Türkiye’de Yakın Zamanda Yaygınlaşması Muhtemel Görülen Yeni Aile Modellerinin Sosyolojik Olarak İncelenmesi
Author :
Abstract
Dünyada yaşanan modernleşme, sanayileşme, kentleşme, göç, teknoloji ve küreselleşme gibi toplumsal olgular; her toplumun kendi koşulları ve özelliklerine göre şekillenmiştir. Toplumsal yapının en önemli kurumu sayılan aile, tüm bu süreçlerden etkilenerek yalnızca aile kurumunda ki değişimlerin değil, toplumsal yapıda meydana gelen değişimlerin de anlaşılmasını sağlamıştır. Evlilik sayısı ve doğurganlık oranındaki düşüş, boşanma hızları, gönüllü çocuksuzluk tercihleri gibi unsurlar incelendiğinde Türk aile yapısındaki değişim görülmektedir. Bekâr kişilerin büyük çoğunluğu halen evlenmeyi tercih etmektedir. Bununla birlikte eğitim, kariyer, ekonomi ve duygusal faktörler olmak üzere çeşitli kişisel sebeplerle ilk evlilik yaşının arttığı ve daha geç dönemlerde evlenmenin yaygınlaştığı söylenilebilir. Değişimin kontrol edilemez bir hal almaya başlaması ise öncelikle bireylerin toplumsal rollerini değiştirerek, bireylerin üzerindeki geniş aile ve akraba ilişkilerinin etkisini zayıflatmıştır. Kadın ve çocuk haklarının ön planda olduğu, akraba evliliklerinin azalarak eş seçiminde özgürleşmenin yaşanması gibi yenilikler meydana gelmiştir. Bununla birlikte cinsel tercihlerin özgürce ifade edilebildiği nikâhsız birlikteliklere yönelimler de ortaya çıkmaya başlamıştır. Sürdürülen evliliklerin ise geleneksel anlamdan farklılaştığı düşünülmektedir. Bu çalışmada yenidünya düzenine göre değişen durumlar ortaya konulmak istenmiş buna göre çekirdek aile tipolojisindeki değişim, tek ebeveynli ve yeniden kurulmuş aileler, nikâhsız yaşama alt başlıkları altında incelenmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Societal phenomena such as modernization, industrialization, urbanization, migration, technology, and globalization have shaped each society according to its conditions and characteristics. The family, considered the most important institution of social structure, has been impacted by these processes, providing insights into changes in both family and social structures. The decline in marriage and fertility rates, rising divorce rates, and voluntary childlessness reflect changes in the Turkish family structure. Most individuals of marriageable age still prefer to marry, but factors such as education, career, economics, and emotions have delayed the age of first marriage. The uncontrollable nature of these changes has altered individuals' social roles, weakening the influence of extended family and kinship ties. Innovations such as prioritizing women's and children's rights, decreasing consanguineous marriages, and increasing freedom in partner selection have emerged. Additionally, there is a growing acceptance of cohabitation and the expression of diverse sexual preferences. These evolving dynamics suggest that contemporary marriages differ from traditional ones. Changes in nuclear family typologies, single-parent and reconstituted families, and cohabitation without marriage are examined under this study, highlighting the transformations in the new world order.
