Author :
Abstract
Türkiye ekonomisi, 24 Ocak 1980 tarihinde alınan karalarla ithal ikameci politikalardan ihracata dayalı büyüme politikalarına geçmiştir. Ancak aradan 40 yıl geçmesine rağmen, ihracatta istenilen başarıya ulaşılamadığı gibi, Türkiye ekonomisi sürekli dış ticaret açığı veren bir ülke haline gelmiştir. İkiz açık hipotezi dikkate alındığında, 2000'lı yıllara kadar bu açığın nedeni bütçe açığı; 2000'lı yıllarda ise özel kesim tasarruf açığı olmuştur. Bunun yanı sıra, yetersiz kamu desteği, düşük Ar&Ge harcamaları, teknolojiden yoksun ve düşük katma değerli ürünler, ihracatın gelişmesini engelleyen temel sorunlar olmuştur. Ayrıca, ithalatın ortalama %85 inin ara malı ve yatırım mallarından oluşması, büyüme ile ithalat ve dış ticaret açığı arasında sıkı bir korelasyona yol açmıştır. Önemli yapısal adımlar atılmadan, Türkiye’nin ihracatını geliştirmesi ve dış ticaret açıklarını azaltması uzun vadede pek mümkün gözükmemektedir. Bu yapısal önemlerin başında da, tasarruf ve ihracat/GSYİH oranlarının artırılması, Ar&Ge harcamalarının yükseltilmesi, ihracatta teknolojinin payının yükseltilmesi ve ithal malı girdi oranının düşürülmesi gibi önlemler gelmektedir.
Keywords
Abstract
Turkish economy shifted from import substitution policies to export-based growth policies on January 24, 1980. Although 40 years have passed, in Turkish economy the desired success in exports has not been achieved, also it has become a country that is constantly giving a foreign trade deficit. Considering the twin deficit hypothesis, until the 2000s, the budget deficit was the reason for this deficit but in the 2000s, private sector savings deficit was. In addition, insufficient public support, low R&D expenditures, technology-deprived and low value-added products have been the main problems that hinder the development of exports. On the other hand, the fact that an average of 85% of imports consisted of intermediate goods and investment goods has led to a strong correlation between growth and the import and foreign trade deficit. It is unlikely in the long run that Turkey will improve its exports and reduce its foreign trade deficits without significant structural steps. At the forefront of these structural adjustment policies are measures such as increasing savings and export/GDP ratios, increasing R&D expenditures, increasing the share of technology in exports and reducing the imported goods input ratio.
Keywords
- Aghion, P. & Howitt, P. (1992). “A Model of Growt Through Creative Destruction”, Econometrica,
- Aghion, P. & Howitt, P. (1992). “A Model of Growt Through Creative Destruction”, Econometrica, 60 (2), 323-351.
- Akat, A. S.(2019). “İhracat İthalata Ne Kadar Bağımlı?”, İktisat ve Toplum Dergisi, (10)1 Mart , 7-13.Çakman, K. & Çakmak, U. (2007A). “Türkiye Ekonomisinde Temel Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki Etkileşimler Üzerine Analitik Notlar”, Ekonomik Yaklaşım, 18(63), 1-27.
- Çakman, K. & Çakmak, U. (2007B). "Para, Döviz ve Sermaye Piyasaları Arasındaki İlişkiler veİstikrarsızlık Döngüsüne Katkı Yapan Dinamikler: Türkiye Örneği." Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1.14 31-62.
- Çakmak, U. (2016). “Güney Kore’nin Ekonomik Kalkınmasının Temel Dinamikleri (1960-1990)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 151-171.
- Emirkadı, Ö. (2007). “Türkiye Ekonomisinde İkiz Açıklar: Kuramsal Yaklaşımlar ve AmpirikLiteratür Üzerine Değerlendirmeler”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 81-99.
- Ertuğrul, A. (2014). Ekonomik Teori ve Analizin Tarihi. Efil Yayınevi, Ankara.
- Grossman, G. M. & Helpman,E. (1991). “Endogenous product cycles”, The Economic Journal, 101. 1214–1229.
- Heitger, B. (1987). “Import Protection and Export Performance - Their Impact on EconomicGrowth”, Weltwirtschaftliches Archiv,123(2), 249-261. Retrieved from www.jstor.org/stable/40439424.
- Index Mundi (2019). https://www.indexmundi.com, (Erişim Tarihi: 19.09.2019).Karluk, S. R. (2010). “Turgut Özal’ın Ekonomi Politikaları Kapsamında Krizlere Karşı UygulamayaKoyduğu Ekonomi Politikaları”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi I Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim, 15(16), 902-939.
- Kaya, V. & Uğurlu, S. (2013).” Ar-Ge Harcamaları İle İhracat Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, 1990-2011”, EKEV Akademi Dergisi, 269-282.
- Konak, A. (2018). “Yüksek Teknoloji İçeren Ürün İhracatının İhracat Hacmi ve Ekonomik BüyümeÜzerine Etkisi; Seçilmiş OECD Ülkeleri ve Türkiye Örneği”, JOMELIPS-Journal of Management Economics Literature Islamic and Political Sciences, 3(2), 56-80.
- Medina-Smith, E. J. & CNUCED. (2001). “Is the Export-led Growth Hypothesis Valid for Developing Countries?: A Case Study of Costa Rica”, CNUCED: UN.
- OECD, (2019), https://www.oecd-ilibrary.org, (Erişim Tarihi: 20.09.2019).
- Our World in Data, (2019), https://ourworldindata.org ,(Erişim Tarihi: 20.09.2019).
- Özer, M. & Çiftçi, N. (2009). “Ar-Ge Harcamaları ve İhracat İlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 39-50.
- Özkan, G. & Yılmaz, H. (2017). “Ar-Gr Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı ve Kişi BaşıGelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi ve Türkiye İçin Uygulama (1996-2015)”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 1-12.
- Romer, P. M. (1990). “Endogenous Technological Change”, The Journal of Political Economy, 98 (5). 71-102.
- Kaya, A. (2013). Mali Sürdürülebilirlik: Teori ve Uygulaması, Türkiye Bankalar Birliği Yayın No: 292, İstanbul.
- Köse, S. (2000). “24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 istikrar programları çerçevesinde yapılan, hukuki ve kurumsal düzenlemelerin mukayeseli analizi”. DPT, Uzmanlık Tezi no: 2508, Ankara.
- Senadza, B. & Aloryito, G. K.(2016). “The twin deficits hypothesis: Evidence from Ghana “, International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research, 9(3): 55-62.
- Sönmez, M. (2007). “İhracatta Yüzde Yetmiş İthal Girdi”, Bianet,http://bianet.org/bianet/ekonomi/90139-ihracatta-yuzde-70-ithal-girdi, (Erişim Tarihi: 12.09.2019).
- TC Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2019). https://en.hmb.gov.tr/public-finance, (Erişim Tarihi: TC Strateji ve Bütçe Başkanlığı ,(2019), http://www.sbb.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
- TCMB (2019). www.tcmb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 22.09.2019).
- TCMB (2019). http://tcmbblog.org/wps/wcm/connect/blog/tr/main+menu/analizler/ithal-girdi- kullaniminda-durum-tespiti-farkli-bakis-acilari, (Erişim Tarihi: 28.09.2019).
- TİM (2019). https://www.tim.org.tr/tr/default.html, (Erişim Tarihi: 25.09.2019).
- The Global Economy (2019). https://www.theglobaleconomy.com ,(Erişim Tarihi: 20.09.2019). Türkiye İstatistik Kurumu TUİK, (2019), www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 21.09.2019).
- Yıldırım, E. & Kesikoğlu, F. (2012). “Ar-Ge harcamaları ile İhracat Arasındaki Nedensellik
