Bu çalışmamızda, Türk Resim Sanatında “Anadolu Kadını” konulu resimleriyle yer edinmiş olan ressam Nuri İyem’in sanat yaşamı ve eserleri ele alınmıştır. İyem, çocukluğunun geçtiği Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki zorlu yaşam koşullarından ve çok sevdiği ablasının genç yaşta ölümünden çok etkilenmiştir. Böylelikle Anadolu kadınının ruh haliyle, ablasının hatırında kalan gözlerini kaynaştırarak tuvallerinin en önemli konusu haline getirmiştir. Anadolu’nun topraklarından izlerle bozkırın, hastalıkların, yaşam mücadelesinin, yorgunlukların yıprattığı fakat zorluklardan yılmayan kadınların mücadelesini özgün bir dille betimlemiştir. 1940’larda II. Dünya Savaşı sebebiyle yaşanan bunalımlar, bir kısım Türk genç ressamımızı, toplumsal olaylara dikkat çekmek üzere çalışmaya yönlendirmiştir. Bu ressamlar arasında bulunan İyem de, sanatında siyasallık ve yapaylık yerine, yoksul, kırsal kesim insanlarının yaşamlarından kesitleri toplumsal gerçekçilik anlayışı doğrultusunda ustaca izleyicinin beğenisine sunmuştur. Farklı türlerde eserler veren Nuri İyem, toplumsal gerçekçi bir dille tasvir ettiği Anadolu kadını konusunda yoğunlaşmıştır. Kendisinden önceki dönemlerde belki de hiç bu şekilde ele alınmayan kadın tiplemelerini resmederken kullandığı abartılı üslubu ve anlatımıyla ayırt edici bir özelliğe sahiptir. Eserlerinde, Anadolu kadınının göz ardı edilmiş emeğini, mücadelesini, susturulmuşluğunu, acısını, kederini, saklamak zorunda olduğu sevinçlerini, şaşkınlığını tüm açıklığıyla dile getirmiştir. Anadolu kadınının yaşamının ve tüm ruh halinin son derece içtenlikle anlatıldığı bu resimler, Türk Resim Sanatı içerisinde kadın imgesi üzerine yapılmış önemli çalışmalar arasında yer almaktadır.
In this study, we handled art life and works of the Artist Nuri İyem, who took place with his Anatolian women theme paintings in Turkish pictorial art. İyem was affected tough living conditions of southern Anatolia region in which his childhood took place and his beloved sister’s death in her young age. So he combined Anatolian women’s mood and his sister’s eyes to determine the most important subject of his paintings. He originally described the struggle of the women who were frazzled by illnesses, resistance of life and tiredness in harsh Anatolian steppes. In 1940’s, some crisis which were lived as a result of the World War 1, led some young artists to work on the subject of social events. İyem, who was among these artists, masterly offered poor and countryside people’s lives by means of social realism instead of politicization and artificiality. Nuri İyem, who gave in different genres of works, focused on Anatolian women and he described them in socialist-realistic way. He had a distinguishing with his exaggerated wording while he using women types in his paintings who were never handled in this way before. In his paintings he clearly expressed Anatolian women’s ignored labor, muzzled voice, sorrow, wonder and joy that she must hide. These paintings, which expressed Anatolian women’s lives and whole mode sincerely, were among the most important works in Turkish pictorial art.