Author :
Abstract
19. yüzyılda Batı dünyası, o zamana kadar gerçekleşen değişimlerin ve buluşların çok daha ötesine ulaştı. İnsan ve doğa üzerine yapılan araştırmalar ve bunların sonuçları, sistemleşmeye başladı ve böylece, elde edilen düzenlenmiş bilgiler/bulgular, teknik atılımı da beraberinde getirdi. Ayrıca Avrupa, söz konusu yüzyılda, Rönesans Dönemi’nden başlamak üzere, özellikle gemicilik alanında yakaladığı başarıyı, sömürgecilik faaliyetlerine doğru da kanalize etti. Böyle yapmakla birlikte, kayda değer bir maddi zenginliğe ulaştı. Bu zenginlik, 19. yüzyılda, entellektüel birikimle birleşince, Modern Batı, tarihte benzeri olmayan bir atılım dönemini başlatmış oldu. Aynı yüzyılda, Osmanlı Devleti’nin de benzer bir atılımı başarması, içte ve dışta birçok sıkıntıyla uğraştığı için, elbette ki mümkün değildi. Bu sıkıntıların en önemlilerinden birisi, ekonomi konusundaydı. Devletin ekonomik yönden zayıflığının temel nedeni ise, özellikle 1856 Kırım Savaşı sırasında alınan dış borçların ödenememesi ve bunun sonucunda, Düyun-ı Umumiye İdaresi’nin kurulmasıyla birlikte, ülkenin en kıymetli gelirlerinin dışarıya akmasıydı.
Keywords
Abstract
In the West world of the 19th century arrived to far beyond from the changes and inventions which up to that time. The researchs on mankind and nature and their consequences started to systematized and so, obtained be arranged informations/discoveries brought technic advance, also. Besides, Europe directed in the mentioned century its success towards the field of colonialism which especially in the shipping, since starting Renaissance period. It arrived the remarkable richness, so. Modern West be started what a advance period which unseen like in the history, when this richness combined with intellectual accumulation, in the 19th century. It not possible to realize that a similar breakthrough from Ottoman Empire because of many problems which inside and outside of country. One of the most important these troubles was on the economy. The basic cause of the this economic weak of state went out most precious revenues of the country and external loans can’t repayed which had taked since 1856 Crimea War, especially, and so, General Depts Organization was the establishment.
Keywords
- Akın, R. (2002). Osmanlı İmparatorluğu’nun Dağılma Devri ve Türkçülük Hareketi (1908-1918), DerAkyıldız, A. (1993). Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform (1836-1856), Eren Yayınları, İstanbul.
- Cem, İ. (2012). Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Cevdet Paşa. (2010). Marûzât, Sultan Abdülhamid’e Arzlar, (Yay. Haz. ve Sad. Yusuf Halaçoğlu), Bâbıâlî Kültür Yayınları, İstanbul.
- Çadırcı, M. (1991). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, TTK Basımevi,Davison, R. H. (1990). Essays in Ottoman and Turkish History (1774-1923), The Impact of the West, Texas, Saqi Books, University of Texas Press, Texas.
- Davison, R. H. (2004). Kısa Türkiye Tarihi, (Çev. Durdu Mehmet Burak), Babil Yayınları, Ankara.
- Davison, R. H. (2005). Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform (1856-1876), (Çev. Osman Akınhay), Agora Kitaplığı, İstanbul.
- Diner, D. (2009). Yüzyılı Anlamak; Evrensel Bir Tarih Yorumu, (Çev. Hulki Demirel), İletişim Yayınları,5 İflas açıklama metni için bkz. Mordtmann, 1999: 339. İflas tarihi olarak ise, birçok yerde, 6 Ekim 1875 tarihi geçmekle beraber, Murat Özyüksel,“Abdülhamit Dönemi Dış İlişkileri”, Türk Dış Politikasının Analizi, (Der. Faruk Sönmezoğlu), İstanbul, Der Yayınları, 2004, s. 7’de, İ. Hakkı Yenisay, Yeni Osmanlı Borçları Tarihi, İstanbul 1964, s. 54’ten alıntılayarak, 10 Ekim 1875 tarihini vermektedir.
- 6 Akın, 2002: 121’de, iflasın, Avrupa piyasalarına, resmi bir konkordatoyla (iflas anlaşması) duyurulması tarihi 1876 olarak geçmektedir.
- 7 Kıray, 2010: 43’te geçtiğine göre, bu görüşte değildir. Onun görüşüne göre, bu dönem Osmanlı mali bunalımını anlamak için, kişilerin negatif özellikleri yerine, imparatorluk içinde ve haricinde meydana gelen, “yapısal değişikliklere” eğilinmesi gerekmektedir.
- Engelhardt, E. P. (2010). Türkiye’de Çağdaşlaşma Hareketleri, Tanzimat, Örgün Yayınları, İstanbul.
- Findley, C. V. (2011a). Modern Türkiye Tarihi; İslâm, Milliyetçilik ve Modernlik, Timaş Yayınları, İstanbul.Findley, C. V. (2011b). Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi, Tarih Vakfı Yurt İnalcık, H. (2014). Osmanlılar: Fütuhat, İmparatorluk, Avrupa ile İlişkiler, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Jorga, N. (2009). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi I-V (1774-1912), Yeditepe Yayınları, İstanbul.
- Karal, E. Z. (2011). Büyük Osmanlı Tarihi V-IX, TTK Basımevi, Ankara.
- Kıray, E. (2010). Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İletişim Yayınları, İstanbul. Lewis, B. (2009). Modern Türkiye’nin Doğuşu, Arkadaş Yayınları, Ankara.
- Lütfi Efendi. (1999). Vak‘anüvis Ahmed Lütfi Efendi Tarihi VI-VIII (1. Baskı), (Yay. Haz. Yücel Demirel), Tarih Vakfı-Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Mordtmann, A. D. (1999). İstanbul ve Yeni Osmanlılar, Pera Yayıncılık ve Kitapçılık, İstanbul. Ortaylı, İ. (2005). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Alkım Yayınları, İstanbul.
- Pamuk, Ş. (2009). Osmanlı-Türkiye İktisâdî Tarihi (1500-1914), İletişim Yayınları, İstanbul.
- Quataert, D. (1992). Manufacturing and Technology Transfer in the Ottoman Empire (1800-1914), The Isis Press, İstanbul.
- Quataert, D. (2005). The Ottoman Empire (1700-1922), Cambridge University Press, Edinburg Building, Cambridge.
- Quataert, D. (2011a). Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İletişim Yayınları, İstanbul. Sander, O. (2012). Siyâsî Tarih, İlkçağlardan 1918’e, İmge Kitabevi, Ankara.
- Tabak, F. (2010). Solan Akdeniz (1550-1870), Coğrafî Tarihsel Bir Yaklaşım, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Tabakoğlu, A. (2012). Türkiye İktisat Tarihi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Tanpınar, A. H. (2013). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Weber, M. (2013). Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu, (Çev. Emir Aktan), Alter Yayınları, Ankara.
- Yasamee, F. A. K. (1996). Ottoman Diplomacy, Abdulhamid II and the Great Powers (1878-1888), The IsisYerasimos, S. (2007). Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye, Tanzimattan I-II Dünya Savaşı’na, Belge Yayınları, Zürcher, E. J. (2012). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Arıkan, Z. (1999). “İzmir Kâğıt Fabrikası (1843-1863)”, (Haz. Hamdi Can Tuncer), Osmanlı’danCumhuriyet’e Problemler, Araştırmalar, Tartışmalar, 24-26 Mayıs 1993-Ankara: Bildiriler kitabı içinde (ss. 300-14), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara.
- Çakmak, O. (2011). “Osmanlı’da Piyasa Zihniyeti ve Girişimcilik (Adam Smith Yaklaşımına Göre BirAnaliz)”, Halil İnalcık Armağanı I-II, Tarih Araştırmaları kitabı içinde (ss. 144-213), Doğu Batı Yayınları,Davutoğlu, A. Mülâkatı. (2003). 21. yüzyılda Sultan II. Abdülhamid’e Bakış kitabı içinde (s. 39-43), (Haz. Mehmet Tosun, Yay. Dan. Hayrettin Turan), Acar Matbaacılık ve Yayınları, İstanbul.
- Findley, C. V. (2008). “The Tanzimat”, The Cambridge History of Turkey IV in (pp. 11-37), Cambridge at the University Press, Cambridge.
- İslamoğlu, H.-Keyder, Ç. (1977, bahar). “Osmanlı Tarihi Nasıl Yazılmalı? Bir Öneri”, Toplum ve Bilim dergisi, ss. 49-80.
- Karakışla, Y. S. (2011). “Osmanlı Sanayi İşçisi Sınıfının Doğuşu (1839-1923)”, (Der. Donald Quataert-EricJan Zürcher), Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler (1839-1850) içinde (ss. 27-54), İletişim Yayınları,Koloğlu, O. (1999). “Arap Harfleri Kullanmayan Milletlerdeki Dil Sorunlarının Osmanlı’nın Son Yüzyılındakiİç Gerginliklere Katkısı”, (Haz. Hamdi Can Tuncer), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Problemler, Araştırmalar,Tartışmalar, 24-26 Mayıs 1993-Ankara: Bildiriler kitabı içinde (s. 72-90), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara.Özyüksel, M. (2004). “Abdülhamit Dönemi Dış İlişkileri”, Türk Dış Politikasının Analizi içinde (ss. 5-34), (Der. Faruk Sönmezoğlu), Der Yayınları, İstanbul.
- Pamuk, Ş. (1999). “Geniş İmparatorlukta Para Politikası: Devlet Ne Kadar Müdahaleciydi, Ne KadarGüçlüydü?”, (Haz. Hamdi Can Tuncer), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Problemler, Araştırmalar, Tartışmalar, 24-26 Mayıs 1993-Ankara: Bildiriler kitabı içinde (ss. 33-43), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara.
- Quataert, D. (2011b). “Selânik’teki İşçiler (1850-1912)”, (Der. Donald Quataert-Eric Jan Zürcher),Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler (1839-1850) kitabı içinde (ss. 97-122), İletişim Yayınları,Vatter, S. (2011). “Şam’ın Militan Tekstil Dokumacıları: Ücretli Zanaatkârlar ve Osmanlı İşçi Hareketleri”,(Der. Donald Quataert-Eric Jan Zürcher), Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler (1839-1850) kitabı içinde (ss. 55-95), İletişim Yayınları, İstanbul.
