Author :
Abstract
Ülkemizde örgütsel sapma ile ilgili araştırmalar gün geçtikçe artış göstermekle birlikte, bu konudaki çalışmalarının hangi yönde ilerlediği ile ilgili yapılan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmanın amacı; yıkıcı örgütsel sapma ile ilgili sosyal bilimler alanında yapılan araştırmaları, türü, niteliği, kullanılan ölçek, veri toplama tekniği, dil, örneklem kitlesi, analiz teknikleri ve ilişkilendirilen değişkenler açısından inceleyerek alana katkı sağlamaktır. Bu araştırmada, yıkıcı örgütsel sapma kavramıyla ilgili makaleler ve lisansüstü tezlerden oluşan yirmi yedi araştırma incelenmiştir. Sonuç olarak; örgütsel sapma kavramına ilginin giderek arttığı, çoğunlukla nicel araştırmaların yapıldığı, örneklem gruplarının çeşitlilik gösterdiği, farklı analiz tekniklerinin kullanıldığı, sıklıkla yabancı ölçeklerin kullanıldığı, bu kavramın çoğunlukla örgütsel adalet algısı, liderlik ve demografik değişkenler kavramlarıyla ilişkilendirildiği saptanmıştır. Örgütsel sapmanın bilgi yönetimi, bilişsel esneklik, dışsal prestij algısı, psikolojik sahiplenme, idealizm, çalışma yaşamı kalitesi, örgütsel işlevsizlik algısı, damgalanma algısı, ahlaki çözülme ve kariyerizm gibi nispeten yeni konularla ilişkilendirildiği belirlenmiştir. Ayrıca, araştırmacılara yönelik olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Although the researches about organizational deviation in our country have been increasing day by day, there is no study about the direction of the studies on this subject. Purpose of the study; to contribute to the field by examining the researches in the social sciences related to negative organizational deviation in terms of type, quality, scale used, data collection technique, language, sample size, analysis techniques and related variables. In this study, twenty-seven studies consisting of articles and graduate theses about destructive organizational deviation concept were examined. As a result; It has been determined that interest in the concept of organizational deviation is increasing, mostly quantitative researches are done, sample groups vary, different analysis techniques are used, foreign scales are used frequently, and this concept mostly is related to organizational justice perception, leadership and demographic variables. It was determined that organizational deviation is related to relatively new subjects such as knowledge management, cognitive flexibility, external prestige perception, psychological ownership, idealism, quality of work life, perception of organizational dysfunction, perception of stigmatization, moral dissolution and careerism. In addition, some suggestions were made for the researchers.
Keywords
- Akçit, V., Barutçu, E. & Akşit, İ. (2018). Kurt Lewin’in Liderlik Tarzları ile Örgütsel Sapma İlişkisinin
- Akçit, V., Barutçu, E. & Akşit, İ. (2018). Kurt Lewin’in Liderlik Tarzları ile Örgütsel Sapma İlişkisininİncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 209-225.
- Akdoğan, Z. & Fettahlıoğlu, Ö. O. (2015). Bilgi Yönetimi ve Örgütsel Sapma Davranışları Arasındaki İlişkiye Yönelik Alan Araştırması, Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 1(1): 42-51.
- Akhigbe, O. J. & Sunday, P. I. (2017). Organizational Trust and Workplace Deviant Behaviour in HigherInstitutions in Rivers State, International Journal of Managerial Studies and Research (IJMSR), 5(10): 48- 62.
- Akyüz, M. (2016). Cinsiyet Ayrımcılığının Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisinde ÖzYeterliliğin Aracılık Rolü: Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı Doktora Tezi, Tokat.
- Alias, M. & Rasdi, R. M. 2015. Organizational Predictors of Workplace Deviance among Support Staff, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 172: 126–133.
- Amil, O. (2018). Çalışanlarda Örgütsel İşlevsizlik Algılama Düzeyleri ve Sapma Davranışları Arasındakiİlişkide Bilişsel Esnekliğin Rolü, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Kayseri.
- Appelbaum, S.H., Iaconi, G.D. & Matousek, A. (2007). Positive and Negative Deviant Workplace Behaviors: Causes, Impacts and Solutions, Corporate Governance, 7(5): 586-598.
- Arar, E. S. (2018). Akademik Personelde Kuşaklararası İş Etiği Algısının İşyeri Sapma Davranışları İleİlişkisi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
- Aryati, A. S., Sudiro, A., Hadiwidjaja, D. & Noermijati, N. (2018). The Influence of Ethical Leadership toDeviant Workplace Behavior Mediated by Ethical Climate and Organizational Commitment, International Journal of Law and Management, 60(2): 233-249.
- Avcı, N. (2008). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, İş Tutumları ve Örgütsel Sapma Arasındakiİlişkinin Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir.
- Ayazlar, G. & Güzel, B. (2013). Örgütsel Adaletin Otel Çalışanlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İşyerinde Sapma Davranışına Etkisi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3): 6-23.
- Bayın, G. & Yeşilaydın, G. T. (2014). Hemşirelerde Örgütsel Sapma Davranışının Analizi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3),81-107.
- Chen, L. L., Fahb, B. C. Y. & Jin, T.C. (2016). Perceived Organizational Support and Workplace Deviance in the Voluntary Sector, Procedia Econ Financ 35: 468-475.
- Chib, S. & Shukla, M. (2019). Study on Identification of Antecedent Factors of Employee Deviance Behavior at Workplace, International Journal of Research in Social Sciences, 9, 3(1): 170-177.
- Çalışkan, B.Ö.Ö. & Akca, M. (2017). Damgalanma Algısı ve Sapma Davranışı İlişkisinde Kişilik Özelliklerinin Düzenleyici Rolü, 3(13): 357-369.
- Demir, M. (2011). Effects of Organizational Justice, Trust and Commitment on Employees Deviant Behavior, Anatolia, An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 22(2): 204-221.
- Demir, M. (2009). Konaklama İşletmelerinde Duygusal Zeka, Örgütsel Sapma, Çalışma Yaşamı Kalitesi veİşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişkinin Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, İzmir.
- Di Stefano, G., Scrima, F. & Parry, E. (2017). The Effect of Organizational Culture on Deviant Behaviors in the Workplace. The International Journal of Human Resource Management, 1–22.
- Erdem, A. T. (2017). Kurumsal Girişimcilik Üzerine Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi, European Journal of Managerial Research (EUJMR), 1(1): 62-73.
- Faheem, M. A. & Mahmud, N. (2015). The Effects of Organizational Justice on Workplace Deviance andJob Satisfaction of Employees: Evidence from a Public Sector Hospital of Pakistan, Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(5): 342-352.
- Fettahlıoğlu, Ö. O. & Sayın, Z. F. (2015). Örgütsel Sapma ve Örgütsel Güven Davranışları Arası İlişkilere Yönelik Alan Araştırması, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 1(1): 51-65.
- Genel, B. (2019). The Role of Organizational Citizenship Behavior on The Relationship BetweenOrganizational Culture and Organizational Deviance: A Research in The Banking Industry, The Republicof Turkey Bahçeşehir University Graduate School of Social Sciences Master of Business Administration Master’s Thesis, İstanbul.
- İspirli, A. (2016). Hastane Çalışanlarının Sapkın Davranış Algılarıyla Örgütsel Bağlılık Arasındakiİlişkinin Araştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
- İyigün, N. Ö. (2011). Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisinde Kişilik ÖzelliklerininRolü ve Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
- Jiang, H., Chen, Y.,Sun, P., & Yan, J.( 2017). The Relationship between Authoritarian Leadership andEmployees’ Deviant Workplace Behaviors: The Mediating Effects of Psychological Contract Violation and Organizational Cynicism, Frontiers in Psychology, 8: (1-12).
- Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın, 6. Baskı, Ankara.
- Khattak, M. N., Khan, M. B., Fatima, T., Zul, S. & Shah, S. Z. A. (2018). The Underlying Mechanismbetween Perceived Organizational Injustice and Deviant Workplace Behaviors: Moderating Role of Personality Traits, Asia Pacific Management Review, 2018: 1-11.
- Kılıçaslan, S. (2007). Effects of Justice Perceptions on Workplace Deviance, Dokuz Eylül ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü İngilizce İşletme Anabilim Dalı İngilizce İşletme Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Kılınç, S. (2017). Yöneticilerin Etik Liderlik Davranışlarının Örgütsel Özdeşleşme, Sapkın Davranışlar veSinizme Etkisi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
- Kura, K. M., Shamsudin, F. M. & Chauhan, A. (2013). Self-Regulatory Efficacy as Potential Moderator onthe Relationship between Organisational Formal Controls, Perceived Group Norms and Workplace Deviance: A Proposed Framework, Jurnal Teknologi, Social Sciences, 64(2): 33–38.
- Kutanis, R.Ö., Özsoy, E., Karakiraz, A., Aras, M., Erol, E. & Uslu, O. (2015). Örgüt KültürüÇalışmalarının Yöntem Ve Kapsam Bakımından İncelenmesi: Lisansüstü Tezler Üzerinden Bir İnceleme, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1): 123-141.
- Malisetty, S. (2016). Genesis and Emanations of Deviant Workplace Behaviour: A Case e Study in IT Industry, Indian Journal of Science and Technology, 9(14): 1-6.
- Matthew, O. T., Chigozie, U. B., & Kosiso, A. (2014). Workplace Deviance: A Predictive Study ofOccupational Stress and Emotional Intelligence among Secondary School Teachers, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4(12): 178-186.
- Mehar, R. M., Asif, M. & Hassan A. (2018). Impact of Workplace Deviance Behaviors on Turnover Intention of Employees in Pakistan, Edelweiss Applied Science and Technology, 2(1): 169-175.
- Özkan, C. (2017). İşin Anlamlılığının İş Performansı ve Sapma Davranışına Etkisi: Mersin İlinde YapılanBir Araştırma, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Mersin.Özyer, K., Yalap, O. & Sobacı, F. (2018). Değerlerin Bireylerarası Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3): 169-192.
- Panatik, S. A., Meng, T. A., Rahman, H. A. & Rajab, A. (2015). The Role of Perceived OrganizationalSupport and Emotional Intelligence towards Workplace Deviance among Teachers, International Conference on Human Resource Development, 407-415
- Pekdemir, I. M., Sözüer, A., Yaşlıoğlu, D. T. & Ceran, E. B. (2016). Yönetim ve Organizasyon YazınıÜzerine İnceleme: Bir Anabilim Dalı Akademisyenlerinin 2005-2014 Yılları Arasındaki Yayınları, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45: 81-99.
- Polat, M. (2015). Algılanan İş Tatmini ve Örgütsel Sapma Üzerine Değerlendirme, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 1(1): 1-8.
- Qu, Y., Jo, W. & Choi, H. C. (2019): Gender Discrimination, Injustice and Deviant Behavior among HotelEmployees: Role of Organizational Attachment, Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, DOI: 10.1080/1528008X.2019.1619498
- Reisel, W. D., Probst, T. M., Chia, S. L., Maloles, C. M., & König, C. J. (2010). The Effects of JobInsecurity on Job Satisfaction, Organizational Citizenship Behavior, Deviant Behavior, and Negative Emotions of Employees. International Studies of Management & Organization, 40(1):74–91.
- Robinson, S. L. & Bennett, R. J. (1995). A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional Scaling Study, Academy of Management Journal, 38(2): 555–572.
- Rogojan, P. T. (2009). Deviant Workplace Behavior in Organizations: Antecedents, Influences, and Remedies (Doctoral dissertation). Austria: University of Vienna.
- Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C. & Soane, E. (2015): Drivers and Outcomes of Work Alienation: Reviving a Concept, Journal of Management Inquiry, 24(4): 382–393.
- Tepper, B. J., Carr, J. C., Breaux, D. M., Geider, S., Hu, C. & Hua, W. (2009). Abusive Supervision,Intentions to Quit and Employees Workplace Deviance: A Power/Dependence Analysis, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 109: 156–167.
- Tufan C. & Uğurlu Ö.Y. (2019). Otantik Liderlik ve Örgütsel Sapma Davranışı Arasındaki İlişkideÖrgütsel Öğrenme Kültürünün Aracılık Etkisi: Türkiye İlaç Sektöründe Bir Araştırma, BMIJ, 7(1): 467- 495.
- Tuna, M., Ghazzawi, I., Yesiltas, M., Tuna, A. A. & Arslan, S. (2016). The Effects of the PerceivedExternal Prestige of the Organization on Employee Deviant Workplace Behavior, The Mediating Roleof Job Satisfaction, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(2): 366-396.
- Tuzun, İ.K., Çetin, F. & Basım, N. (2016). Deviant Employee Behavior in the Eyes of Colleagues: The Role of Organizational Support and Self-Efficacy, Eurasian Business Review, 7(3): 389-405.
- Ugwu, E. S. & Okafor, C. O. (2017). Organizational Commitment, Occupational Stress and Core Self-Evaluation as Predictors of Workplace Deviance, American Journal of Applied Psychology, 6(4): 64-70. doi: 10.11648/j.ajap.20170604.13
- Yalap, O. (2016). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Sapma Davranışları ÜzerindeEtkisi: Tekstil Sektöründe Bir Araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
- Yalçınkaya, A. & Türker, Y. (2016). Türk Yönetim/Örgüt Yazınında Örgüt Kuramı Çalışma Alanı: 2002- 2013 Yılları Arası Bir Değerlendirme, Ege Akademik Bakış, 16(3): 519-530.
- Yen, C. & Teng, H (2013). The Effect of Centralization on Organizational Citizenship Behavior and Deviant Workplace Behavior in the Hospitality Industry, Tourism Management, 36(2013): 401-410.
- Yeşiltaş, M., Çeken, H. & Sormaz, Ü. (2012). Etik Liderlik Ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28: 18-39.
- Yıldız, B. (2015). The Antecedents of Constructive and Destructive Deviant Workplace Behaviors, GebzeTechnical University Institute of Social Sciences Department of Business Administration Doctoral Dissertation, Gebze.
- Yunus, O. M., Khalid, K. & Nordin, S. M. (2012). A Personality Trait and Workplace Deviant Behaviors, Elixir Human Resource Management, 47(2012): 8678-8683.
- Yüksel, S. (2012). The Impact of Perceptions of Ethical Work Climates and Organizational Justice onWorkplace Deviance, Middle East Technical University The Graduate School of Social Sciences The Department of Business Administration the Degree of Master of Science, Ankara.
