Özgül Öğrenme Güçlüğü Görülen Çocuklarda Uyum ve Davranış Bozuklukları İle Annelerinin Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu çalışmada, özgül öğrenme güçlüğü olan 6-14 yaş aralığındaki çocuklarda gözlenen uyum ve davranış bozuklukları ile bu çocukların annelerinin bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ilişkisi incelenmiştir. Araştırmaya İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki okullara giden 161 öğrenci ve bunların anneleri (161) dâhil edilmiştir. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı alan 81 öğrenci ve anneleri ile herhangi bir psikolojik rahatsızlığı olmayan 80 öğrencinin ve annelerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Davranış sorunları da değerlendirilen bu öğrencilerden özgül öğrenme güçlüğü tanısı almış 46 erkek ile 35 kız ve herhangi psikolojik bir rahatsızlığı olmayan 39 erkek ile 41 kız araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çocukların uyum ve davranış sorunlarını belirlemek amacıyla Güçler ve Güçlükler Anketi, annelerin bilişsel duygu düzenleme stratejilerini belirlemek amacıyla Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve ailelerin demografik bilgilerini belirlemek amacıyla Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla SPSS-23 programı kullanılmıştır. Sürekli değişkenler için Pearson analizi kullanılmış, kategorik değişkenler için ise Sperman rho analizinden yararlanılmıştır. Korelasyon analizleri yapılırken bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Yordama oranını belirleyebilmek için regresyon analizi kullanılmıştır. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların uyum ve davranış bozuklukları alt boyutlarını anlamlı derecede yordadığı bulunmuştur. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların annelerinin pozitif tekrar odaklanma alt boyutunda anlamlı bir fark belirlenmiştir. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı olan çocukların uyum ve davranış bozuklukları arttıkça annelerinin plana tekrar odaklanma stratejisinin anlamlı düzeyde farklılaştığı gözlenmiştir. Demografik özellikler ile çocuklarda görülen uyum ve davranış bozuklukları ile annelerin bilişsel duygu düzenleme stratejileri arasındaki ilişki; cinsiyet, gelir düzeyi ve annenin öğrenim düzeyi açısından değerlendirilmiş ve bulgular kısmında aktarılmıştır.
Keywords
Abstract
In this work it is aimed to analyze the relation between the integration and behavioral disorders of children with specific learning disabilty aged 6-14 and the cognitive emotion regulation strategies of their mothers. In this study 161 children who have been students in various schools in Fatih, İstanbul and their mothers (161) have been included. 81 of those children and their mothers had already been diagnosed with specific learning disability and 80 of those children and their mothers didn’t have any diagnosed psychological ilness. In this study the behavioral issues of those children have also been measured . 46 boys and 35 girls who had already been diagnosed with specific learning disability and 39 boys and 41 girls which didn’t have any diagnosed psychological ilness have formed samples for this study. In order to determine the integraton and behavioral disorders of the children the Strengths and Difficulties Questennaire was used and in order to determine the cognitive emotion strategies of the mothers the Cognitive Emotion Regulation Scale and the Personal Information Form was used. In order to see the relation between the variables the SPSS-23 programme has been used. The pearson analyse has been used for the continuous variables and the Sperman- rho analyse has been used for the categorical variables. In order to do the correlation analysis the unpaired t-test and the one-way analysis of variance have been used. And to determine the predictive validity the regression analysis has been used. The research has shown that children with specific learning disability assist meaningfully the lower dimensions of Children Behavioral Problems. It hasn’t shown any meaningful relationship between the disorders of the cildren and the cognitive emotion regulation strategies of their mothers. It has only shown a meaningful difference in the lower dimensions of positive repeat focus with the mothers of children with specific learning disability. It has shown that there is a really meaningful difference when the more children diagnosed with specific learning disabilities face behavioral and integration problems the less their mothers can concentrate again on their original plan. Demographic features and the relationship between children with integration and behavioral disorders and the cognitive emotion regulation strategies of their mothers have been evaluated in terms of gender, income and the mother’s education. The outcomes can be found in the findings part.
Keywords
- Araz-Altay, M. (2015). “Bir Üniversite Hastanesi Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları
- Araz-Altay, M. (2015). “Bir Üniversite Hastanesi Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve HastalıklarıPolikliniğinde Özgül Öğrenme Bozukluğu Tanısı Konan Çocuk Ve Ergenlerde Eşlik Eden PsikiyatrikBozuklukların Araştırılması”, Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne.
- Bozkurt Yükçü, Ş (2017). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Duygu Düzenleme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 44:442-466.
- Cohen, J. (1998). “A power primer”, Psychological bulletin, 112(1):155-159.
- Coşkun, Gözde Narin (2015). “Özgül Öğrenme Bozukluğu Olan Çocuklarda Psikiyatrik Eş Tanılar VeYaşam Kalitesinin İncelenmesi”. Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul.
- Dalkıran, Mehmet Ali (2014). “Ortaokul Öğrencilerinin Spor Branşlarına Göre Kişilik Özelliklerininİncelenmesi (Osmaniye Örneklemi)”, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı, Aksaray.
- Duy, B & Yıldız, M. A. (2014). “Ergenler için Duygu Durum Ölçeği Uyarlanması”, Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 5(41):23-35.
- Elemek, M. A. (2008). “Öğrenme Bozukluğu Olan Çocuklarda Benlik Saygısının ve KaygıDurumunun İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Gürdal, C. (2015). “Erken Kayıplar, Bağlanma, Mizaç-Karakter Özellikleri Ve Duygu DüzenlemeninPsikopatoloji Üzerine Etkisi”, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik (Uygulamalı ) Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
- Güven, E. (2013). “Çocuğun Davranış Sorunları İle Algıladığı Anne Baba Çatışması Arasındakiİlişkiler: Duygu Sosyalleştirmenin Aracı Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Uygulamalı) Anabilim Dalı, Ankara.
- Güvenir, T.; Özbek, A.; Baykara, B.; Arkar, H.; Şentürk, B. & İncekaş, S. (2008). “Güçler veGüçlükler Anketi’nin (GGA) Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (2):65-74.
- Karabekiroğlu, K. (2009). Anne-Babalar İçin Ergen Ruh Sağlığı Rehberi (10-20 Yaş), Say Yayınları,Karaca, O.; Tirit-Karaca, D.; Çalış, S. & Yiğit, G. (2018). Disleksi Özgül Öğrenme Güçlüğü, Psikonet Yayınları, İstanbul.
- Karaman, D. (2005). “Özgül Öğrenme Bozukluğu İle Binişiklik Gösteren Diğer PsikiyatrikBozuklukların Araştırılması”, Uzmanlık Tezi, Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri TıpAkademisi Askeri Tıp Fakültesi Çocuk Ve Ruh Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanlığı, Ankara.Onat-Kocabıyık, O.; Çelik, H. & Dündar, Ş. (2017), “Genç Yetişkinlerin Bilişsel Duygu DüzenlemeTarzlarının İlişkisel Bağımlı Benlik Kurgusu Ve Cinsiyet Açısından İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45:79-92.
- Onat, O. & Otrar, M. (2010), “Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlikve Güvenirlik Çalışmaları”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31:123-143.
- Sayal, B. (2017).” Anne Babaların Erken Dönem Uyumsuz Şemalarının Çocuk Davranış Sorunları İleİlişkisinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Solmaz, F. (2016). “Özel Gereksinimli Çocuklar ile Normal Gelişim Gösteren Çocukların ÇizdikleriResimler Aracılığıyla Algı ve Sorunlarının Karşılaştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Bölümü, İstanbul.
- Şahin, Z. (2018). “Aile İçi Şiddet Mağduru Olan Kadınlarda Kendilik Algısı, Psikopatoloji Ve BilişselDuygu Düzenleme Stratejileri”, Yüksel Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
- Tabachnick, B. & Fidell, S. L. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı, Nobel Akademik, Ankara.
- Tarhan, D. (2014). “Özgül Öğrenme Güçlüğü olan ve Olmayan Çocuklarda Anne-Baba Tutumları veBazı Değişkenlere Göre Öz Kavramı”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Uyar, M. (2019). “Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerin Psikolojik iyi Oluş DüzeyleriniYordamada Bağlanma Tarzları Ve Bilişsel Duygu Düzenlemenin Rolünün İncelenmesi”, YüksekLisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Gelişim Psikolojisi Bilim Dalı, İstanbul.
- Yavuz, M. (2017), “Psikopatoloji Dersi Ders Notları”, Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul.
- Yazgan, Y. (2018). “Sunuş” (Ed. Karaca, O.; Tirit-Karaca, D.; Çalış, S. & Yiğit, G), Disleksi-Özgül Öğrenme Güçlüğü, ss.9, Psikonet Yayınları, İstanbul
- Youell, B. (2015). Öğrenme İlişkileri Eğitimde Psikanalitik Düşünce, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
