Author :
Abstract
20.yy’ın son çeyreğinden itibaren teknolojik, ekonomik, bilimsel ve enformatik alanda tedrici olarak yaşanan hızlı değişimler dünyada toplumsal yapıların tüm katmanlarına nüfuz ederek dünya çapında köklü değişimlere sebep olmuştur. “Küreselleşme” adı verilen bu süreç bir yandan sınırları belirsiz hale getirirken beri taraftan içinde geliştiği ekonomik ve siyasal yapıları, kültürel ve sosyal değerleri, bireysel algıları, kuralları adeta küresel bir ateşle yakıp küle çevirmiştir. Bu çalışmada ele alınan konu, küresel yangının ardında bıraktığı küllerden filizlenen yeni “kimliksiz” kimlik olgusudur. Toplumsal yapıların tamamında köklü değişimlere neden olan küreselleşme günümüzde birçok sorunun da odak noktasıdır. Küresel çapta yaşanan sorunlardan bir tanesi de “kimlik” sorunudur. Küreselleşme sürecinde ortaya çıkan yeni değerler, semboller ve düşünceler bireylerin kültürel ve zihinsel yapılarına hücum ederek onları değişme zorlamaktadır. İdeolojik açıdan küreselleşmenin bireylere dayattığı yeni yaşam tarzının belirsizliği, köksüzlüğü, değişkenliği ve hızı bireyleri içi her an her şeyle doldurulabilen ya da her an içi boşaltılabilen müphem bir kimlik anlayışı geliştirmeye itmektedir.
Çalışmada öncelikle küreselleşmenin tanımı ve boyutları ele alınmıştır. Daha sonra kimlik kavramı, kimlik çeşitleri ve kimlik değişimleri incelenmiştir. Bu çerçevede, kimliksel değişime yol açan küresel etkilerin sonuçları zaman ve mekân özelinde tartışılmıştır. Çalışma kapsamında, küreselleşme sürecinde ortaya çıkan değerlerin kimlik yapılarını etkileyerek mevcut kimlikleri aşındırıp, parçalanmışlık, çoğulluk şeklinde gösteren “kimliksizlik” olgusuna odaklanılmıştır.
Çalışma kapsamında doküman analizi yöntemi kullanılarak konuyla ilgili çalışmalar analiz edilmiş olup, tartışmayı şekillendiren temel bulgular ortaya konarak yorumlanmıştır. Çalışmanın bulguları doğrultusunda günümüzde yaşanan “kimliksizlik” probleminin küreselleşmeyle ortaya çıkan yeni değerlerle modern dönemin rasyonel, pozitivist kimlik kurgusunun çatışmasından doğan pratiklerle şekillenen çoğulculuk ve belirsizlikle karakterize olduğuna dikkat çekilmiştir.
Keywords
Abstract
Since the last quarter of the 20th century, the gradual rapid changes in the technological, economic, scientific and informatic fields have penetrated all layers of social structures in the world and caused radical changes worldwide. While this process, called "globalization", has made the borders uncertain, on the other hand, it has burned the economic and political structures, cultural and social values, individual perceptions and rules in which it has developed, with a global fire. The subject discussed in this study is the new phenomenon of “identityless” identity that sprouted from the ashes left behind by the global fire. Globalization, which has caused radical changes in all social structures, is the focus of many problems today. One of the problems experienced on a global scale is the problem of "identity". New values, symbols and thoughts emerging in the process of globalization attack the cultural and mental structures of individuals and force them to change. Ideologically, the uncertainty, rootlessness, variability and speed of the new lifestyle that globalization imposes on individuals pushes individuals to develop a vague sense of identity that can be filled with anything or emptied at any moment.
In the study, firstly, the definition and dimensions of globalization are discussed. Then, the concept of identity, types of identity and identity changes were examined. In this context, the consequences of global effects that lead to identity change are discussed in terms of time and space. Within the scope of the study, the phenomenon of “unidentity”, which erodes existing identities by affecting the identity structures of the values that emerged in the globalization process, is focused on.
Within the scope of the study, studies related to the subject were analyzed using the document analysis method, and the main findings that shaped the discussion were presented and interpreted. In line with the findings of the study, it has been pointed out that the problem of "non-identity" experienced today is characterized by pluralism and ambiguity shaped by the practices arising from the conflict of the new values emerging with globalization and the rational, positivist identity construction of the modern period.
Keywords
- 1. Aktan, C. C. (2002). Yoksullukla Mücadele Stratejileri. Ankara: Hak İş Konfederasyonu Yayınları.
- 2. Aktel, M. (2001). “Küreselleşme Süreci ve Etki Alanları”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2):193-202.
- 3. Appadurai, A. (1996). Modernity at Large: Cultural Dimensions of Globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press:
- 4. Atasoy, F. (2005). Küreselleşme ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- 5. Aydoğdu, H. (2004). “Modern Kimlikte Öznenin Ölümü”. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10:115-147.
- 6. Baudrillard, J. (2018). Tüketim Toplumu. (Çev.: Nilgün Tutal ve Ferda Keskin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 7. Bauman, Z. (2006). Küreselleşme. (Çev.: Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 8. Bilgin, N. (1994). Kimlik Sorunu. İzmir: Ege Yayınları.
- 9. Burke, E. (2014). Tarih ve Toplumsal Kuram. (Çev.: Mete Tunçay ), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- 10. Connoly, W., E. (1991). Kimlik ve Farklılık: Siyasetin Açmazlarına Dair Demokratik Çözüm Önerileri. (Çev.: Ferma Lekesizalın), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 11. Duman, Z. M. (2009). “Küreselleşme, Kimlik, Çok kültürlülük”. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1): 93-112
- 12. Erekmekçi, M. (2020). “Milliyetçilik, Aidiyet, Kimlik; Kürt Milliyetçiliğinin Gelişiminin Toplumsal Dinamikleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Batman Örneği”. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi: Elazığ.
- 13. Falk, R. (2005). Dünya Düzeni Nereye. (Çev.: Neşenur Domaniç ve Nusret Arhan), İstanbul: Metis.
- 14. Featherstone, M. (2013). Postmodernizim ve Tüketim Kültürü. (Çev.: Mehmet Küçük), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 15. Foucault, M. (2000). Psikoloji ve Ruhsal Hastalık. (Çev.: Muhsin Hesapçıoğlu), İstanbul: Birey Yayıncılık
- 16. Giddens, A. (2000). Elimizden Kayıp Giden Dünya. (Çev.: Osman Akınhay), İstanbul: Alfa Yayınları.
- 17. Giddens, A. (2005). Sosyoloji. (Çev.: Cemal Güzel ve Hüseyin Özel), Ankara: Ayraç Yayın Evi.
- 18. Giddens, A. (2010). Modernliğin Sonuçları. (Çev.: Ersin Kuşdil), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 19. Giddens, A. (2010a). Modernite ve Bireysel Kimlik; Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. (Çev.: Ümit Tatlıcan), İstanbul: Say Yayınları.
- 20. Göktolga, O. (2013). “Aynılık-Farklılık Bağlamında Kimlik Siyaseti”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 4:1.
- 21. Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri. (Çev.: Sungur Savran), İstanbul: Metis Yayınları.
- 22. Hutchinson, J. (2008). “Milliyetçilik, Globalizm ve Medeniyetler Çatışması”. (Der.: Umut Özkırımlı), 21. Yüzyılda Milliyetçilik., ss:77-100. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- 23. İçduygu, A. (1995). “Çok Kültürlülük, Türkiye Vatandaşlığı Kavramı İçin Toplumsal Bir Zemin”. Türkiye Günlüğü Dergisi, 38:118-132.
- 24. Johnson, H., Larona, E. ve Gusfriend, J. R. (1999). “Kimlikler, Şikâyetler ve Yeni Sosyal Hareketler”. ( Ed.: Kenan Çayır),Yeni Sosyal Hareketler, ss:131-158. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- 25. Karaca, N. (2011). Kimlik Sorunsalı: Üniversite Öğrencilerinde Kimlik ve Siyasal Aidiyet. Ankara: Anı Yayıncılık.
- 26. Karaduman, S. (2010). “Modernizmden Postmodernizme Kimliğin Yapısal Dönüşümü”. Journal Of Yasar University, 17(5): 2888-2899.
- 27. Karluk, S., R. (1996). Uluslararası Ekonomi. İstanbul: Beta Yayınları.
- 28. Kellner, D. (2001). “Popüler Kültür ve Postmodern Kimliklerin İnşası”. Doğu-Batı, 15: 195-226.
- 29. Keyman, F., E. (2000). “Globalleşme Söylemleri ve Kimlik Talepleri: Türban Sorununu Anlamak”. (Der.: Fuat Keyman,ve Ali Yaşar Sarıbay), Global ve Yerel Eksende Türkiye.. İstanbul: Alfa Yayınları.
- 30. Keyman, F., E. (2000a). Küreselleşme, Devlet, Kimlik, Farklılık: Uluslararası İlişkiler Kuramını Yeniden Düşünmek. (Çev.: Simten Coşar), İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
- 31. Laclau, E. (2000). Evrensellik, Kimlik ve Özgürleşme. (Çev.: Ertuğrul Başer), İstanbul: Birikim Yayınları.
- 32. Larrain, J. (1995). İdeoloji ve Kültürel Kimlik. (Çev.: Neşe Nur Domaniç), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- 33. Maalouf, A. (2008). Ölümcül Kimlikler. (Çev.: Aysel Bora), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- 34. Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (Çev.: Osman Akınhay ve Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat
- 35. Mercan, N. Demirci, K. ve Oyur, E. (2013). “Alvin Toffler’a Göre Bilgi Çağının Yeni Paradigması: Kaos Teorisi”. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8 (1):115-127.
- 36. McLuhan, M. (1962). Gutenberg Galaxy: The making of Typographic Man. Canada: University of Toronto Press.
- 37. Morley, D., ve Robins, K. (2011). “Kimlik Mekânları: Küresel Medya, Elektronik Ortamlar ve Kültürel Sınırlar”. (Çev.: Emrehan Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 38. Möngü, B. (2013). “Postmodernizm, ve Postmodern Kimlik Anlayışı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2):27-36.
- 39. Özben, M. (2012). “Yüzer Geçer Kimlikler: Turistler ve Aylaklar”. (Ed.: Hüseyin Köse), Flanör Düşünce, ss:163-173. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 40. Özyurt, C. (2012). Küreselleşme Sürecinde Kimlik ve Farklılaşma. İstanbul: Açılım Kitap yayınları.
- 41. Özyurt, M. (2012). “Tüketici Ayartma ya da Yoksullaştırarak Tüketme”.(Ed.: Zülküf Kara), Bauman Sosyolojisi, ss: 85-111. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 42. Uluç, M., A. (2013). “Post Modern Ahlakın İmkânı”. (Ed.: Zülküf Kara), Bauman Sosyolojisi, ss.141-158. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 43. Ritzer, G. (1998). Toplumun McDonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamın Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme. (Çev.: Şen Süer Kaya), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 44. Ritzer, G. (2010). Küresel Dünya. (Çev.: Melih Pakdemir), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 45. Ritzer, G. ve Stepnisky, J. (2013). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökenleri. (Çev.: Irmak Ertuna Howison), Ankara: De Ki Basım Yayım.
- 46. Robertson, R. (1995). “Glocalization: Time-Space and Homogeneity-Heterogeneity”. In: Featherstone, M., Lash, S. and Robertson, R., Eds., Global Modernities, pp: 25-44. Sage Publications, London,.
- 47. Roberson, R. (1999). Küreselleşme, Toplum Kuramı ve Küresel Kültür. (Çev.: Ümit Hüsrev Yolsal), Ankara: De Ki Basım Yayım.
- 48. Rutherford, J. (1990). “A Place Called Home: Identity and The Culturel Politics of Difference”. J. Rutherford (Ed.). Identity (Comminity, Culture, Differance), pp:926-942). London: Lawrence&Wishard.
- 49. Sennet, R. (2005). Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkileri. (Çev.: Barış Yıldırım),
- 50. Selçuk, S. S. (2011). “Küresel Dönüşümün Kimlik Boyutu: Ötekinin İnşası”. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi: İzmir.
- 51. Short, R. ve Kim. Y. H. (1999). Globalization and City. New Yok: Longman.
- 52. Simmel, G. (2009). “Metropol ve Tinsel Hayat”. (Çev.: Nazile Kalaycı, Tanıl Bora ve Elçin Gen), Modern Kültürde Çatışma, ss: 85-102. İstanbul: İletişim Yayınları.
- 53. Sterger, B., M. (2013). Küreselleşme. (Çev.: Abdullah Ersoy), Ankara: Dost Yayınları.
- 54. Tomlinson, J. (2001). Küreselleşme ve Kültür. (Çev.: Arzu Eker), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- 55. Wagner, P. (1996). Modernliğin Sosyolojisi, Özgürlükler ve Cezalandırma. (Çev.: Mehmet Küçük), İstanbul: Sarmal Yayınevi.).
- 56. Yılmaz, A. (2004). İkinci Küreselleşme Dalgası. Ankara: Vadi Yayınları.
