Türkiye'de Hane İçi Kadın Emeği ile Kadın İstihdamı Arasındaki İlişki: Eleştirel ve Güncel bir Bakış ile Kadının Güçlendirilmesine Dair Öneriler
Author :
Abstract
Bu metnin yazılış amacı, bir sosyal inşa olan geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri gereğince Türkiye’de yaşayan kadınların büyük bir kısmının omuzlarına bırakılan “hane içi emeği” (Toksöz ve Memiş, 2018; Gökmen, 2017) tanımlayarak bu emek türü aracılığıyla mevcut ataerkil sistemin kadınlar üzerinde kurmuş olduğu baskı ve tahakkümün, kadının işgücüne katılımı bağlamındaki yansımalarını ortaya koymak ve bunları, eleştirel paradigmanın (Neuman, 2012) türevlerinden biri olarak ele alınabilecek “Toplumsal Cinsiyet ve Kalkınma” yaklaşımının bize sağladığı “görme”, “algılama”, “kavrama” ve “açıklama” biçimleri temelinde yorumlamak olup kadının hane içi emeğini görünür kılma, kadını güçlendirme ve kadının; kendi yaşamıyla ilgili kararları kendinin alabileceği, özgür olabileceği, mutlu ve sağlıklı yaşayabileceği adil bir toplumsal düzenin tesisi konularında faydalı olabileceği düşünülen bir dizi öneri sunmaktır.
Bu çerçevede, sırasıyla “Toplumsal Cinsiyet” kavramı ile “Toplumsal Cinsiyet ve Kalkınma” yaklaşımı tanıtılmaktadır. Daha sonrasında ise hane içi emek ile türevlerinin tanımı yapıldıktan sonra ülkemizde söz konusu emek ile üretilen faaliyetlerin önemli bir kısmından halen kadının sorumlu olduğu ortaya konularak bu faaliyetlerin kadının “doğal” bir görevi gibi görüldüğünden, kadınların bu “yeniden üretim” faaliyetlerine muazzam bir zaman ve emek harcamalarına rağmen bu emeğin piyasada meta olarak alınıp satılabilir bir niteliğe sahip olmadığından ve bundan ötürü erkekler nezdinde “görünmez” ve “değersiz” addedildiğinden bahsedilmektedir. Bunun ardından, kadınların omuzlarına yüklenmiş bulunan hane içi emek faaliyetlerinin, kadınların istihdamı üzerindeki olumsuz etkileri tartışılmaktadır. Söz konusu olumsuz etkilerin hafifletilmesi ve ortadan kaldırılması adına önem arz ettiği düşünülen “güçlenme” kavramından bahsedilmekte, kadınların güçlendirilmesi olgusundan bahsedildikten sonra ise gerek kamusal, gerek özel alanda daha eşitlikçi ve adil bir toplumsal düzenin kurulması adına bir dizi öneri sunumu ile metin sonlandırılmaktadır.
Keywords
Abstract
|
The purpose of this work is to present the reflections of the current patriarchal orders’ hegemony over women, regarding womens’ participation in the workforce through a specific labour type; “domestic labour”, which is mostly put on the shoulders of the women who reside in Turkey* due to a social construct; “traditional gender roles”; to interpret these reflections in terms of the forms of “observation”, “perception”, “comprehension” and “clarification”, provided by the “Gender and Development” perspective, which is a derivative of the critical paradigm** and to make a series of propositions which are thought to be benefical in terms of making visible the domestic labour of women, empowering women and to create a just societal order where women can make their own decisons and can live freely, happily and healthily. Within this framework, the terms “Gender”, “Gender and Development”, “domestic labour” and its derivatives are introduced. Then, it is demonstrated that women are still held responsible from the bulk of the activities which are related to domestic labour and that these activities are seen as their “natural” duties. Despite tremendous efforts and time being spent on these activities by women, this labour remains invisible since it lacks the quality to be bought and sold as a commodity, leading to its devaluation and thus creating negative effects over the employment of women. “Empowerment” and its implications of alleviating these negative effects are discussed and the text is finalized through the presentation of a series of propositions for establishing a just society. |
