Author :
Abstract
Çalışmada, din psikolojisi bağlamında din ve iyimserlik kavramları üzerinde durulmuştur. Dindarlık kavramının anlamı din kavramından bağımsız düşünülemez. Yani; dini kutsal öğreti olarak tanımlarsak; dindarlık, kutsal öğretinin insan hayatında yeniden canlanması olarak tanımlanabilir. Bu açıdan dindarlık, inanılan dinin yapılması, yapılmaması ve kurallarına göre yaşamı ifade eden ve inanç, bilgi, deneyim/duygu, ibadet ve etki gibi boyutları olan bir olgu olarak daha kapsamlı anlaşılabilir. Çalışmada din-dindarlık ve iyimserlik arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Din psikolojisinin kurucularından sayılan William James dini, insanların ilahi olarak kabul ettikleri bir varlıkla ilişki içinde hissettikleri duygu, davranış ve deneyimler olarak tanımlamış ve inananlar için yaşam gücü ve yaşam kaynağı olarak değerlendirmiştir. Din ve iyimserlik arasındaki bağlantıya bakıldığında, yüksek dindarlık düzeyine sahip kişilerin düşük dindarlık düzeyine sahip kişilere göre psikolojik sağlıklarının daha iyi olduğu, yaşam doyumlarının yüksek olduğu, daha olumlu bakış açısına sahip oldukları anlaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The study focuses on the concepts of religion, psychology of religion and optimism. The meaning of the concept of religiosity cannot be considered independently of the concept of religion. Well; if we define religion as sacred teaching; Piety can be defined as the revival of sacred teaching in human life. From this point of view, religiosity can be understood more comprehensively as a phenomenon that expresses life according to the practice, not practice and rules of the religion believed, and which has dimensions such as belief, knowledge, experience/emotion, worship and influence. The relationship between psychology of religion and optimism is explained. William James, considered one of the founders of the psychology of religion, is religious; He defined religion as the emotions, behaviors and experiences that people feel in relation to a being they accept as divine, and he evaluated religion as the life force and source of life for believers. Looking at the link between religion and optimism, it was found that people with high levels of religiosity had better mental health, were happier in life, and had better hopes than people with low levels of religiosity.
Keywords
- 1. Akgül, M. (2004). “Yaşlılık ve Dindarlık, Dindarlık, Hayattan Zevk Alma ve Mutluluk İlişkisi”, Konya Huzurevi Örneği. Dini Araştırmalar Dergisi, 7(19):19-56.
- 2. Avcı, D. (2009). “Öğrenilmiş İyimserlik Eğitim Programının 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin İyimserlik Düzeylerine Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
- 3. Ayten, A. (2006a). “William James (1842-1910) ve Din Psikolojisinde Tecrübe Merkezli Bir Yaklaşım”, İslamî Araştırmalar Dergisi, Din Psikolojisi Özel Sayısı, 19(3):457.
- 4. Ayten, A. (2006b). Psikoloji ve Din. Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri, İslam Araştırmaları Dergisi, İstanbul: İz Yayıncılık.
- 5. Ayten, A. (2012). Tanrı’ya Sığınmak: Dinî Başa Çıkma Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma, İz Yayıncılık, İstanbul
- 6. Bahadır, A. (2002). İnsanın Anlam Arayışı ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul.
- 7. Bahadır, A. (2010). “Dindarlığın Kaynakları” (Ed. Hayati Hökelekli), Din Psikolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
- 8. Bahadır, A. (2011). İnsanın Anlam Arayışı ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul.
- 9. Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
- 10. Byrne, M.K.; Sullivan, N.L. & Elsom, S.J. (2006). “Clinician Optimism: Development And Psychometric Analysis Of A Scale For Mental Health Clinicians”, Australian Journal Of Rehabilitation Counselling, 12(1):11-20.
- 11. Carr, A. (2005). Posittve Psychology: The Science Of Happiness And Human Sîrengihs, Brunner-Routledge, Taylor&Francis Group, Hove, New York.
- 12. Carr, G. (2009). “Malthus Hatalıydı” (Edt. John Brockman; Çev. Ergin Bulut, Mehmet Evren Dinçer), İyimser Gelecek, Ntv Yayınları, İstanbul.
- 13. Chang, E.C. (2001).Cultural Influences On Optimism And Pessimism: Differences in Western And Eastern Construal of the Self, ın Chang, E.C. (Ed). Optimism And Pessimism: Implications For Theory, Research, And, Practice (P. 259). Washington D.C.: American Psychology Association.
- 14. Çakan, İ.L. (2007). Hurâfeler ve Bâtıl İnançlar, Rağbet Yayınları, İstanbul.
- 15. Çalık, E. (2008). “İlköğretim Öğrencilerinin İyimserlik Düzeylerinin Ve Okula İlişkin Algılarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 16. Çurum, E.E. (2015). “Dindarlık ve İş Stresi İlişkisi: Samsun Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- 17. Doğan, M. (2016). Sabır Psikolojisi, Çamlıca Yayınları, Mayıs.
- 18. Ergün Başak, B. (2012). “Düşük Gelirli Ailelerden Gelen Üniversite Öğrencilerinin Öz Duyarlılık, Sosyal Bağlılık ve İyimserlik ile Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişkiler”, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- 19. Eryarsan, M.B. (1990). Din, Şamil İslâm Ansiklopedisi, Şâmil Yayınevi, İstanbul.
- 20. Frankl, V. (2007). İnsanın Anlam Arayışı (Çev. Selçuk Budak), 8. Baskı, Öteki Yayıncılık, İstanbul.
- 21. Freud. S. (2011). Bir Yanılsamanın Geleceği, (Çev.: Haşan İlhan), Alter Yayıncılık, Ankara.
- 22. Fromm, E. (2004). Psikanaliz ve Din, (Çev. Aydın Arıtan), Arıtan Yayınevi, İstanbul.
- 23. Gable, S.L.& Haidt, J. (2005). “What (And Why) Is Positive Psychology?”, Review Of General Psychology, 9(2):103.
- 24. Geçtan, E. (2002). Psikanaliz ve Sonrası, Metis Yayınları, İstanbul.
- 25. Goleman, D. (2012). Duygusal Zeka Neden Iq’dan Daha Önemlidir?, Varlık Yay., 35. Baskı, İstanbul.
- 26. Günay, Ü. (1986). “Modern Sanayi Toplumlarında Din”, I, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(3):41-88.
- 27. Gündoğdu, M., Korkmaz, S. & Karakuş, K. (2005). “Üniversite Öğlencilerinde Yaşam Yönelimi”, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22:151-160.
- 28. Halpern, D.F. (2009). “Teknolojinin Dünyayı Kurtarma Şekli”, (Edt.) John Brockman, (Çev.: Ergin Bulut, Mehmet Evren Dinçer), İyimser Gelecek, Ntv Yayınları, İstanbul.
- 29. Hayta, A. (2006). “Anneden Allah’a: Bağlanma Teorisi ve İslâm’da Allah Tasavvuru”, Değerler Eğitimi Dergisi, 4(12):29-6.
- 30. Horozcu, Ü. (2004). “Din Psikolojisi Açısından William James ve Görüşleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 31. Horozcu, Ü. (2010). “Din Psikolojisi Açısından Dünyevi İstek Duaları”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 32. Hökelekli, H. (2010). Din Psikolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayınevi, Eskişehir.
- 33. Hökelekli, H. (2012). Din Psikolojisine Giriş, Dem Yayınları, İstanbul.
- 34. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=d%c4%b0ndar,(01.09.2022)
- 35. Ilgaz, A. (2015). “Depresyon ve Dindarlık İlişkisi: Kastamonu Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- 36. Kandemir, F. (2016). “Umut-İyimserlik ve Dindarlık İlişkisi”, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- 37. Karaca, F. (2003). “Dindarlığın Fonksiyonelliği Üzerine”, Dini Araştırmalar Dergisi, 6(16):75-85.
- 38. Karaca, F. (2006). “Kader Algısı-Ruh Sağlığı İlişkisi Özerine Empirik Bir Araştırma”, Farklı Kader Algılarının Araştırmalar Dergisi. 19(3):479-489.
- 39. Karaca, F. (2010). Dindarlığın Etkileri (Ed. Hayati Hökelekli), Din Psikolojisi, Anadolu Üniversitesi
- 40. Karaca, F. (2011). Din Psikolojisi, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon.
- 41. Karakaya, S. (2008). “Dindarlık ve Kişilik Arasındaki İlişki, Allport ve Fromm’ un Karşılaştırmalı Analizi”. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- 42. Kaya, K. (2011). Akademisyenlerin Gözüyle Türkiye’de Din-Siyaset İlişkisi, Fakülte Kitapevi, Isparta.
- 43. Kayıklık, H. (2005). “Bireysel Dindarlığın Boyutları ve İnanç-Davranış Etkileşimi”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 19(3):491-499.
- 44. Kılıç, A.F. (2005). Türkiye’de Din-Devlet İlişkilerinde Yönetici Seçkinlerin Rolü, Dem Yayınları, İstanbul.
- 45. Koç, M. (2013). “Diasporada Dindarlık ve Umutsuzluk: Fransalı Müslüman-Türk Azınlık Grup Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 39:415-445.
- 46. Koenig, H.G. (2004). “Religion, Spirituality, And Medicine: Research Findings And Implications For Clinical Practice”, Southern Medical Journal, 97(12):1194-1200.
- 47. Köksal, M. A. (2010). Peygamberler Peygamberi Hazreti Muhammed Aleyhisselam Ve İslâmiyet: İslâm Tarihi 5-6, Işık Yayınları, İzmir.
- 48. Köse, A. & Ayten, A. (2012). Din Psikolojisi, Timaş Yayınları, İstanbul.
- 49. Kurzwell, R. (2009). “Güven ve Umut Arasında İyimserlik ve Süreklilik” (Edt. John Brockman; Çev.: Ergin Bulut, Mehmet Evren Dinçer), İyimser Gelecek, Ntv Yayınları, İstanbul.
- 50. Lee, Y.T. & Seligman, M.E.P. (1997). “Are Americans More Optimistic Than Chinese?”, Personality And Social Psychology Bulletin, 23:32-40.
- 51. Maslow, A. (1996). “Dinler, Değerler” (Çev. Koray Sönmez), Doruk Deneyimler, Kuraldısı Yayınları, İstanbul.
- 52. Norretranders, T. (2009). “İyimserliğin Parlak Bir Geleceği Var” (Edt. John Brockman, Çev.: Ergin Bulut,
- 53. Okumuş, E. (2006). “Bir Din İstismarı Olarak Gösterişçi Dindarlık", Din Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(2):17- 34.
- 54. Özkan, O. (2016). “Öfke Kontrolü ve Dindarlık İlişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- 55. Öztürk ,E.E. (2013). “İyimserlik ve Dindarlık”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 56. Öztürk, R. (2011). Kur’an Penceresinden İnsan ve Mutluluk Yolları, Ensar Neşriyat, İstanbul.
- 57. Peker, H. (2010). “Dua, İbadet ve Dini Törenler” (Ed. Hayati Hökelekli), Din Psikolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
- 58. Peterson, C. & Park, A.N. (2004). “Optimism, Encyclopedia Of Applied Psychology”, Elsevier, 2:711.
- 59. Peterson, C. (2000). “Future Of Optimism, American Psychologist”, Volume 55(1):45.
- 60. Schimmel, A. (2004). “Tanrı’nın Yeryüzündeki İşaretleri”, (Çev.: Ekrem Demirli), Kabalcı Yayınları,
- 61. Seligman, M. & Csikszentmihalyi, M. (2000). “Positive Psychology: An Introduction”, American Psychologist, 55:5-14
- 62. Seligman, M.E.P. (2007). “Gerçek Mutluluk” (Çev. Semra Kunt Akbaş), Hyb Yayıncılık, Ankara
- 63. Smolin, L. (2009). “Deney Disiplinin Geri Dönüşü Temel Fizik Hakkındaki Bilgilerimizi Dönüştürecek”, (Edt. John Brockman, Çev.: Ergin Bulut, Mehmet Evren Dinçer), İyimser Gelecek, Ntv Yayınları, İstanbul.
- 64. Spengler, O. (2010). “The Decline Of West, 1923’ten Aktaran Ridley, Matt”, (Çev.: Mehmet Doğan), Akılcı İyimserlik: Refahın Evrimi, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
- 65. Şentürk, H. (2010). İslami Hayatın Psikolojik Temelleri, İz Yayınları, İstanbul.
- 66. Tarhan, N. (2018). Duyguların Psikolojisi, Timaş Yayınları, Mayıs.
- 67. Tekin, M. (2006). Dindarlık Olgusu, Kurav Yayınları, Bursa.
- 68. Türküm, A. S. (2001). “Stresle Başaçıkma Biçimi, İyimserlik, Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri ve Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkiler: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2):2.
- 69. Wrosch, C. & Scheier, M.F. (2003). “Personality And Quality Of Life: The Importance Of Optimism And Goal Adjustment”, Quality Of Life Research, 12(1):59–72.
- 70. Yapıcı, A. (2011). “Kurandan Yönteme Ruh Sağılığı –Din Çalışmalarında Karşılaşılan Güçlükler”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(2):25-61.
- 72. Zinnbauer, B.J. & Pargament, K.I. (2005). “Religiousness And Spirituality” (Edited By Raymond F. Paloutzian, Crystal L. Park), Handbook Of The Psychology And Spirituality, The Guilford Press, New York, London.
