Examining of Relationship Self-Efficacy and Mindfulness Levels of Emerging Adult Spouses According to Childhood Experiences
Author :
Abstract
Bu araştırmada, beliren yetişkin eşlerin ilişki öz yeterlik ve bilinçli farkındalık düzeylerinin çocukluk deneyimlerine göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma grubunu Türkiye’deki 19-26 yaş aralığında bulunan ve bir eşe (sevgili, partner, nişanlı, evli vb.) sahip olan bireyler oluşturmaktadır. Araştırmaya 334 kadın, 98 erkek olmak üzere toplam 432 beliren yetişkin katılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Çoklu Doğrusal (lineer) Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, bilinçli farkındalık ve ilişki öz yeterlik puanları arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki; bilinçli farkındalık ve çocukluk deneyimleri arasında ise negatif yönde düşük düzeyde ilişki bulunmuştur. Çocukluk deneyimleri ve ilişki öz yeterlik puanları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır. Çoklu regresyon analizleri sonuçlarına göre; çocukluk deneyimlerinin değersizlik içeren anılar ve tehdit edici anılar alt boyutları, ilişki öz yeterliği üzerinde anlamlı bir yordayıcıdır. Değersizlik içeren anılar arttığında alt boyutların tamamına ait puanlar; tehdit edici anılar arttığında ise farklılaşma ve karşılıklık puanları anlamlı olarak azalmaktadır. Çocukluk deneyimleri alt boyutlarından yalnızca boyun eğdirici anılar alt boyutunun bilinçli farkındalık üzerinde yordayıcı olduğu bulgulanmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, it is aimed to examine the self-efficacy and mindfulness levels of emerging adult spouses in their relationships according to their childhood experiences. The group of the research consists of individuals between the ages of 19-26 and having a spouse (lover, partner, engaged, married, etc.) in Turkey. A total of 432 emerging adults, 334 women and 98 men, participated in the study. Pearson Product-Moment Correlation and Multiple Linear (linear) Regression analysis were used in the analysis of the obtained data. As a result of the research, there was a medium level of positive correlation between the mindfulness and self-efficacy scores of relationships. A low level of negative correlation was found between mindfulness and childhood experiences. It was determined that there was no significant relationship between childhood experiences and the self-efficacy scores of relationships. According to the results of multiple regression analysis, sub-dimensions of childhood experiences as unworthy memories and threatening memories are significant predictors on self-efficacy of the relationship. When the memories including worthlessness increase, the scores of all sub-dimensions decrease significantly. Similarly, when threatening memories increase, differentiation and reciprocity scores decrease significantly. It was found that only the sub-dimension of the submissive memories, which is one of the sub-dimensions of childhood experiences, was a predictor on mindfulness.
Keywords
- Akan, Y. (2019). İlişki öz yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası
- Akan, Y. (2019). İlişki öz yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10 (17), 1601-1624.
- Akgün Boylu, Ş. (2018). Evli bireylerin bilinçli farkındalık düzeyleri ile evlilik doyumu ve problem çözme becerisiarasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü, İstanbul.Akın, A., Uysal, R., ve Çitemel, N. (2013). Çocukluk deneyimleri ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (4), 1541-1550.
- Albayrak, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin bağlanma biçimleri, bilinçli farkındalık düzeyleri ve psikolojikbelirtileri arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- Alver, B., Dilekmen, M. ve Ada, Ş. (2010). Üniversite öğrencilerinin bazı öznel algılamalarına göre psikolojik belirtileri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (33), 13-23.
- Andersson, L. ve Stevens, N. (1993). Associations between early experiences with parents and well-being in old age. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 48 (3), 109-116.
- Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55, 469-480.
- Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: Bir kavram analizi. Turkish Studies, 11 (19), 63-80.
- Atak, H. ve Çok, F. (2010). İnsan yaşamında yeni bir dönem: Beliren yetişkinlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (1), 39-50.
- Atalay, Z. (2019). Mindfulness. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 8, 191– 215.
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71-81.
- Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K., ve Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness inromantic relationship satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital And Family Therapy, 33 (4), 482-500.
- Brett, E. I., Espeleta, H. C., Lopez, S. V., Leavens, E. L., ve Leffingwell, T. R. (2018). Mindfulness as a mediatorof the association between adverse childhood experiences and alcohol use and consequences. Addictive Behaviors, 84, 92-98.
- Brotto, L. A., Seal, B. N., ve Rellini, A. (2012). Pilot study of a brief cognitive behavioral versus mindfulness-based intervention for women with sexual distress and a history of childhood sexual abuse. Journal of Sex & Marital Therapy, 38 (1), 1-27.
- Brown, K. W., ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84 (4), 822.
- Burger, Jerry M. (2006). Kişilik. (İ.D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Burpee, L. C., ve Langer, E. J. (2005). Mindfulness and marital satisfaction. Journal of Adult Development, 12 (1), 43-51.
- Caldwell, J. G., ve Shaver, P. R. (2013). Mediators of the link between adult attachment and mindfulness. Interpersona: An İnternational Journal On Personal Relationships, 7 (2), 299-310.
- Canary, D. J., ve Stafford, L. (1992). Relational maintenance strategies and equity in marriage. Communication Monographs, 59, 243-267.
- Carson, J. W., Carson, K. M., Gil, K. M., ve Baucom, D. H. (2004). Mindfulness-based relationship enhancement. Behavior Therapy, 35 (3), 471-494.
- Cesur, G., Sayraç, N. ve Korkmaz, E. (2018). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 33 (81), 97-112.
- Chapman, D. P., Whitfield, C. L., Felitti, V. J., Dube, S. R., Edwards, V. J., ve Anda, R. F. (2004). Adversechildhood experiences and the risk of depressive disorders in adulthood. Journal of Affective Disorders, 82 (2), 217-225.
- Cohrdes, C., ve Mauz, E. (2020). Self-Efficacy and emotional stability buffer negative effects of adverse childhood experiences on young adult health-related quality of life. Journal of Adolescent Health, 67 (1), 93-100.
- Colman, R. A., ve Widom, C. S. (2004). Childhood abuse and neglect and adult intimate relationships: A prospective study. Child Abuse And Neglect, 28 (11), 1133-1151.
- Çelik, S. N. (2020). Çocukluk çağı travmaları, duygu düzenleme becerileri ve bilinçli farkındalık arasındakiilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Deniz, M.E. ve Erus, S.M. (2021). Evlilikte mutlu olmanın yolu: Bilinçli farkındalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları
- Durmuşoğlu, N., ve Doğru, S. S. Y. (2006). Çocukluk örseleyici yaşantılarının ergenlikteki yakın ilişkilerde bireye etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 237-246.
- Eğeci, İ. S., ve Gençöz, T. (2006). Factors associated with relationship satisfaction: Importance of communication skills. Contemporary Family Therapy, 28, 383–391.
- Elices, M., Pascual, J. C., Carmona, C., Martín-Blanco, A., Feliu-Soler, A., Ruiz, E., ... ve Soler, J. (2015).Exploring the relation between childhood trauma, temperamental traits and mindfulness in borderline personality disorder. BMC Psychiatry, 15 (1), 1-7.
- Fincham, F. D., ve Cui, M. (2011). Emerging adulthood and romantic relationships an ıntroduction. In Romantic Relationships in Emerging Adulthood. (Ed. F. D. Fincham ve M. Cui) New York: Cambridge University Press.
- Fitzgerald, M. (2021). Developmental pathways from childhood maltreatment to young adult romantic relationship functioning. Journal of Trauma and Dissociation, 22, 1-17.
- Gençtan, E. (1998). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Gilbert, P., Cheung, M. S., Grandfield, T., Campey, F. ve Irons, C. (2003). Recall of threay and submissiveness inchildhood: Development of a new scale and its relationship with depression, social comparison and shame. Clinical Psyhology and Psychotherapy, 10, 108-115.
- Glaser, J. P., Os, J., Portegijs, P. J. ve Myin-Germeys, I. (2006). Childhood trauma and emotional reactivity to daily life stress in adul frequent attenders of general practitioners. Journal of Psychosomatic Research, 61, 229-236.
- Güleç, S. (2020). Romantik ilişkilerde doyum modeli: temel psikolojik ihtiyaçlar, bilinçli farkındalık, ilişki niteliği, yükleme tarzları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
- Huang, F. Y., Hsu, A. L., Chao, Y. P., Shang, C. M. H., Tsai, J. S., ve Wu, C. W. (2021). Mindfulness‐basedcognitive therapy on bereavement grief: Alterations of resting‐state network connectivity associate with changes of anxiety and mindfulness. Human Brain Mapping, 42 (2), 510-520.
- Johnson, E. M., Campbell, J.A., Garacci, E., Walker, R. J. ve Egede, L. E. (2021). Stress that Endures: Influence ofAdverse Childhood Experiences on Daily Life Stress and Physical Health in Adulthood. Journal of Affective Disorders, 284, 38-43.
- Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living: the program of the stress reduction clinic at the university of massachusetts medical center. New York: Delta.
- Kandır, A. ve Alpan Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Dergisi, 4 (14), 33-38.
- Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kaya, F. (2010). Çocukluk döneminde yaşanan istismarın kişilerarası ilişki tarzları üzerindeki etkisi: erken dönemuyum bozucu şemaların aracı rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kimbrough, E., Magyari, T., Langenberg, P., Chesney, M., ve Berman, B. (2010). Mindfulness intervention for child abuse survivors. Journal Of Clinical Psychology, 66 (1), 17-33.
- Lopez, F. G. ve Lent, R. W. (1991). Efficacy based predictors of relationship adjustment and persistence among college students. Journal of College Student Development, 32(3), 223–229.
- Lopez, F.G., Morúa, W. ve Rice, K.G. (2007). Factor structure, stability, and predictive validity of college students relationship self-efficacy beliefs. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 40, 80–96.
- Michal, M., Beutel, M. E., Jordan, J., Zimmermann, M., Wolters, S., ve Heidenreich, T. (2007). Depersonalization, mindfulness and childhood trauma. The Journal of Nervous And Mental Disease, 195 (8), 693-696.
- Miklosi, M., Szabo, M., ve Simon, L. (2017). The role of mindfulness in the relationship between perceived parenting, early maladaptive schemata and parental sense of competence. Mindfulness, 8 (2), 471-480.
- Ortiz, R., ve Sibinga, E. M. (2017). The role of mindfulness in reducing the adverse effects of childhood stress and trauma. Children, 4 (3), 16.
- Önder, A. ve Gülay, H. (2007). Annelerin kabul red düzeyi ile çocuklarının empati becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 23-30.
- Özinan, Ö. (2018). Kişilik tipolojileri ve çocukluk çağı travmasının bireylerin romantik ilişkileri (aşk) ile olan ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeğini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 224-235.
- Parlar, H., ve Akgün, Ş. (2018). Evlilikte bilinçli farkındalık, evlilik doyumu ve problem çözme becerileri ilişkilerinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 1 (1), 11-21.
- Reiser, S. J., McMillan, K. A., Wright, K. D., ve Asmundson, G. J. (2014). Adverse childhood experiences and health anxiety in adulthood. Child Abuse and Neglect, 38 (3), 407-413.
- Sarıbal, İ. (2017) Kişilerarası ilişkilerin, duygu düzenleme güçlüğünün ve kaygının bağlanma stilleri ile ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Satronck, J. W. (2020). Yaşam boyu gelişim. (G. Yüksel, Çeviri Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Schilling, E. A., Aseltine, R. H., ve Gore, S. (2007). Adverse childhood experiences and mental health in young adults: a longitudinal survey. BMC public health, 7 (1), 1-10.
- Sezer, T., Uyanık, G. ve Karabulut, A. (2018). 5-6 yaşında çocuğu olan annelerin çocukluk deneyimleri ve öznel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9 (1), 177-193.
- Song, Z. ve Lim, A. (2000). The impact of relationship self-efficacy and conative appraisals on affective responses to social ınteractions. National University of Singapore and University of Colorado at Boulder, 1-25.
- Şahin, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin kendini gizlemeleri ile ebeveyn kabul red düzeyleri, çocuklukdeneyimleri ve zamana yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed). Boston: Allyn and Bacon.
- Taner, E. (2019). Beliren yetişkinlerin kendini sevme ile öz yeterlik özelliklerinin çocukluk deneyimleri ve bazıdeğişkenlere göre incelenmesi.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal BilimlerTencer, H. L. (2002). Verbal and emotional abuse as predictors of change in close friendship in early adolescence. Society for Research In Adolescence, 4, 771-779.
- Uysal Venema, T. (2018). Flört şiddetinin çocukluk çağı yaşantılarıyla ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Whitfield, C. L., Anda, R. F., Dube, S. R., ve Felitti, V. J. (2003). Violent childhood experiences and the risk ofintimate partner violence in adults: Assessment in a large health maintenance organization. Journal of interpersonal violence, 18 (2), 166-185.
- World Health Organization. (2006). Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generatingevidence. Erişim Adresi:https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43499/9241594365_tur.pdf?sequence=21&isAllowed=y Erişim Tarihi: 10 Ocak 2021.
- Yavuzer, H. (2013). Çocuk psikolojisi. Ankara: Remzi Kitabevi.
- Yılmaz, H. ve Ülker, M. (2018). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi,7 (1), 47-57.
