Aile İçi Şiddet Mağduru Kadınların Suçluluk Duygusu Düzeyleri ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi

Author :  

Year-Number: 2019-39
Language : null
Konu :
Number of pages: 3663-3684
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Şiddet geçmişten günümüze önemli bir toplumsal problem olarak varlığını sürdürmüştür. Şiddete uğrayanlar elbette yalnızca kadınlar değildir. Fakat geçmişten bu yana şiddete en çok maruz kalan şüphesiz kadınlar olmuştur ve bu durum şiddet denildiğinde akla kadının gelmesine neden olmuştur. Şiddet toplumsal bir problemdir ve sebepleri değerlendirildiğinde erkek egemen toplum anlayışının karşımıza çıkması muhtemeldir. Geçmişten bu yana toplum tarafından kadın ve erkeğe yüklenmiş cinsiyet rolleri bulunmaktadır. Şiddet eyleminin sebeplerini açıklamaya yönelik pek çok çalışma bulunmaktadır. Şiddetin sebepleri her kaynakta farklı ele alınsa ortak yönleri fazlalıktadır. İnsanların içinde bulundukları ekonomik durum, hayat şartları, içinde yaşadıkları çevre ve aile yapısı gibi pek çok etken şiddet eyleminin oluşmasında rol oynamaktadır. Toplumda erkeğe dair genel algı evine bakan, otoriteyi ve gücü elinde bulunduran şeklindeyken, kadına dair algı ise erkeğe göre daha az özgür, erkeğinin sözünü dinleyen, en önemli görevi evine ve ailesine bakmak olan bir anlayıştadır. Açıkça görülen bu erkek egemen yapı şiddet olaylarının yaşanma sebeplerinden biridir. Şiddet türü ve sebebi ne olursa olsun şiddete uğrayan kişiyi psikolojik olarak derinden etkileyen bir durumdur. Aile içinde eşinden çocuğundan ya da diğer aile bireylerinden şiddet gören kadın şiddet sonrası travmaya bağlı suçluluk duygusu hissetmektedir. Bazı şiddet mağdurları şiddet gördüklerini çevresi ile paylaşarak çeşitli destekler alsa da hala şiddet gördüğünü saklayan ve hiçbir destek almayan kadınların bulunduğu aşikardır. Çalışmada aile içinde şiddete maruz kalan kadınların travmaya bağlı suçluluk düzeylerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu bağlamdaşiddetin türleri, şiddetin olası sebepleri, aile içi şiddet, kadına yönelik aile içi şiddet gibi konular irdelenmiştir. Öte yandan aile içinde yaşanan şiddet sonrası kadının hissettiği suçluluk duygusu, psikolojik dayanıklılığı, travmaya bağlı suçluluk duygusu ile başa çıkma yaklaşımları, başa çıkmada psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma destek sistemleri üzerinde durulmuştur.

Keywords

Abstract

Violence has continued to be an important social problem from the past to the present. Of course, it is not only women who are subjected to violence. However, women have undoubtedly been the most exposed to violence since the past, and this has brought women to mind. Violence is a social problem. Since the past, there are gender roles attributed to women and men by society. There are many studies to explain the causes of violence. If the causes of violence are handled differently in each source, they have more in common. Many factors such as the economic situation of people, their living conditions, the environment they live in and the family structure play a role in the formation of violence. While the general perception of men in society is that of looking at the house, holding authority and power, the perception of women is less free than the male, listening to the word of the man, and the most important duty is to look at his home and his family. Clearly, this male-dominated structure is one of the causes of violence. Whatever the type and cause of violence, it is a condition that deeply affects the person who is subjected to violence psychologically. In the family, the woman who has been subjected to violence from her husband, her child or other family members feels guilt after trauma. Although some victims of violence share various types of support with their environment, it is evident that there are still women who hide that they are exposed to violence and do not receive any support. The aim of this study was to evaluate the relationship between trauma-related guilt levels and psychological resilience of women exposed to domestic violence. In this context, the types of violence, possible causes of violence, domestic violence, domestic violence against women are examined. On the other hand, the feelings of guilt, psychological resilience, coping with trauma-related guilt, psychological resilience in coping and coping support systems are emphasized.

Keywords


  • AAK, Aile içi şiddetin sebep ve sonuçları, Ankara, 1995

  • AAK, Aile içi şiddetin sebep ve sonuçları, Ankara, 1995

  • AKPINAR, O. “Aile içi şiddete maruz kalan kadınlarda aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliği”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 2013, 24-36.

  • ALTINAY A. G. ve ARAT, Y. Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet, İstanbul, Punto Baskı Çözümleri ,2007.

  • ARKONAÇ, O. Açıklamalı Psikiyatri Sözlüğü, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 1999.

  • BARNETT, O. W. “Why Battered Women Do Not Leave, Part 2: External Inhibiting Factors”, Social Support and Internal Inhibiting Factors. Trauma Violence Abuse, 2, 2001, 3-35.

  • BEARDSLEE, W. R. ve PODOREFSKY, M. A. “Resilient Adolescents whose Parents Have SeriousAffective and Other Psychiatric Disorders: Importance of Self-understanding and Relationshio”. Am J Pschiatry, 145, 1998, 63-69.

  • BECK A. T. ve CLARK D. A. “An Information Processing Model of Anxiety: Automatic and Strategic Processes”. Behavior Research and Therapy, 35, 1997, 49-58.

  • BEDFORD, O. ve HWANG, K. K. “Guilt and Shame in Chinese Culture: A Cross‐cultural Frameworkfrom the Perspective of Morality and Identity”. Journal for the Theory of Social Behaviour, 33(2), 2003. BERKTAY, F. Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları, 2003.

  • BLOCK, J. H. ve BLOCK, J. (1980). “The Role of Ego-control and Ego-resiliency in the Organisation ofBehaviour”. WA Collins (Ed.), Development of Cognition, Affect, and Social Relations: Minnesota Symposia on Child Psychology, 13, 1980, 39-101.

  • BREWİN, C. R. ve HOLMES, E. A. “Psychological theories of posttraumatic stress disorder”. Clinical Psychology Review, 2003

  • BROWN, A. D., JAMES, C.R. ve ROMANO, T.A., CHANG, L.J., BRYANT, Y.A. HİRST, W.Overgeneralized autobiographical memory and future thinking incombat. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 44(1), 2011, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22200095 (25.04.2019).

  • BUDAK, S. Psikoloji sözlüğü. Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 2000.

  • BURNSİDE, E., STARTUP, M., BYATT M ve diğ. The role of overgeneral autobiographical memory inthe development ofadult depression following childhood trauma. Br J Clin Psychol. 2004; 43: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/m/pubmed/15530207/ (25.04.2019).

  • Cambridge Public Health Department. (2013). Domestic Violence and the Workplace, Cambridge Public Health Department Ağ Sitesi: http://www.cambridgepublichealth.org/publications/ (20.04.2019).

  • CLAESSON, K. ve SOHLBERG, S. Internalized shame and early interactions characterized byindifference, abandonment and rejection: Replicated findings. Clinical Psychology and Psychotherapy. 2002;9:277–284. doi: 10.1002/cpp.331

  • COHEN, S. ve WİLLS, T.A. “Stress, social support, and the buffering hypothesis”. Psychological Bulletin, 98 (2), 1985, 310-357.

  • COKER, A.L., SMİTH, P.H., THOMPSON, M.P., MCKEOWN, R.E., BETHEA, L., ve DAVİS, K.“Social support protects against the negative effects of partner violence on mental health”. Journal of Women’s Helath & Gender-Based Medicine, 11 (5), 2002, 465-476.

  • CONNELL, R. W. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. (C. Soydemir, Çev.). İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1998.

  • CONWAY, M.A, SİNGER, J.A, ve TAGİNİ, “A. The self and autobiographical memory: Correspondence and coherence”. Social Cognition, 2004; 22: e491-e529, (doi:10.1521/soco.22.5.491.50768).

  • CORTİNA, L. M. ve WASTİ, S. A. “Profiles in Coping: Responses t o SexualHarassment Across Persons, Organizations, and Cultures”. Journal of Applied Psychology, 90, 2005, 182–192.

  • DOBASH, R. E. Women Violence and Social Change. London: Routledge, 1992.

  • ECEVİT, Y. “Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir”? [Elektronik Sürüm]. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4) Özel Eki, 2003, 83-88.

  • EHLERS, A. ve CLARK, D.M. Cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behaviour Research And Therapy, 38, 2000, 319-345.

  • EL-BASSEL, N., GİLBERT, L., RAJAH, V., FOLENO, A. ve FRYE, V. “Social Support Among Womenin Methadone Treatment Who Experience Partner Violence: Isolation and Male Controlling Behavior”. Violence Against Women, 7 (3), 2001, 246-274 .

  • EMİNAĞAOĞLU, N. (2006). “Güç Koşullarda Yaşayan Sokak Çocuklarında Dayanıklılık”. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.

  • ERGİL, D. “Şiddetin Kültürel Kökenleri”. Bilim ve Teknik Dergisi, 399, 2001, 40-41.

  • FAWOLE, I. O. “Economic Violence to Women and Girls. Is it Receiving the Necessary Attention”? [Elektronik Sürüm]. Trauma, Violence & Abuse, 9 (3), 2008, 167-177.

  • FELSON. B.R. “Violence, Crime, and Violent Crime” [Elektronik Sürüm]. International Journal of Conflict and Violence, Vol. 3 (1), 2009, 23-39.

  • FLAKE, F.D. ve FORSTE, R. “Fighting Families: Family Characteristics Associated with DomesticViolence in Five Latin American Countries” [Elektronik Sürüm]. Journal of Family Violence, 21 (1), 2006, 19- 29.

  • FOA, E.B., CASCARDI, M. ZOELLER, L.A.ve FEENY, N.C. “Psychological and environmental factors associated with partner violence”. Trauma, Violence ve Abuse, 1, 2000, 67-91.

  • FOLKMAN S, LAZARUS R.S, GRUEN R.J. ve LONGİS A. “Appraisal, coping, health status and psychological symptoms”. J Pers Soc Psychology, 50, 1986, 571-579.

  • FRANCATİ, V., VERMETTEN E. ve BREMMER, J.D. “Functional neuroimaging studies in posttraumatic stress disorder: Review of current methods and findings. 24, 2007. 202-218.

  • GARMEZY, N. “Resilience and Vulnerability to Adverse Developmental Outcomes Associated with Poverty”. Am Behavior Sci, 34, 1991, 416-430.

  • GELLES, R. J. ve STRAUS, M. A. “Violence in the American Family”. A. J. Lincoln ve M. Straus (ed.). Crime and The Family(s. 88-110). Springfield, Illionis: Charles Thomas, 1985

  • GOLEMAN, D., (2004), Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir?, (Çev: B.S.Yüksel), İstanbul: Varlık Yayınları.

  • GOODE, W. J. “Force and Violence in the Family” [Elektronik Sürüm]. Journal of Marriage and Family, 33 (4), 1971, 624-636.

  • GOODKİND J. R, GİLLUM T. L, BYBEE D. I. ve SULLİVAN C. M. The impact of family and friends'reactions on the well-being of women with abusive partners. Violence Against Women. 2003;9(3):347– 373.

  • GOSS, K., GİLBERT, P. ve ALLAN, S. (1994). An exploration of shame measures I: The ‘other as shamerscale’. Personality and Individual Differences, 17, 713– 717.GÜLER, N., TEL, H. ve TUNCAY, F.Ö.“Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı”. Cumhuriyet Üniversitesi. Tıp Fakültesi Dergisi, 27(2), 2005, 51–56.

  • HARTMANN, H. Marksizimle Feminizmin Mutsuz Evliliği. South End Press Political Controversies Series. 1981. Çev. Gülşat Aygen, Agora Kitaplık, İstanbul, 2006

  • HEİDER F. The Psychology of Interpersonal Relations. Wiley, New York, 1958

  • HOMBRECHER, U. “Overcoming Domestic Violence: A Global Challenge”. [Elektronik Sürüm]. Stuttgart: Social Service Agency of the Protestant Church in Germany, 2007.

  • HOROWİTZ, M. Stress Response Syndromes, Northvale, 93-94, 1986

  • HUNTER, A. J. A Cross-cultural Comparison of Resilience in Adolescents. J Pediatr Nurs, 16:172-179. İ.Ü.CezaHukukuveKriminolojikAraştırmaveUygulamaMerkezi,2001

  • İÇLİ, T. “Aile İçi Şiddet: Ankara-İstanbul ve İzmir Örneği” [Elektronik Sürüm]. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11 (1-2), 1994, 7-20.

  • İNAM, A. “Şiddeti Anlamak”. Bilim ve Teknik Dergisi, 399, 2001, 46-47.

  • JACELON, C.S. The Trait and Process of Resilience. J Adv Nurs, 25, 1997, 123-129.

  • KALMUSS, D. S. ve STRAUS, M. (1982). “Wife’s Marital Dependency and Wife Abuse” [Elektronik Sürüm]. Journal of Marriage and Family,44 (2), 1982, 277-286.

  • KEANE, J. Şiddetin Uzun Yüzyılı. (B. Peker, Çev.). Ankara, Dost Kitapevi Yayınları, 1998.

  • KESSLER, B. L. ve BİESCHKE, K. J. A. “Retrospective Analysis Of Shame, Dissociation, And AdultVictimization İn Survivors Of Childhood Sexual Abuse”, Journal of Counselling Psychology, 46(3), 1999.

  • KIZMAZ, Z. “Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım” [Elektronik Sürüm]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 2006, 247-267.

  • KİSHOR S. ve JOHNSON K. (2004). “Profiling Domestic Violence A Multi-Country Study” [Elektronik Sürüm]. Calverton, Maryland: ORC Macro.

  • KOCOT, T. ve GOODMAN, L. “The roles of coping and social support in battered women’s mental health”. Violence Against Women, 9, 2003, 323-346.

  • KOHUT, H. Kendiliğin Çözümlenmesi (Çev., Cebeci, O.), Metis Yayınları, İstanbul, 1998.

  • KUBANY, E.S., ve MANKE, F.P. “Cognitive therapy for trauma related guilt. Conceptual bases and treatment outlines”. Cognitive and Behavioural Practice, 2, 1995, 27-61.

  • KUBANY, E.S., ve WATSON, B.S. “Guilt: Elaboration of a multidimensional model”. The Psychological Record, 53,2003, 51-90.

  • LAİNER, C. ve MAUME, M.O. “Intimate Partner Violence and Social Isolation Acroos the Rural/Urban Divide”. Violence Against Women, 15(11), 2009, 1311-1330.

  • LAZARUS, R. S., ve FOLKMAN, S. Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing. Company, 1984.

  • LESKELA, J., DİEPERİNK, M., ve THRUAS, P. “Shame and posttraumatic stres disorder”. Journal of Traumatic Stress, 15, 2002, 223-226.

  • LEVENDOSKY, A.A., BOGAT, G.A., THERAN, S.A., TROTTER, J.S., EYE, A. ve DAVİDSON, W.S.“The Social Networks of Women Experiencing Domestic Violence”. American Journal of Community Psychology, 34, 2004, 95-109.

  • MARTİN, L. S., TSUİ, O. A., MAİTRA, K. ve MARİNSHAW, R. (1999). “Domestic Violence in Northern India” [Elektronik Sürüm]. American Journal of Epidemiology, 150 (4), 1999, 417-426.

  • MASTEN, A.S., BEST, K.M. ve GARMEZY, N. “Resilience and Development: Contributions from the Study of Children who Overcome Adversity”. Dev Psychopatol, 2, 1990, 425-444.

  • MEADOWS, R. Understanding Violence and Victimization. Upper Saddle River: Pearson/Prentice Hall,MEYER, A., WAGNER, B., ve DUTTON, M. A. “The Relationship between battered women’s causalattributions for violence and coping efforts”. Journal of Interpersonal Violence, 25(5), 2010. e900-e918, (doi: 10,1177 / 0886260509336965).

  • MUNİR, Z. L. “Domestic Violence in Indonesia” [Elektronik Sürüm]. Muslim World Journal of Human Rights. 2(1), 2005, 1-37.

  • NASH, J. ve FRASER, M.W. “After-school Care for Children: A Resilience-based Approach”, Families in Society, 79, 1998, 370-382.

  • ÖNDERMAN, M. Sosyo-Kültürel Bir Fenomen Olarak Utanç, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2009.

  • RABBANİ, F., QURESHİ, F. ve RİZVİ, N. “Perspectives on Domestic Violence: Case Study fromKarachi, Pakistan” [Elektronik Sürüm]. Eastern Mediterranean Health Journal, 14 (2), 2008, 415-426.

  • RİGER, S., RAJA, S., ve CAMACHO, J. (2002). “The radiating impact of intimate partner violence”. Journal of Interpersonal Violence, 17, 2002, 184-205.

  • RİTTERSBERGER-TILIÇ, H. “Aile İçi Şiddet: Bir Sosyolojik Yaklaşım”. O. Çiftçi (Ed.). 20. YüzyılınSonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı (s. 119-129). Ankara: Orta Doğu Amme İdaresi Yayınları,RUCHKİN, V.V, EİSEMANN, M, ve HAGGLOF, B. “Parental rearing and problem behaviours in maledelinquent adolescents versus controls in northern Russia”. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 33(10), 1999, 477-482.

  • SAAR-ASHKENAZY, R., COHEN, J.E. ve GUEZ, J ve diğ. Reduced corpus-callosum volume inposttraumatic stress disorderhighlights the importance of interhemispheric connectivity for associative memory. J Trauma Stress, 2014; 27(1): e18-e26, (doi: 10.1002 / jts.21887.)

  • SOMERSAN, S. “Şiddetin İki Yüzü”. Cogito Kış-Bahar, Sayı 6-7, 1996, 41-50.

  • STARK, E. (2009). “Rethinking Coercive Control” [Elektronik Sürüm]. Violence Against Women,15 (12), 2009, 1509-1525.

  • STREET, E.A., GİBSON, E.L., ve HOLOHAN, R.D. “Impact of childhood traumatic events, trauma-related guilt, and avoidant coping strategies on ptsd symptoms in female survivors of domestic violence”. Journal of Traumatic Stress, 18, 2005, 245-252.

  • SÜMER, N. Kültür, Yasa ve Aile İçi Şiddet. O. Çiftçi (Ed.). 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı (s. 131-136). Ankara: Orta Doğu Amme İdaresi Yayınları, 1998.

  • ŞAHİN, N.H. ve DURAK, A. “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlaması”. Türk Psikoloji Dergisi, 10, 1995, 56-73.

  • TANGNEY, P.J. ve FİSHER , W.K. Self-Conscious Emotions. The Guilford Press: New York, 1995. TANGNEY J. P. ve DEARİNG R. 2002. Shame and Guilt. New York: Guilford

  • TANRIVERDİ, G. ve ŞIPKIN, S. “Çanakkale’de Sağlık Ocaklarına Başvuran Kadınların EğitimDurumunun Şiddet Görme Düzeyine Etkisi” [Elektronik Sürüm]. Fırat Tıp Dergisi, 13 (3), 2008, 183-187.The Economic Commision for Latin America and the Caribbean [ECLAC] and co-financed by UNICEF,UNIFEM and UNAIDS (Mart 2009). The right of women to live a life free of violence in Latin Americaand the Caribbean (Rapor No: LC/L.2808/Rev.1), CEPAL Ağ Sitesi: http://www.cepal.org/cgi-bin/getProd.asp?xml=/publicaciones/xml/4/32194/P32194.xml&xsl=/mujer/tpl-i/p9f.xsl (18.04.2019).

  • TUSAİE, K. ve DYE, J. “Resilience : A Historical Rewiev of the Construct”. Holist Nurs Proct, 18, 2004, 3-8.

  • United Nations Children’s Fund Innocenti Research Centre (2000). Domestic Violence Against Women and Girls, UNICEF Ağ Sitesi: http://www.unicef-irc.org/publications/213/#pdf (15.04.2019).

  • ÜNSAL, A. “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi”. Cogito Kış-Bahar, Sayı 6-7, 1996, 29-36.

  • VATANDAŞ, C. Aile ve Şiddet. Türkiye’de Eşler Arası Şiddet. Ankara: Uyum Ajans, 2003.WAGNİLD, G. ve YOUNG, H. M. “Development and Psychometric Evaluation of The Resilience Scale”. Journal of Nursing Measurement, 1 (2), 1993.

  • WALKER, L. E. Abused Women and Survivor Therapy. A Practical Guide for the Psychotherapist. Washington: American Psychological Association, 1994.

  • WİLLİAMS, S.L ve MİCKELSON, K.D. “The nexus of domestic violence and poverty: resilience in women’s anxiety”. Violence Against Women, 10 (3), 2004, 283-293.

  • WORLD HEALTH ORGANİZATİON. World Report on Violence and Health [Elektronik Sürüm]. Geneva, 2002.

  • YILDIRIM, İ. “Akademik Düzeyleri Farklı Olan Öğrencilerin Sosyal Destek Algıları”. Türk Psikoloji Dergisi, 2(9), 1994, 33-38.

  • YILDIRIM, A. Sıradan Şiddet “Türkiye’ye Özgü Olmayan Bir Sorun: Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetin Toplumsal Kaynakları. İstanbul: Boyut Kitapları, 1998.

  • YILDIRIM, İ. “Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Revizyonu. Eğitim Araştırmaları, Eurasian Journal of Educational Research, 17, 2005, 221-236

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics