Author :
Abstract
Finansal okuryazarlık günümüzde oldukça önemli bir konu olmakla birlikte bireylerin finansal okuryazarlık düzeylerini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde dahi finansal okuryazarlık düzeyinin düşük olması günümüz dünyasında hem makro hem de mikro ekonomilerde birçok soruna yol açabilmektedir. Finansal tecrübesi, bilgi ve birikimi olmayan bireyler para kazanmaya başladıkları andan itibaren ekonomik ve psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu durum da gerek psikolojik gerek sosyolojik açıdan problemlere yol açabilmektedir. Örneğin kazanılan paranın birimi, bütçesi ya da gerçekliği sorgulanmaksızın bireylerde psikolojik olarak rahatlama hissine sebep olurken, kaybedilen para bireyleri bazen derin bir çıkmaza sürükleyebiliyor. Bu araştırmada ise öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeylerinin psikolojik sağlamlık ile olan ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde bir devlet sosyal bilimler lisesinde öğrenim gören hazırlık sınıfları ile birlikte 9 ve 10. sınıfta öğrenim gören öğrencilerden oluşmuştur. Anket sahiplerinden gerekli iznin alındığı araştırmamızda nicel yönden yaklaşık 100 öğrenciye “Para Yönetim Öz Yeterlik Ölçeği ve Para Davranış Algısı Ölçeği” ile “Psikolojik Sağlamlık Tutum Beceri Ölçeği” ayrıca “Kişisel Bilgi Formu” uygulanmıştır. Nitel yönden yarı yapılandırılmış görüşme formlarının kullanıldığı araştırmada betimsel analiz yapılmıştır. Öğrencilerin biriktirme, harcama, planlama ve yatırım davranışları ile birlikte bu yönde sahip olunması gereken psikolojinin araştırıldığı çalışmada nicel ve nitel bulgularda benzer sonuçlara ulaşılmıştır. Araştırmada finansal okuryazarlık ile psikolojik sağlamlık arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bunun yanında cinsiyet, aile gelir düzeyi gibi değişkenlerin öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyine ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisi incelenmiş ancak sonuçlar anlamlı bulunmamıştır.
Keywords
Abstract
Although financial literacy is a very important issue today, there are many factors that affect individuals' financial literacy levels. Even in developed countries, the low level of financial literacy can cause many problems in both macro and micro economies in today's world. Individuals who do not have financial experience, knowledge and experience may face economic and psychological problems from the moment they start to earn money. This situation can cause problems both psychologically and sociologically. For example, while the unit of money earned causes a feeling of psychological relief without questioning its budget or reality, the money lost can sometimes lead individuals to a deep stalemate. In this study, it was aimed to examine the relationship between students' financial literacy levels and psychological resilience. Mixed method of both quantitative and qualitative methods were used together. The sample of the research consisted of students studying in the 9th and 10th grades together with the preparatory classes studying at a state social sciences high school in Ankara in the 2020-2021 academic year. In our study, in which the necessary permission was obtained from the survey owners of the "Money Management Self-Efficacy Scale and Money Behavior Perception Scale", the "Psychological Resilience Attitude Skill Scale" and the "Personal Information Form" were applied to approximately 100 students in quantitative terms. Descriptive analysis was carried out in the research in which semi-structured interview forms were used qualitatively. In the study, in which the students' saving, spending, planning and investment behaviors as well as the psychology that should be possessed in this direction were investigated, similar results were obtained in quantitative and qualitative findings. In the study, a positive and significant relationship was found between financial literacy and psychological resilience. In addition, the effects of variables such as gender and family income level on students' financial literacy and psychological resilience levels were also studied, but the results were not found meaningful.
Keywords
- 1. Adeleke, T. (2013). The effects of gender and gender role on the financial literacy of college student. Wilmington, North Carolina: Oklahoma State University.
- 2. Akar, A. ve Aktan, A., (2020). Psikolojik Sağlamlık Tutum Beceri Ölçeği Geçerlik Güvenirlik Çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 19 - Sayı:74, ss. 655- 679.
- 3. Atkinson, Adele. – Messy, Flore Anne. (2012), Measuring Financial Literacy: Results of the OECD / International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study, OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No 15, OECD Publishing.
- 4. Bakır Yiğtbaş, Ş., Temeloğlu E. ve Şimşek, A. (2020). Ortaöğretim Çağındaki Gençlerde Finansal Eğitimin Finansal Okuryazarlık Üzerindeki Etkisi, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 411-432.
- 5. Bozkurt, E., Toktaş, Y. ve Altıner, A. (2019). Türkiye’de Tasarruf ve Finansal Okuryazarlık Üzerine Bir Araştırma, Elektronik sosyal Bilimler Dergisi, 18(72). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/833535 sitesinden erişilmiştir.
- 6. Cameron, M. P. Calderwood, R. Cox, A. Lim, S. Yamaoka, M. (2013). Factors associated with financial literacy among high school, department. Hamilton, New Zealand: Department of Economics, University of Waikato.
- 7. CYFI (2013) Research evidence on the CYFI model of children and youth as economic citizens. CSD Research Review No.13-04. Available at: http://www.bu.edu/bucflp/files/2014/06/CYFI-Research-BriefResearchEvidence-on-the-child-and-youth-finance-model-of-economic-citizenship-2.pdf (accessed 21 January 2015).
- 8. Dursun, V. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Bilgi, Tutum ve Davranış Düzeylerinin Araştırılması: Adnan Menderes Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
- 9. Er, B. ve Taylan, A., E. (2017). Lise Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 7(14). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/399487 sitesinden erişilmiştir.
- 10. Ergün, B., Şahin, A., Ergin, E. (2014). Finansal okuryazarlık: İşletme bölümü öğrencileri üzerinde bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34), 847- 864. Erişim adresi: http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt7/sayi34_pdf/8isletme_iktisat_iletisim_kamu/ ergun_bahadir_vd.pdf
- 11. Fettahoğlu, S. (2015). Hane Halkının Finans Eğitimi ve Finansal Okuryazarlık
- 13. Goel, I. ve Khanna, S. Ram. (2013). Financial education as tool to achieve financial literacy. Eastern Economic Forum, 338-345.
- 14. Güvenç, H. (2016). Lise öğrencileri için finansal okuryazarlık ölçeği geliştirme çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (3), 847-863.
- 15. Hung, A., Parker, A. M. ve Yoong, J. (2009). Defining and Measuring Financial Literacy. RAND Labor and Population Workin Paper Series. No: WR-708. California.
- 16. Lusardi A and Mitchell OS (2014) The economic importance of financial literacy: Theory and evidence. Journal of Economic Literature 52(1): 5–44.
- 17. Mason, Carolynne – Wilson, Richard. (2000), Conseptualising Financial Literacy, Loughborough University, Business School Research Series, London
- 18. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2014) PISA 2012 results: Students and money: Financial literacy skills for the 21st century (Vol. VI). In: PISA. Paris: OECD Publishing. Available at: http://dx.doi.org/10.1787/9789264208094-en (accessed 21 October 2014).
- 19. Özdemir, B. (2020). Lise Öğrencileri İçin Finansal Okuryazarlık Programı Geliştirilmesi Ve Etkilerinin Değerlendirilmesi, Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
- 20. Pamukçuoğlu, K. (2019). Medyanın Finansal Okuryazarlık Üzerindeki Etkisi, Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Linans Tezi, Ankara.
- 21. Şantaş, F., Demirgil, B. (2015), Ekonomik okuryazarlığı düzeyinin tespitine ilişkin bir araştırma. Akademik Bakış Dergisi, (48), 46-60. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/abuhsbd/issue/32941/365966
- 22. Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde geçerlilik ve güvenirlik. Ankara: Seçkin Matbaası.
- 23. Uraz Kaya, I. (2020). Finansal Okuryazarlık ve Finansal Dijitalleşme İlişkisi: Bankacılık ve Finans Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Burdur.
- 24. World Bank, 2014. Financial Education Programs and Strategies: Approaches and Available Resources. Erişim adresi: https://responsiblefinanceforum.org/wp-content/uploads/2015/03/Financial-EducationPrograms-and-Strategies.pdf
- 25. Wagland, S. P. ve S. Taylor (2009). When it comes to financial literacy, is gender really an issue? Australasian Accounting Business and Finance Journal, 3(1), 13-25.
- 26. Yıldız, G. (2019). Davranışsal İktisat Perspektifinden Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Analizi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Bilecik.
- 27. Yücel, S. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlıklarının Kredi Kartı Kullanım Alışkanlıkları Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi-Hacettepe Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi,Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
- 28. Yücel, K. O., & Uysal, B. (2021). Kırıkkale’deki Lise Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyi’nin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. İşletme Akademisi Dergisi, 1(4), 344–363. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.629
