Author :
Abstract
Bir düşünme etkinliği olan felsefe, kendini dilde gösterir. Filozof, fikirlerini aktarırken dili söyleme dönüştürür. Söylemini oluştururken varolan, dil ve düşünce arasındaki ilişkiyi inceler. Felsefi söylem; filozofun ele aldığı konuya, bu konuya yaklaşımına ve konuyu dile getiriş biçimine göre şekillenir. Felsefenin şiir, roman, tiyatro gibi farklı söylem biçimleri vardır. Günümüzde felsefi söylemin karşımıza çıktığı alanlardan biri de sinemadır. Düşünce, sinema ve felsefenin ortak noktasıdır. Filmin ortaya koyduğu görsel temsili ve söylemi şekillendiren düşünce yapısıdır. Bu araştırmada Agora filmi bağlamında, filmde yer alan felsefi söylemin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Film, nitel araştırma yöntemlerinden söylem analiz kullanarak incelenmiştir. Filozof, dili söylem haline getiren tarihsel bir öznedir ve felsefe tarihi filozofların felsefi söylemlerinin toplamıdır. Buradan hareketle, araştırma amacına uygun olarak farklı söylem yaklaşımları arasından Foucaultcu söylem analizi yaklaşımı benimsenmiştir. İlk olarak filmdeki söylem nesneleri ve felsefi söylemler belirlenmiş, bunların felsefi problemler ile ilişkileri irdelenmiştir. Sonrasında felsefi söylemlerin tarihsel boyutu analiz edilmiştir. 4. Yüzyılda yaşayan matematikçi, astronom ve filozof İskenderiyeli Hypatia’nın yaşamını konu alan Agora filminde bilim felsefesi ve din felsefesine dair söylemler tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Philosophy, a thinking activity, reveals itself in language. Philosopher transforms language to discourse while conveying ideas. Philosopher analyzes the potential correlation between language and idea for developing a discourse. Philosophical discourse has been figured out in accordance to the plot of philosopher, how to approach to the plot and render to the way philosopher articulates the plot in the language. There are different forms of discourse such as poetry, novel and theatre. Cinema is recently the one of the disciplines to reflect the philosophical discourse. Idea is definitely common point for both cinema and philosophy. It is the form of idea to state out the visual representation of the movie and discourse. In this study, it is aimed to determine the philosophical discourse within the context of the movie of Agora. The movie has been analyzed with discourse analysis from the one of the qualitative research methods. The philosopher is a historical subject that transforms the language to discourse and the history of philosophy is total of the philosophical discourse by philosophers. Therefore, the approach of Foucauldian discourse analysis is adopted from different discourse approaches in accordance to the aim of this research. First of all, the discourse objects and philosophical discourses have been determined in the movie; thus clarified their correlation with philosophical problems. Then, the historical element of the philosophical discourses has been analyzed. As a result, it has been inferred discourses on the philosophy of science and the philosophy of religion from the movie Agora which narrates the life story of Hypatia of Alexandria, who was a mathematician, astronomer and philosopher in the 4th Century.
Keywords
- Akturan, U. & Baş, T. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri,
- Akturan, U. & Baş, T. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Andrew, J. D. (1995). Büyük Film Kuramları, Sistem Yayıncılık, İstanbul. Amenabar, A. (2009) Agora [Film]. İspanya: MOD Producciones SL
- Aytekin, M. (2018). “Sinemada Söylem ve İdeoloji: Samira Makhmalbaf Filmleri Üzerine Bir İnceleme”, Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 1(1): 59-76.
- Bal, H. (2016). Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Sentez Yayınları, Bursa.Cevizci, A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, İstanbul.
- Coşkun, A. (2016). “Din, Bilim ve Felsefe İlişkileri”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1): 213- 229.
- Çankaya, A. (2015). “Kadın Filozof Hypatia’nın Trajik Yaşam Öyküsü: Agora”, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8: 164-174.
- Çotuksöken, B. (1995). Felsefeyi Anlamak Felsefe İle Anlamak, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.Çotuksöken, B. (1998). Kavramlara Felsefe İle Bakmak, İnsancıl Yayınları, İstanbul. Çotuksöken, B. (2000). Felsefi Söylem Nedir?, İnkılâp Yayınları, İstanbul.
- Çotuksöken, B. (2013). Felsefe: Özne- Söylem, Notos Kitap Yayınevi, İstanbul.
- Deleuze, G. & Guattari, F. (2006). Felsefe Nedir?, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Demirdöven, İ. H. (2014). “İki Sinema Filmini Felsefeyle Anlamlandırmak Üzere Bir Deneme, Özne Felsefe ve Bilim Yazıları, 20. Kitap: 7-20.
- Dorn, H. & McClellan, J. (2008). Dünya Tarihinde Bilim ve Teknoloji, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
- Foucault, M. (2001a). Yapısalcılık ve Post Yapısalcılık, Birey Yayıncılık, İstanbul. Foucault, M. (2001b). Kelimeler ve Şeyler, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Frampton, D. (2013) Filmozofi Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto, Metis Yayıncılık, İstanbul.
- Gönen, M. (2006). Elie Faure Sinema Sanatı, Es Yayınları, İstanbul.
- Günay, V. D. (2018). Söylem Çözümlemesi, Papatya Yayıncılık Eğitim, İstanbul.
- Özçınar, M. (2014). “Bir Düşünme Alanı Olarak Sinema”, Özne Felsefe ve Bilim Yazıları, 20. Kitap: 7-20.
- Öztürk, S. (2016a). Sinefilozofi Kurosawa’nın Düşler’inde Sinefilozofik Bir Yolculuk, Heretik Yayınları, Ankara.
- Öztürk, S. (2016b). “SineFilozofi’nin Günümüz Dünyasında Düşünceye Katkıları Üzerine. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 42: 139-156.
- Pala, H. (2006). “Coğrafya- Felsefe İlişkisine Bir Giriş: Geofelsefe”, Marife Dergisi, 6 (3). 197- 206.
- Paydak, S. (2019). “Bir Senaryo Olarak Filozoflar”, SineFilozofi Dergisi, 2019 Özel Sayısı: 314- 335.
- Punch, K. F. (2016). Sosyal Araştırmalara Giriş Nicel ve Nitel Yaklaşımlar, Siyasal Kitabevi,Sözen, E. (2017). Söylem, Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/ Güç ve Refleksivite, Profil Kitap, İstanbul.
- Taylan, N. (2011). Anahatlarıyla İslam Felsefesi, Ensar Yayınları, İstanbul.Topdemir H. G. & Unat, Y. (2009). Bilim Tarihi, Pegem Akademi, Ankara.
- Urhan, V. (2000). Michel Foucault ve Arkeolojik Çözümleme. Paradigma Yayınları, İstanbul. Wollen, P. (2008). Sinemada Göstergeler ve Anlam, Metis Yayınları. İstanbul.
