Author :
Abstract
Hz. Ömer’in halifelik döneminde (634-644), İslam Devleti’nin sınırları kuzeyde Anadolu topraklarının giriş kapısı olan Cezire, doğuda Horasan, batıda İskenderiye güneyde Yemen’i içine alacak şekilde genişlemiş, bu sınırların içinde bir çok millet ve inanıştan halk birlikte yaşamaya başlamıştır. Bu durum gerek yeni yerleşim birimleri kurularak gerekse daha önceden kurulmuş olan yerleşimler içinde tadilatlar yapılmasını ayrıca, idari, mali, askeri ve sosyal alanda pek çok değişikliklerinde hayata geçirilmesini zorunlu hale getirmiştir. bu makalede Hz. Ömer’in halifeliği döneminde yapılan imar ve bayındırlık faaliyetleri ile askeri, idari, hukuk ve maliye alanlarında yapılan faaliyetler ele alınmaktadır.
Keywords
Abstract
The Puplic Works in time of Caliph Omar. In this study, we examined the puplic works carried out by Caliph Omar. In the introduction of this study which is composed of an introduction and two parts, we talked about conquest movements and the boundaries of Islamic State in his era. Besides the state organization constituted by Caliph Omar was dealt. In this context, we also spoke of a administrative, financial, military, judicial organizations formed by him. In the first part which is the main one, we examined, under the title of “The Puplic Works in time of Caliph Omar and Foundation of Cities”; cities and their histories that were built in this era. In the second part, we examined, under the title of “Inner and Outer Components Architectural of Cities”; mosques, puplic buildings, military buildings, prisons, boths, waterways, bazaars and guesthouses that were built in this era. And these were divided into subtitles one by one. Besides, we used, when necessary, maps, plans and pictures pertainning to our study and added them to the appendix.
Keywords
- AKYÜZ Vecdi, Hilafetin Saltanata Dönüşmesi, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1991.
- AKYÜZ Vecdi, Hilafetin Saltanata Dönüşmesi, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1991.
- ÂLİ ÎSÂ Abdusselâm b. Muhsin, Dirâse Nakdiye fi’l-Merviyyâti’l-Vâride fî Şahsiyeti Ömer b. el- Hattâb ve Siyâseti’l-İdâriyye, C. I-II, Medine, 2002.
- 53 Mevlâna Nu’manî Şiblî, Bütün Yönleriyle Hz. Ömer C. II, İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2000, s. 141. 54 Belazûrî, a.g.e., s. 26-41.
- 55 Mustafa Fayda, Hz. Ömer Zamanında Gayri Müslimler, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Vakfı Yayınları, 2006, s. 20-21. 56 Belazûrî, a.g.e., s. 31-32.
- ARI M. Salih, Hz. Ebubekir ve Ridde Savaşları, İstanbul: Beyan Yayınları, 1996.
- BÂKIR Abdülhalik, “Basra”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), 1992, C. V.
- BELAZÛRÎ Ahmed b. Yahyâ b. Cabir, Fütûhu’l-Büldan, Çev. Mustafa Fayda, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları 2013.
- CAN Yılmaz, İslâm Şehirlerinin Fizikî Yapısı, Ankara: TDV Yayınları, 1995.
- CAN, Yılmaz, “İlk İslâm Şehirlerinin İki Önemli Unsuru: Cuma Mescidi Dârü’l-İmara İkilisi Üzerine Bir Değerlendirme”, O.M.Ü.İ.F.D., C. 8, S. 8, (1996), s.125.
- EL CHEİKH Nadia Maria, Byzantium Viewed by the Arabs, Cambridge: Harvard Middle Eastern Monographs, 2004.
- EL-KETTÂNÎ Muhammed Abdülhay, Hz. Peygamberin Yönetimi (et-Terâtibu’l İdârîyye), C. I- III, Çev. Ahmet Özel, İz Yayıncılık: İstanbul, 1993.
- ES-SUYUTİ Celaleddin Ebu’l Fazl Abdurrahman b. Kemaleddin Ebu Bekir b. Muhammed el- Huzayrî, Halifeler Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2014.
- ERKOÇOĞLU Fatih, Başlangıçtan Emevîlerin Sonuna Kadar İmar Faaliyetleri, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999.
- ET-TABERÎ Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd, el-Âmülî Tarih-i Taberî, Çev. M. Faruk Gürtunca, İstanbul: Sağlam Yayınları, 2007.
- EYİCE, Semavi “Amr b. Âs Camii”, TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi. org.tr/Amr-b-as-camii (19.04.2019).
- FAYDA Mustafa, Hz. Ömer Zamanında Gayri Müslimler, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Vakfı Yayınları, 2006.
- FENDOĞLU H. Tahsin, İslam ve Osmanlı Anayasa Hukukunda Anayasa Bağımsızlığı, Beyan Yayınları: İstanbul, 1996.
- HAMİDULLAH Muhammed, İslam’da Devlet İdaresi, İstanbul: Beyan Yayıncılık, 1998.
- HİTTİ Philip K., Siyâsî ve Kültürel İslam Tarihi C.I-II, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 1989.
- İBN ABDİLHAKEM Ebu’l-Kâsım Abdurrahman b. Abdillah, Fütûhu Mısr ve’l-Mağrib, Port Saîd: Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye, 1995.
- İBN AŞUR Muhammed Tahir, Usûlü’n-nizâmi’l-İçtimâ’î fî’l-İslâm, Amman 2001.
- İBNÜ’L-ESÎR İzzüddîn Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed el-Cezerî, Usdu’l-Ğâbe fî Ma’rifeti’s-Sahâbe, Thk. Ali Muhammed Muavvid ve Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1996.
- LEWİS Bernard, Tarihte Araplar, Çev. Hakkı Dursun Yıldız, İstanbul: Ağaç Yayınları 2009.
- MANTRAN Robert, İslâmın Yayılış Tarihi (VII-XI Yüzyıllar), Çev. İsmet Kayaoğlu, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayını, 1981.
- ŞİBLÎ, Mevlâna Nu’manî, Asr-ı Saadet, C. I-IV, İstanbul: Eser Neşriyat, 1977.
- ŞİBLÎ Mevlâna Nu’manî, Bütün Yönleriyle Hz. Ömer, İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2000. YENİÇERİ Celal, İslam’da Devlet Bütçesi, Şamil Yayınları: İstanbul 1984.
- YENİÇERİ Celal, İslam İktisadının Esasları, Şamil Yayınları: İstanbul 1984.
