesi, 1630–1639, Yalova
- 43. Yıldırım, A. & Çarıkçı, O. (2017). “Mesleki Eğitimin Gelecek Vizyonu; İnsan Kaynakları Planlaması Açısından Bir Bürokratik Model Denemesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 397–413.
- 44. Yıldız, K. (2016). “2008 Krizinden Günümüze İŞKUR’un Mesleki Eğitim Faaliyetlerinin Gelişimi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), 249–266.
