Farklı Okul Türlerinde Görev Yapan Öğretmen Ve Okul Yöneticilerinin İş Yaşam Kalitesi Düzeylerinin İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı; altı farklı okul türünde görev yapan öğretmen ve okul yöneticilerinin iş yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmanın verileri 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Tuzla ilçesinde devlet okullarında çalışan 487 öğretmen ve okul yöneticilerinden elde edilmiştir. Bu araştırmada Akar, H. ve Üstüner, M. (2017) tarafından Türkçe uyarlaması yapılarak Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması yapılan “İş Yaşam Kalitesi Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşam kaliteleri düzeylerinin belirlenmesi amaçlandığından, araştırmada nicel araştırma tarama modeli kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen verilerin girişi, SPSS aracılığıyla yapılmış, T Testi ve Anova analizleri ile çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen analiz sonuçlarına göre öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin okullarındaki iş yaşam kalitesi düzeyleri ortanın üzerindedir. Erkek öğretmenlerin iş yaşam kalitesine yönelik algılarının kadın öğretmenlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışmada ortaya çıkan başka bir sonuca göre okul müdürü ve müdür yardımcılarının iş yaşam kalitesi düzeyleri öğretmenlerden daha yüksektir. Okul türlerine göre öğretmenlerin iş yaşam kalitelerine yönelik algılarında ise anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir. İmam hatip ortaokulunda görev yapan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algıları ilkokul, ortaokul, Anadolu lisesi ve meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi düzeylerinin ise en düşük seviyede olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Okullarında görev yapan öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşam kalitesi düzeylerini belirlemek için yapılan bu araştırma ölçek uygulaması ile sınırlı kalmıştır. Yapılacak yeni araştırmalarda gözlem ve görüşme yöntemlerinin de kullanılması ile daha ayrıntılı bilgilere ulaşılabilir. Öğretmenlerin çalışmış oldukları kurumlarında etkili ve başarılı olmaları görev yaptıkları okullarının başarısını yükseltecektir. İş yaşam kalite seviyeleri yüksek olan eğitim ortamlarında öğretmenlerin başarılarının yükseleceği ve eğitim kalitesinin artacağı muhakkaktır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to determine the level of work life quality of teachers and school administrators working in six different types of schools. The data of the research were collected from 487 teachers and school administrators who work in public schools in Tuzla, Istanbul in the 2018-2019 academic year. In this study, " Work-Related Quality of Life Scale", which was adapted into Turkish by Akar, H. and Üstüner, M. (2017) and the Validity and Reliability of which was also studied by them. Since the aim of the study was to examine the quality of work life of teachers and school administrators, a quantitative research survey model was used in the study. The data collected from the participants were entered in SPSS and analyzed with T-Test and ANOVA. According to the results of the analysis obtained in the research, teachers and school administrators’ perceptions of the quality of work life in their schools are above the average. It has been observed that male teachers’ perception of the quality of work life are higher than female teachers. Moreover, the work life quality levels of school principals and vice-principals are higher than teachers according to another result of the study. It has been seen that there is a significant difference in teachers’ perceptions of the quality of work life according to school types. It has been observed that the perceptions of the quality of work life of the teachers working in Imam Hatip secondary schools are higher than the teachers working in primary schools, secondary schools, Anatolian high schools and vocational high schools. It has been concluded that the work life quality levels of the teachers working in vocational high schools are at the lowest level. This research, which was conducted to determine the level of work life quality of teachers and school administrators was limited to the scale application. More detailed information can be obtained by using observation and interview methods in new researches. Teachers’ being effective and successful in their institutions will increase the success of their schools. It is certain that the success of teachers will increase and the quality of education will increase in educational environments in which work life quality levels are high.
Keywords
- Akar, H. ve Üstüner, M. (2017). İş Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik
- Akar, H. ve Üstüner, M. (2017). İş Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 159-176. DOI: 10.17679/inuefd.302675
- Akram, M., Ilgan, A., & Ozu, O. (2017). Quality of school work life of public school teachers: Cases from Turkey and Pakistan. Journal of Education and Educational Development, 4(2).
- Argon, T., & Kösterelioğlu, M. A. (2009). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE YAŞAMKALİTESİ VE FAKÜLTE KÜLTÜRÜNE İLİŞKİN ALGILARI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 43-61.Aydın, F., & Kaya, H. (2011). SOSYAL BİLİMLER LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Marmara Coğrafya Dergisi, (24), 229-257.
- Baleghizadeh, S., & Gordani, Y. (2012). Motivation and quality of work life among secondary school EFL teachers. Australian Journal of Teacher Education (Online), 37(7), 30-42.)
- Beğiş, G. B. (2019). Tükenmişlik sendromu ve iş yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Akademisyenler üzerine bir uygulama (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Beh, L. S., & Idris, K. (2006). An analysis of quality of work life (QWL) and career-related variables. American journal of applied sciences, 3(12), 2151-2159.
- Bharathi, P. S., Umaselvi, M., & Kumar, N. S. (2011). Quality of work life: Perception of college teachers. Indian Journal of Commerce and Management Studies, 2(1), 47-69.
- Bragard, I., Dupuis, G., & Fleet, R. (2015). Quality of work life, burnout, and stress in emergency department physicians: a qualitative review. European Journal of Emergency Medicine, 22(4), 227-234.
- Brooks, B. A., & Anderson, M. A. (2005). Defining quality of nursing work life. Nursing Economics, 23(6), 319-326.
- Dehghan Nayeri, N., Salehi, T., & Ali Asadi Noghabi, A. (2011). Quality of work life and productivity among Iranian nurses. Contemporary nurse, 39(1), 106-118.
- Demir, M. (2011). İşgörenlerin çalışma yaşamı kalitesi algılamalarının işte kalma niyeti ve işe devamsızlık ile ilişkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(3), 453-464.
- Durdağı, A. K. A. N., & BEKTAŞ, F. (2014). Öğretmen Görüşlerine Göre Okullarda İş Yaşamı Kalitesi. AJELI-Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction, 2(2), 29-42.
- Erdem, M. (2010). Öğretmen Algılarına Göre Liselerde İş Yaşamı Kalitesi ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi. Kur ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(4) Sayı 4, ss: 511-536
- Ertürk, S. (1982). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Lmt. Şti 1982, s.7
- Griffin, J. M., Fuhrer, R., Stansfeld, S. A., and Marmot, M. (2002). The İmportance of Low Control at Work andHome On Depression and Anxiety: Do These Effects Vary By Gender and Social Class?. Social Science & Medicine, 54(5), 783-798.
- Hayta, A. B. (2007). Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi. Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 21-41.
- Kan, A., Kayapınar, U. (2010). Yabancı Dil Eğitiminde Aynı Davranışları Yoklayan Çoktan Seçmeli ve Kısa Cevaplı İki Testin Madde ve Test Özelliklerinin Karşılaştırılması. Eğitim Ve Bilim, 32(142).
- Kanten, S., & Sadullah, O. (2012). An empirical research on relationship quality of work life and work engagement. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, 360-366.
- Kapız, S. (2002). İş-Aile Yaşamı Dengesi ve Dengeye Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: Sınır Teorisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 4(3), 139-153
- Kaplan, V. (2015). Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasındakiilişki/The relationship between the quality of work life of teachers and school administrators and their perception of organizational values (Doctoral dissertation).
- Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kaşık, Ü. (2022). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin iş yaşam kalitesine ilişkin algıları. Korkmaz, G. (2009).İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesini algılama düzeyleri ve mesleki tutumlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Kotzé, T. (2005). The nature and development of the construct" quality of wo:rk life". Acta academica, 37(2), 96-122.
- Kulkarni, P. P. (2013). A literature review on training & development and quality of work life. Researchers World, 4(2), 136.
- Louis, K. S. (1988). Social and Community Values and the Quality of Teacher Work Life.
- Martel, J. P., & Dupuis, G. (2006). Quality of work life: Theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument. Social indicators research, 77(2), 333-368.
- Michie, S., & Williams, S. (2003). Reducing work related psychological ill health and sickness absence: a systematic literature review. Occupational and environmental medicine, 60(1), 3-9.
- Mirkamali, S. M., & Thani, F. N. (2011). A study on the quality of work life (QWL) among faculty members ofUniversity of Tehran (UT) and Sharif University of Technology (SUT). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 179-187.
- Mirvis, P. H., & Lawler III, E. E. (1984). Accounting for the quality of work life. Journal of Organizational Behavior, 5(3), 197-212.
- Narehan, H., Hairunnisa, M., Norfadzillah, R. A., & Freziamella, L. (2014). The effect of quality of work life(QWL) programs on quality of life (QOL) among employees at multinational companies in Malaysia. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 112, 24-34.
- Normala, D. (2010). Investigating the relationship between quality of work life and organizational commitment amongst employees in Malaysian firms. International journal of business and management, 5(10), 75-82.
- Parlar, H. (2014). Tüm Yönleriyle Okul Geliştirme: Kuram, Yaklaşım ve Uygulama. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. 2014
- Saraji, G. N., & Dargahi, H. (2006). Study of quality of work life (QWL). Iranian journal of public health, 35(4), 8-14.
- Mediha, S. A. R. I., CANOĞULLARI, E., & YILDIZ, E. (2018). Öğretmenlerin Okul Yaşam Kalitesi Algilari İleMesleki Motivasyon Düzeylerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (47), 387-409.
- Sirgy, M. J., Efraty, D., Siegel, P., & Lee, D. J. (2001). A new measure of quality of work life (QWL) based on need satisfaction and spillover theories. Social indicators research, 55(3), 241-302.
- Soysal, A. (2009). İş Yaşamında Stres. Çimento İşveren Dergisi, 23(3), 17-40.
- Swamy, D. R., Nanjundeswaraswamy, T. S., & Rashmi, S. (2015). Quality of work life: scale development and validation. International Journal of Caring Sciences, 8(2), 281.
- Tanrıöğen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik MesleğiYönelik Tutumları. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 55-67.
- Taşdan, M., & Erdem, M. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Yaşamı Kalitesi İle Örgütsel Değer AlgılarıArasındaki İlişki Düzeyi (ss. 92-113). doc dosyası İndir. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2),Tuncer, M. (2013). Çalışma yaşam kalitesinin otel işletmesi çalışanları üzerindeki etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1), 57-78.
- Türkay, O. (2015). Çalışma yaşamı kalitesinin iş memnuniyeti ve bağlılık üzerine etkileri: Seyahat acentalarıüzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 239-256.
- Yalçın, S., Yıldırım, İ., & Akan, D. (2016). Öğretmenlerin iş yaşam kaliteleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 205-224.
- Yaman, Z. B. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi beceri düzeyleri ile iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
- Yeşilyurt, R. (2015). Okul Müdürlerinin Etkileşimci Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi
- Yılman, M. (2006). Türkiye'de Öğretmen Eğitiminin Temelleri. Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
- Yücetürk, E. Elif.(2005). "Türkiye''de İş Yaşam Kalitesini Ve Verimliliği Azaltan Gizli Bir Sendrom: Yıldırma (Mobbing)." İktisat İşletme ve Finans 20.231 (2005): 97-108.
