Author :
Abstract
Ekonomik gelişme, yönetime dair demokratikleşme ve siyasi istikrar kavramıyla birlikte anılmakta, söz konusu unsurların doğrudan ya da dolaylı etkisine vurgu yapılmaktadır. Her ne kadar genel geçer bir çıkarım söz konusu değilse de demokratikleşmenin ekonomik gelişmeyi etkilediği kabul edilen ve desteklenen görüşler arasındadır. Ancak demokratikleşmenin doğrudan ekonomik gelişmeye katkı sağladığı net olarak belirtilmemekte, daha çok dolaylı bir katkı sağladığı ifade edilmektedir. Diğer taraftan ekonomik gelişmenin ise demokratikleşmeye aynı şekilde katkı sağladığı savunulan görüşler arasındadır. Bu bağlamda, aksi görüşler mevcut olsa da, demokrasi ve ekonomik gelişme unsurlarının birbirini pozitif yönde etkilediği söylenebilmektedir. Siyasi istikrarın ise ekonomik gelişme üzerinde daha net bir etkisi olduğu literatürde kabul edilen bir görüştür. Siyasi istikrarsızlık durumu, öngörülebilirliği azaltması, özellikle yatırımlar açısından güvenilir olmayan bir konjonktür yaratması yanı sıra beşerî sermayenin kaybına neden olması gibi nedenlerle ekonomik gelişmeyi negatif yönde etkilemektedir. Siyasi istikrarın hâkim olduğu ülkelerde ise ekonomik gelişmeyi pozitif yönde ve doğrudan etkilediği kabul edilen bir görüştür. Siyasi istikrarın yarattığı öngörülebilirlik ortamı, yerli ve yabancı yatırımların artmasını, daha uzun ve verimli projelerin hayata geçirilmesini, beşeri sermaye kaybının azalmasını, kamu kaynaklarının artmasını beraberinde getirmekte ve bu durum da ekonomik gelişmeyi doğrudan etkilemektedir. Bu çalışmada ekonomi, demokrasi ve istikrar arasındaki etkileşimin anlaşılabilmesi açısından öncelikle demokrasi ve ekonomi ilişkisi ele alınmış daha sonra siyasi istikrar ve ekonomik gelişme unsurları arasındaki ilişki tartışılmıştır. Bu teorik çerçeveden sonra Türkiye’de 2002-2019 yılları arasında yaşanan ekonomik ve demokratik değişimler ele alınmış, Türkiye özelinde ekonomik gelişme, demokrasi ve siyasi istikrar unsurlarının etkileşimi değerlendirilmiştir. 2019 sonrası dönem, COVİD-19 pandemisinin yarattığı olumsuz iktisadi koşullardan dolayı doğru bir değerlendirme yapılamayacağı için konu dışı bırakılmıştır.
Keywords
Abstract
Economic development is associated with the concept of democratization and political stability as regards the administration and emphasis is placed on the direct or indirect effects of these factors. Although there is no generally accepted conclusion, it is among the accepted and supported views that democratization affects economic development. However, it is not clearly accepted that democratization directly contributes to economic development, but rather it is expressed an indirect contribution. On the other hand, it is among the advocated views that economic development contributes to democratization in the same way. In this context, although there are contrary opinions, it can be said that the concepts of democracy and economic development affect each other positively. It is an accepted view in the literature that political stability has a more apparent effect on economic development. Political instability has a negative impact on economic development because it reduces predictability, creates an unreliable conjuncture especially in terms of investments, and causes loss of human capital. On the other hand, it is an accepted view that it directly and positively affects economic development in countries where political stability is dominant. The predictability environment created by political stability brings along with it the increase in domestic and foreign investments, the implementation of longer and more productive projects, the decrease in human capital loss, the increase in public resources, and consequently affects the economic development directly. In this study, in order to understand the interaction between economy, democracy and stability, firstly the relationship between democracy and economy is discussed, then the relationship between political stability and economic development is discussed. After this theoretical framework, the economic and democratic changes in Turkey between 2002-2019 are discussed and the interaction of the elements of economic development, democracy and political stability has been evaluated. The post-2019 period has been excluded because an accurate assessment cannot be made due to the negative economic conditions created by the COVID-19 pandemic.
Keywords
- Agrast, D. Mark, Botero, C. Juan, Martinez, Joel, Ponce, Alejandro, Pratt, S. Christine, “The World Justice ProjectRule Of Law Index 2012-2013”, The World Justice Project, 2013, http://worldjusticeproject.org/publication/rule- law-index-reports/rule-law-index-2012-2013-report
- Akıncı, A. 2015. Demokrasi ile Siyasal İstikrar ve Kalkınma Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Turkish Studies,İnternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume: 10 (10), 41-60. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8556
- Aktan, C. Can, Vural, İ. Yaşar. 2002. “Gelir Dağılımında Adalet(siz)lik ve Gelir Eşit(siz)liği: Terminoloji, TemelKavramlar Ve Ölçüm Yöntemleri”, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, Ankara. http://www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/birinci-bol/aktan-vural-gelir-dagilimi.pdf
- Arslan, Ünal, Doğan, Cem, 2004. “Demokrasi Ve Ekonomik Büyüme”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt:1, sayı:1.
- Bayrak, Metin, Kanca, Osman Cenk. 2013. “Türkiye’de 1970-2011 Yılları Arasında Oluşan Ekonomik Ve Siyasi Gelişmelerin Seyri”, Akademik Bakış Dergisi, sayı:23, Mart-Nisan 2013, Kırgızistan.
- Beşkaya, Ahmet, Manan, Ömer. 2008. “Demokrasi İle Ekonomik Büyüme-Kalkınma Arasındaki İlişki Ve TürkiyeÜzerine Bir Değerlendirme”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Cilt:10, Sayı:1-2.Ceylan, Onur, 2014. “Gini Katsayısı ve Türkiye Örneği”, http://piyasarehberi.org/ekonomi/83-gini-katsayisi-ve- turkiye-ornegi
- Civan, Abdülkadir. 2015. “Türkiye’de Gelir ve Varlık Dağılımı Eşitsizliği”, İstanbul Enstitüsü, Ekonomi Çalışmaları Merkezi, Mayıs 2015.
- Çalışkan, Şadan, 2010 “Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk”, Sosyal Siyaset Konferansları, sayı:59, 2010/2.
- Çukurçayır, Sinan, Tezcan, Keramettin, 2011. “Demokratikleşme ve Ekonomik Kalkınma: Etkileşim Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, cilt:6, sayı:2.
- Dağlar, Ali, 2019. “Türkiye Özgür Ülke Liginde Küme Düştü: Özgür Olmayan Ülke”, Independent Türkçe, 2019, https://www.indyturk.com/node/5816/haber/türkiye-özgür-ülke-liginde-küme-düştü-özgür-olmayan-ülke
- Doğan, Adem, 2005. “Demokrasi ve Ekonomik Gelişme”, Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı:25, Temmuz – Aralık 2005.
- Durmuş, Mustafa, 2016. “Hem Gelir Hem de Servet Bölüşümünde Adaletsizlik Artıyor”, 2016, http://mustafadurmusblog.blogspot.com/2016/12/turkiyede-gelir-ve-servet-bolusumu.html
- Eğilmez, Mahfi, “Gelir Dağılımında Son Durumu”, https://www.mahfiegilmez.com/2020/12/gelir-daglmnda-son- durum.html
- Gökçe, Ali Fuat, 2019. “Hibrid Rejimlerde Hükümet Sistemleri Ve Demokrasi”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, Cilt:6, Sayı: 15, s.145-160.
- Karluk, Rıdvan, “OECD: Türkiye Gelir Dağılımı En Bozuk Ülkeler Arasında”, https://www.turkishnews.com/content/2015/05/31/oecd-turkiye-gelir-dagilimi-en-bozuk-ulkeler-arasinda/
- Kuşat, Nurdan, Dolmacı, Nilgün, 2011. “Kamu Tercihi Teorisi Çerçevesinde Seçim Ekonomisi Kavramının Değerlendirilmesi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt:12, sayı:1, s.129-146.
- Sungur, Onur, 2015. “2000 Sonrası Türkiye Ekonomisi: Büyüme, Enflasyon, İşsizlik, Borçlanma ve Dış Ticarette Gelişmeler”, Toplum ve Demokrasi, 9 (19-20), Ocak-Aralık 2015.
- Şanlısoy, Selim, Kök, Recep, 2010. “Politik İstikrarsızlık - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1987- 2006)”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:1.
- Şanlısoy, Selim, 2010. “Politik İstikrarsızlık – Ekonomik Süreç Politikaları Etkileşimi”, Sosyo Ekonomi Dergisi, cilt: 13, Sayı:13.
- TUİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2019, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-ve-Yasam- Kosullari-Arastirmasi-2019-33820
- “Türkiye Ekonomisi”, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Nisan 2016, s.16.
- Üzümcü, Adem, 2008. “Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Kalkınma Dinamikleri 1923-2007”, Türkiye’ninEkonomi-Politiği 1923-2007 (Editörler: Mehmet Dikkaya, Deniz Özyakışır ve Adem Üzümcü), Orion Yayınları, Ankara.
- Capital, 2001, “En İyisi Demokrasi”, http://www.capital.com.tr/makro-ekonomi/en-iyisi-demokrasi-haberdetay- http://www.oecd.org/social/income-distribution-database.htm
- Freedom House, “Freedom In The World 2015”, Freedom House, “Freedom On The Net Turkey”, https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2015/turkey
- Freedom House, “Freedom In The World 2016”, https://freedomhouse.org/report/freedom-world/freedom-world-The Economist, “Democracy Index 2007”, http://www.economist.com/media/pdf/DEMOCRACY_TABLE_2007_v3.pdf
- The Economist, “Democracy Index 2008”, http://graphics.eiu.com/PDF/Democracy%20Index%202008.pdfThe Economist, “Democracy Index 2010”, https://graphics.eiu.com/PDF/Democracy_Index_2010_web.pdf The Economist, “Democracy Index 2011”, https://www.ciaonet.org/attachments/19462/uploads
- The Economist Intelligence Unit, “Democracy Index 2012”, https://www.eiu.com/public/topical_report.aspx? campaignid=DemocracyIndex12
- The Economist Intelligence Unit, “Democracy Index 2013”, https://www.eiu.com/public/topical_report.aspx? campaignid=Democracy0814
- The Economist, “Democracy Index 2014”, http://www.sudestada.com.uy/Content/Articles/421a313a-d58f-462e- 9b24-2504a37f6b56/Democracy-index-2014.pdf
- The Economist Intelligence Unit, “Democracy Index 2015”, http://www.yabiladi.com/img/content/EIU- Democracy-Index-2015.pdf
- The Economist Intelligence Unit, “Democracy Index 2018: Me Too?”, https://www.eiu.com/n/democracy-index- The Economist Intelligence Unit, “Democracy Index 2019”, http://www.eiu.com/topic/democracy-index/
- World Justice Project, “World Justice Project Rule OF Law Index, https://worldjusticeproject.org/rule-of-law- index/country/2020
