Author :
Abstract
Küreselleşmenin hızlı bir şekilde hayatın her alanında etkisini göstermesi, ortak bir finansal raporlama standartlarının oluşturulmasına ve uygulanmasına yönelik gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Türkiye’de ise Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayınlanan finansal raporlama standartlarının birebir çevirisi olan Türkiye Muhasebe Standartları yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Türkiye Muhasebe Standartları (TMS), mevcut muhasebe uygulamaları ve finansal raporlama sistemine önemli değişiklikler getirmektedir. Bu süreçte, TMS ve VUK uyarınca varlık ve borçların değerleme esasları ve bunlar arasındaki benzerlik ve farklılıkların işletmeler tarafından bilinmesi gerekmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada, TMS ve VUK uyarınca değerleme esaslarının incelenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Showing impact of globalization in a swift way and in all areas of life has brought the improvements to establish and implement the common financial reporting standards. In Turkey, Turkish Accounting Standards have been published and entered into force which is financial reporting standards’ one-to-one translation published by the International Accounting Standards Board. Turkish Accounting Standards introduce significant changes in current accounting practices and financial reporting system. In this process in accordance with Turkish Acccounting Standards and Tax Procedure Law, the bases of valuation of assets, liabilities and equity items and the similarities and differences between them should be known by the firms. In this context, it is aimed to examine and compare the valuation principles of asset and liabilities and equity components in accordance with TAS and TPL.
Keywords
- Bu açıklamalar ışığında gerçeğe uygun değerin sağlayacağı faydalar şu şekilde sıralanabilir (Curtis, 2009: 11-
- 14; Christensen ve Nikolaev, 2013): Piyasa durumunu açıkça yansıtmaktadır. Piyasa durumunun açıkça yansıtılması ile finansal tablolarda karşılaştırılabilirlik artacaktır. Tarihi maliyet esasının aksine, ekonomik konjonktüre bağlı olarak ortaya çıkan fiyat değişimleri sonucu oluşabilecek kazanç/kayıplar finansal tablolarda raporlanacaktır. Bu bağlamda, yönetiminin alacağı kararların etkisi hızlı bir şekilde finansal raporlara yansıyacağından, yönetimin performans değerlendirmesi kolaylaşacaktır.
- Ancak gerçeğe uygun değer hakkında bazı dezavantajlı durumlar bulunmaktadır (Marra, 2016; Curtis, 2009:
- 11-14; Magnan, Menini ve Parbonetti, 2015): Bütün varlıkları için aktif veya emsal bir piyasa bulunduğu söylenemez. Özellikle patentler, haklar vb. varlıklarda bu durum söz konusudur. Gerçeğe uygun değer tespit sürecinde, aktif veya emsal piyasanın olmaması durumunda, işletme yöneticileri manipülasyona başvurabilirler. Piyasalarda aşırı dalgalanmalar neticesinde, varlık ve borçların gerçeğe uygun değerleri etkilenir ve finansal tabloların gerçeğe uygunluğu azalabilir. Gerçeğe uygun değerin yanlış tespit edilmesi, mevcut ve potansiyel yatırımcıların karar alma süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Ancak tarihi maliyetler finansal istikrarı sağlar. Bazı varlık veya borçların gerçeğe uygun değerinin belirlenmesi işlemi uzmanlık gerektirdiğinden bu durum, işletme açısından fazladan maliyet anlamına gelmektedir.
- Ege (2016), VUK çerçevesinde emsal bedel ile değerleme işlemlerini incelediği çalışmasında, emsal bedel ile
- Ulusan (2007) ise finansal raporlama açısından değerleme esaslarını ele aldığı çalışmasında, tarihi maliyet
- Durmuş, Solak ve Güneş (2011), KOBİ TFRS ve VUK değerleme ilkelerini karşılaştırdıkları çalışmalarında,
- kolaylık sağlanacağını belirtmişlerdir. Benzer bir çalışma yürüten Şensoy ve Perek (2010) ise VUK’da KOBİ
- İnanç (2011), yeni TTK uyarınca ticari defter tutma, envanter, değerleme, saklama ve ibraz yükümlülüğü
- Tokay ve Deran (2008) ise TMS/TFRS’de yer alan değerleme ölçülerini inceledikleri çalışmalarında,
- Ulusan (2008), değerleme esaslarını finansal tabloların niteliksel özellikleri açısından incelediği çalışmasında,
- Çelik (2016) ise emtia maliyet bedelinin tespitine ilişkin yürüttüğü çalışmasında, emtia alımına ilişkin
- Bahadır (2016), normatif muhasebe teorileri çerçevesinde değerleme yaklaşımlarını incelediği çalışmasında,
- Demir ve Bahadır (2007) ise UFRS’de yer alan değerleme ölçüleri kapsamında şirket değerlemesinde defter
- Akbulut Özerhan (2008), VUK değerleme hükümlerini TFRS kapsamında değerlendirdiği çalışmasında,
- Akbulut (2011) ise TTK ve VUK değerleme karşılaştırmalarını konusunu ele aldığı çalışmasında, yeni TTK
- Senel ve diğ., (2011), gerçeğe uygun değer üzerine yürüttükleri çalışmalarında, gerçeğe uygun değer yaklaşımı
- Sağır (2013: 150) ise VUK ve UFRS değerleme ölçülerinin karşılaştırılmasını örnek uygulamalar ile ele aldığı
- belirtmiştir. Benzer bir çalışma yürüten Uzun (2012: 116), değerlemenin objektif olabilmesi adına değerleme
- Ayçiçek (2009: 270), TMS ve VUK açısından değerleme işlemlerinin konu edindiği çalışmasında, TMS’nin
- Çakmak (2013: 114) ise gerçeğe uygun değer üzerine yürüttüğü çalışmasında, gerçeğe uygun değer
- Dündar (2013), TMS – VUK ölçüm farklarının saptanması ve vergi dairesine raporlanması işlemlerini ele
- Akbulut Özerhan, Y. (2008). Vergi Usul Kanunundaki Değerleme Hükümlerinin Türkiye Finansal Raporlama
- Akbulut, A. (2011). TTK-VUK Defter ve Kayıt Düzeni ile Değerleme Karşılaştırmaları. Vergi Dünyası(355),
- Akdoğan, N. (2009). Tek Düzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları. Ankara: Gazi
- Ayçiçek, F. (2009). Türkiye Muhasebe Standartları ve Vergi Usul Kanunu Açısından Değerleme ve Bir
- Ayres, D., Huang, X. (., & Myring, M. (2017). Fair Value Accounting and Analyst Forecast Accuracy.
- Bahadır, O. (2016). Normatif Muhasebe Teorileri Kapsamında Ölçüm. Mali Çözüm, 26(136), 35-48.
- Brinza, D. E., & Bengescu, M. (2016). Accounting Based on the Historical Cost Versus Accounting Based on
- Campbell, R. L., Owens-Jackson, L. A., & Robinson, D. R. (2008). Fair Value Accounting - Fron Theory to
- Christensen, H. B., & Nikolaev, V. V. (2013). Does Fair Value Accounting for Non-Financial Assets Pass the
- Chung, S. G., Lee, C., & Mitra, S. (2016). Fair Value Accounting and Reliability. CPA Journal, 86(7), 60-63.
- Curtis, J. W. (2009). Mark to Market and Fair Value Accounting : An Examination. New York: ova Science
- Çakmak, B. (2013). Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir Değerleme Ölçüsü: Gerçeğe Uygun
- Çelik, M. (2016). Emtia Maliyet Bedelinin Tespiti ve Değerlemesinde Önem Arz eden Hususlar. Mali
- Demir, Ş. (2015). TMS - TFRS VUK Değerleme Yaklaşımı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Demir, V. (2008). Finansal Araçlar. İ. SMMMO içinde, Seçilmiş Türkiye Finansal Raporlama Standartları (s.
- Demir, V., & Bahadır, O. (2007). UFRS (TFRS)'deki Değerleme Ölçüleri Kapsamında Şirket Değerlemesinde
- Durmuş, A. F., Solak, B., & Güneş, R. (2011). KOBİ TFRS ve Vergi Usul Kanununda Değerleme İlkelerinin
- Dündar, B. (2013). Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Yasalarındaki Ölçüm (Değerleme) Farklarının
- Ege, F. (2016). VUK 267 Çerçevesinde Emsal Bedelle Değerleme. Mali Çözüm, 137, 271-279.
- Eren, M. (2013). Vadeli Çeklerde Reeskont Uygulaması. Mali Çözüm(119), 145-161.
- Fırat, F. (2014). Uluslararası/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Tek Düzen Hesap Planında
- French, N. (2006). Value and Worth: Scenario Analysis. Journal of Property Investment & Finance, 24(2),
- İnanç, M. (2011). Yeni Türk Ticaret Kanunu'nda Ticari Defter Tutma, Envanter, Değerleme, Saklama ve İbraz
- Magnan, M., Menini, A., & Parbonetti, A. (2015). Fair Value Accounting: Information or Confusion for
- Marra, A. (2016). The Pros and Cons of Fair Value Accounting in a Globalized Economy: A Never Ending
- Mohiuddin, G. (2014). Edwards & Bell’s Concept of Profit: An Empirical Analysis on the Basis of Historical
- Naito, S. (2006). The Edwards and Bell Theory as an Information Set Approach. Japanese Association for
- Özkan, M., & Terzi, S. (2009). Gerçeğe Uygun Değer Ölçümünün Uluslararası Muhasebe Standartları ve
- Parlakkaya, R., & Çetin, H. (2010). Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi Finansal Krizlerin Sebebi mi Yoksa
- Peasnell, K., & Whittington, G. (2010). The Contribution of Philip W. Bell to Accounting Thought.
- Revsine, L. (1981). The Theory and Measurement Of Business Income: A Review Article. The Accounting
- Sağır, M. K. (2013). Vergi Usul Kanunundaki Değerleme Ölçüleri ile Uluslararası Finansal Raporlama
- Senel, S. A., Tuncay, M., Önoğul, Ö., & Karslı, C. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir
- Singh, J. (2015). Fair Value Accounting: A Practitioner's Perspective. IUP Journal of Accounting Research &
- Smith, S. R., & Smith, K. R. (2014). The Journey From Historical Cost Accounting to Fair Value Accounting:
- Şensoy, N., & Perek, A. A. (2010). KOBİLER İçin Uluslararası Finansal Raporlama Standardı ve Vergi Usul
- Tardiff, T. J. (2015). Prices Based on Current Cost or Historical Cost: How Different Are They? Journal of
- Tokay, S. H., & Deran, A. (2008). Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları'nda Değerleme
- Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları. (2015 Seti). Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal
- Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları. (2015 Seti). TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü.
- T.C. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Web Sitesi2015 Seti: www.kgk.gov.tr
- Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları. (2015 Seti). TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü. T.C.
- Ulusan, H. (2007). Finansal Raporlama Açısından Değerleme. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2),
- Ulusan, H. (2008). Değerleme Esasları ve Finansal Tabloların Niteliksel Özellikleri Açısından İncelenmesi.
- Uzun, E. (2012). Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ve Türk Vergi Mevzuatında Yer Alan
- Vehmanen, P. (2013). Measurement of Assets and the Classical Measurement Theory. LTA(2), 130-161.
