Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Sunulan Özel Eğitim Hizmetlerine Yönelik Yönetici ve Öğretmen Görüşleri
Author :
Abstract
Bu araştırmanın genel amacı, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde sunulan özel eğitim hizmetlerine ilişkin öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Durum çalışması ile desenlenen araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Maksimum çeşitlilik örneklemesi ve ölçüt örnekleme birlikte kullanılarak Kahramanmaraş ilinde bünyesinde özel eğitim sınıfı bulunan okullarda görev yapan farklı branşlarda toplamda 20 öğretmen ve yönetici araştırmaya dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler sonrasında veriler, içerik analizi yapılarak incelenmiştir. İçerik analizi doğrultusunda oluşturulan tema ve kodlar ait bulgulara yer verilmiştir. Araştırmada sunulan hizmetlerin türüne, eğitsel değerlendirme ve tanılama süreçlerine, eğitim ortamlarına yerleştirme süreçlerine, yaşanan güçlüklere ve çözüm önerilerine yönelik sonuçlara ulaşılmıştır. Özel eğitim hizmetlerinin etkililiği yönünde yönetici, öğretmen, öğrenci ve aile gibi diğer paydaşların özel eğitim farkındalığının oluşmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Özel eğitim hizmetlerinin eğitsel tanılama ve yerleştirme süreçlerinde yaşanılan güçlükleri gidirilmesi amacıyla ortaya konulan çözüm önerilerinde en temel vurgunun özel eğitim okullarının yaygınlaştırılması ve farkındalığın artırılması olduğu görülmektedir. Araştırmada uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler de sunulmuştur.
Keywords
Abstract
The main purpose of this research is to demonstrate the views of teacher and menagers on the special education services offered in Guidance and Research Centers. The research, which is sampled by the case study, uses the method of interview a qualitative research method. In total, 20 managers and teachers from various fields working with special education classes at different schools in Kahramanmaraş province have been included in the research, using maximum variation sampling method and criterion sampling. A semi-structured interview form developed by the researchers was used for the data collection. After the interviews, the data was analysed by content analysis method. The findings of themes and codes created in accordance with content analysis have been mentioned in the paper. It has been observed that special education awareness of the stakeholders, such as managers, teachers, students and family, has significant importance for the effectiveness of special education services. To increase the accesses and awareness for special education schools is one of the main solution proposals to address challenges experienced in the educational diagnostic is and replacement process. The research also includes recommendations for executives and researchers.
Keywords
- 1. Akçamete, G. (2019). “Özel gereksinimli olan bireyler”. (Ed. Ümit Şahbaz), Özel Eğitim Ve Kaynaştırma, (2. Baskı), Kök Yayıncılık, Ankara.
- 2. Arşit, M. H. (2019). Özel Eğitim Okulları İle Rehberlik Ve Araştırma Merkezlerinde Görev Yapan Rehberlik Öğretmenlerinin Özel Eğitimde Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Özyeterliliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Biruni Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- 3. Ataman, A. (2011). “Özel eğitimin tarihçesi”. (Ed. Ayşegül Ataman), Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel Eğitime Giriş. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
- 4. Aydın, Timur, H. (2017). Taşımalı Eğitim Sistemi Uygulamasının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- 5. Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik Ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi. DEUHFED, 9(1),23-28.
- 6. Berkant, H.G. ve Karagülle, S. (2019). Lise Ve Ortaokul Öğrencilerinin Sabır Davranışlarına Yönelik Görüşleri. Bildiri Tam Metinleri, 176. 3. Uluslararası Eğitim ve Değerler Sempozyumu-ISOEVA. İstanbul.
- 7. Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (31. Baskı). Pegem Yayınevi, Ankara.
- 8. Cavkaytar, A. ve Diken, İ. H. (2007). Özel Eğitime Giriş. Kök Yayıncılık, Ankara.
- 9. Çakmak, Z. (2017). Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Personelinin Öğrenme Güçlüğü Olan Bireylerin Değerlendirilme Süreçlerine İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- 10. Diken, İ. H. (2020). Özel Eğitim Ve Kaynaştırma. (1. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- 11. Eripek, S. (2005). Özel Eğitim. Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi, Eskişehir.
- 12. Göncü, A. (2019). Rehberlik Ve Araştırma Merkezlerinin Özel Eğitim Hizmetleri Bölümlerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Mesleki Yeterlik Algıları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 13. Gören, E.Z. (2010). Türkiye’de Rehberlik Ve Araştırma Merkezlerinden Hizmet Alanların Analizi Ve İstanbul’da Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 14. İyibaş, M. A. (2017). Taşımalı Eğitim: Öğretmen Ve Öğrenci Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Mardin.
- 15. Kekeç, H. B. ve Töre, E. (2020). Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Kavramına Ilişkin Öğretmenlerin Ve Idarecilerin Algıları: Metafor Çalışması. İZÜ Eğitim Dergisi, 2(3), 19-41.
- 16. Kuzgun, Z. (2019), Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireylerin Tanılama Sürecinde Karşılaşılan Güçlüklerle İlgili Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) Personelinin Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- 17. Küçükgöz, M. (2020). Rehberlik Ve Araştırma Merkezinde Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama Sürecine Ilişkin Bir Durum Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- 18. MEB, (1968). Rehberlik Ve Araştırma Merkezleri Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12814.pdf
- 19. MEB, (2001). Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/04/20010417
- 20. MEB, (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/12024357_tasimayonetmeligi.pdf
- 21. MEB, (2017). Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/11/20171110-2
- 22. MEB, (2018). Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Kılavuzu. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_01/17234231_ram_kilavuzu_2018.pdf
- 23. MEB, (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
- 24. Özak, H., Vural M. ve Avcıoğlu, H. (2008). Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürlerinin Gönderme Tanılama Yerleştirme İzleme Ve Değerlendirmeye İlişkin Görüş Ve Önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1). 3-17.
- 25. Özyürek, M. (2010). Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. (2. Baskı). Kök Yayıncılık, Ankara.
- 26. Sayan, A. (2019). Destek Eğitim Odalarında Eğitim Alan Okul Öncesi Kaynaştırma Öğrencilerinin Gelişimlerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- 27. Selvi, H. H. (2016). Özel Eğitim Kurumlarında Yönetsel Sorun Analizi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 28. Sığırtmaç Dikici, A. (2020). Erken Çocuklukta Özel Eğitim Ve Kaynaştırma. Pegem Akademi, Ankara.
- 29. Sucuoğlu, B., Diken, İ. H., Demir, Ş., Ünlü, H. ve Şen, A. (2010). Özel Eğitim Terimler Sözlüğü. Maya Akademi, Ankara.
- 30. Şafak, P. (2018). Ağır Ve Çoklu Yetersizliği Olan Öğrencilerin Eğitimleri Ve Bağımsızlığa Ulaşmaları İçin Desteklenmeleri. Vize Yayınları, Ankara.
- 31. Taşçı, F. (2019). Engelli Ve Engelli Olmayan Öğrencilerin Bütünleşmesinde Okul Yönetiminin Tutumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- 32. Tiryakioğlu, Ö. (2009). Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Müdürlerinin Özel Eğitim Bölümünün Sorunlarını Algılamaları. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- 33. Uçuş, Ş. (2016). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ve Okul Öncesi Öğretmeni Adaylarının Özel Eğitime İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 6(2), 360-388
- 34. Ünsal, K. (2019) Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamalarında Rol Alan Sınıf Öğretmenlerinin Görev Ve Sorumluluklarını Yerine Getirme Durumları Ile Kaynaştırmaya Yönelik Tutumların Incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
- 35. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (12. Baskı). Seçkin Yayınevi,
- 36. Yurtsever, Ş. (2013). Eğitsel Tanılama Ve Değerlendirme Sürecinde Görev Alan Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Personelinin Karşılaştığı Sorunların Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- 37. Yürekli, M. (2021). Rehberlik Ve Araştırma Merkezinde Çalışan Öğretmenlerin Ağır Ve Çoklu Yetersizliği Olan Bireylerin Eğitsel Değerlendirme Ve Tanılama Süreçlerine İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
