Author :
Abstract
Çağdaş Türk resim sanatında “yerellik/ulusallık” sorunsalı günümüze kadar tartışıla gelmiş önemli konulardan birisini oluşturmuştur. XIX. yüzyıldan itibaren Batı resminin etkisi ile yeni bir kimliğe bürünen Türk resim sanatında Batı taklitçiliğine tepki olarak “yerel/ulusal” değerlere yönelme ilk olarak Asker ressamlar arasında kendini yavaş yavaş göstermeye başlamışsa da Cumhuriyet’in ilanı sonrasında başlayan “ulusal kimlik’” arayışları çerçevesinde ulusal sanat oluşturma çabaları ile yeniden alevlenmiştir. Cumhuriyet dönemi ressamları ulusal sanat oluşturmak için eserlerinde, öncelikli olarak Anadolu insanını ve içinde yaşadığı doğayı konu olarak seçme, ulusal kültüre dayanma gereğine inanmış, bu inanış Cumhuriyetin halkçılık ilkesi ile birleşince de resim sanatında Anadolu insanı, yaşamı ve çevresi ile öncelikli konu olmuştur. Bu anlayış çağdaş Türk resim sanatında yerellikten ulusallığa ve oradan evrenselliğe ulaşmanın yolu olarak kabul görmüştür.
Çağdaş Türk resminin önemli temsilcilerinden birisi olan ve ulusal bir resim sanatı yaratmada bu anlayışı temel çıkış noktası olarak gören Turgut Zaim'in sanatı, “yerel/ulusal” Türk resminin tipik ve benzersiz bir örneğini oluşturmaktadır. Kaynağını geleneksel Türk tasvir sanatlarından alan, ancak bunu çağdaş bir bakış açısıyla özümseyen sanatçı eserlerinde Anadolu insanının yaşamından kesitler aktararak yerelliği, Uygur resimlerinden minyatür sanatına uzanan geleneksel Türk resminin biçim ve üslup aktarımcılığını kullanarak da ulusal sanat anlayışını yakalamıştır.
Keywords
Abstract
The problematic of "locality/nationality" in contemporary Turkish painting has formed one of the important issues that have been discussed until today. XIX. Although the tendency towards “local/national” values as a reaction to Western imitation in Turkish painting art, which has taken on a new identity with the influence of Western painting since the 19th century, started to show itself slowly among Soldier painters, creating national art within the framework of the search for “national identity” that started after the proclamation of the Republic. rekindled by his efforts. In order to create national art, the painters of the Republican period believed in the necessity of choosing the Anatolian people and the nature in their works as the subject and relying on the national culture, and this belief combined with the populism principle of the Republic, the Anatolian people's life and environment became the priority issue in the art of painting. This view has been accepted as the way to reach from locality to nationality and from there to universality in contemporary Turkish painting art.
The art of Turgut Zaim, who is one of the important representatives of contemporary Turkish rhyme and sees this understanding as the main starting point in creating a national art of painting, constitutes a typical and unique example of “local/national” Turkish painting. The artist, who took his source from the traditional Turkish depiction arts, but internalized this with a contemporary perspective, captured the locality of the Anatolian people by conveying sections from the life of the Anatolian people in his works, and the national art understanding by using the form and style transference of traditional Turkish painting ranging from Uyghur paintings to miniature art.
Keywords
- 1. Arseven, C.E. (1970). Türk Sanatı, Cem Yayınevi, İstanbul.
- 2. Avcı, M. A. (2011). “Çağdaş Türk Resim Sanatında Kimlik Sorunu”, Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
- 3. Aydoğan, E. B. (2008), “Sanat Eğitiminde Bir Duayen Sanatçı Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Onlar Grubu”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Edirne, 10 (2): 312-326.
- 4. Başkan, S. (1991). 19. Yüzyıldan Günümüze Türk Ressamları, (Birinci Baskı), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- 5. Bek, G. (2008). “Çağdaş Türk Sanatında “Ulusallık / Evrensellik” Sorunsalı ve Bazı Temel Yaklaşımlar”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (5):117-130.
- 6. Büyükkol, S.-Yasinci, S. (2019). “Çağdaş Türk Resim Sanatında Toplumsal Statü Yansımaları”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 12/28, :1168-1182.
- 7. Çetin, Y. (2007). “Mustafa Kemal Atatürk Döneminde (1920-1938) Müze ve Eski Eserler Konusunda Yapılan Çalışmalar”, Sanat Dergisi, 12: 117,121.
- 8. Çetin, Y. & Avcı, M. A. (2010). “Çağdaşlaşma Sürecinde Sanayi-i Nefise Mektebi’nin Kuruluşu ve Asker Ressamların Bu Okuldaki Eğitim Faaliyetleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 25: 51-66.
- 9. Dilmaç, O. (2009). “1914-1940 Yılları Arasında Avrupa’da Eğitim Alan Sanatçılarımızın Ülkemizdeki Sanat Eğitimine Katkıları”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 23:55-77.
- 10. Genç, M. A. (2012). “D Grubu Ressamlarının Türk Resim Sanatının Gelişimine Olan Katkıları, İDİL, 1/5: 405-417.
- 11. Göğebakan, Y. (2014). “Hüsamettin Koçan’ın Çalışmalarındaki Kültür Varlığı ve Kültür Mirası’na Ait Unsurlar”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, C/10: 47-57.
- 12. Güvemli, Z. (1982). Sanat Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul.
- 13. Karoğlu, A. (2014). “Folklorik Unsurların Resme Yansıması ve Yaşatılması Bağlamında Bazı Düşünceler”, Millî Folklor, 104: 99-109.
- 14. Ortaylı, İ. (1999). “Osmanlı Kimliği”, Cogito, Osmanlı Özel Sayısı, 21: 78-85.
- 15. Mintaş, Z. (2001). “Çağdaş Türk Resminde Gelenek Sorunu, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalı, İstanbul.
- 16. Yaşarov, N. (2005). Gelenek ve Çağdaşlık Bağlamında Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı, İstanbul.
- 17. Ercan, R. (2001). “Türkiye’de Ulusal Kültür Tartışmaları Bağlamında Çağdaş Uygarlık Sorunu”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal bilimler Dergisi, 25/1:113-132.
- 18. Keskin, G. (2012). “Yurdu Gezen Ressamlar”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 27: 141- 151.
- 19. Kılıç, E. (2010). “Çağdaş Türk Resminde Geleneksel Etkileşim”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6/25: 327-340.
- 20. Koçer, H. A. (1970). Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923), (Birinci Baskı), Milli Eğitim Yayınları, İstanbul.
- 21. Okur, M. (2005). “Milli Mücadele ve Cumhuriyetin İlk Yıllarında Milli ve Modern Bir Eğitim Sistemi Oluşturma Çabaları”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 1/5: 200-217.
- 22. Renda, G. (1977). Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1700-1850, (Birinci Baskı), Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara
- 23. Tansuğ, S. (1993). Resim Sanatı Tarihi, (Birinci Baskı), Remzi Kitapevi, İstanbul.
- 24. Tansuğ, S. (1996). Çağdaş Türk Sanatı, Remzi Kitapevi, İstanbul.
- 25. Tansuğ, S. (1997). Çağdaş Türk Sanatına Temel Yaklaşımlar, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
- 26. Uz, A. (2011). “Erken Cumhuriyet Dönemi Sanat Politikaları ile Toplumun Sanatsal Gelişimine Plastik Sanatlar Çerçevesinden Bakış”, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Yazıları 25/26 (41): 924.
- 27. Yazgaç, P. (2018). Turgut Zaim’in Resimlerinde; Anadolu Folklorü ve Yörük Yaşamı Üzerine Bir Değerlendirme, İDİL, 7/48:1031-1041.
