Author :
DOI : 10.26449/sssj.1885
Year-Number: 2019-50
Language : null
Konu :
Abstract
Bu araştırmada nepotizmin ve etik liderliğin örgütsel bağlılığa olan etkisini ortaya koymak ve bu etkide etik liderliğin aracılık rolünün olup olmadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İskenderun Teknik Üniversitesi Turizm Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan ve staj dönemini tamamlamış öğrenciler ile uygulama gerçekleştirilmiştir. Verilerin elde edilmesinde anket tekniği ve kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Örneklemden elde edilen verilere Pearson Korelasyon Analizi, Basit Doğrusal Regresyon Analizi ve Hiyerarşik Regresyon Analizi uygulanmıştır. Uygulanan analizler sonucunda; nepotizm ile örgütsel bağlılık arasında istatistiki açıdan anlamlı negatif yönlü zayıf düzey bir ilişkinin olduğu, etik liderlik ile örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü orta düzey bir ilişkinin olduğu ve nepotizm ile etik liderlik arasında negatif yönlü zayıf düzey bir ilişkinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Hiyerarşik regresyon yapabilmek için gerekli kriterler sağlanmış olup, yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda ise; nepotizmin örgütsel bağlılığa olan etkisinde etik liderliğin tam aracılık rolünün bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to reveal the effect of nepotism and ethical leadership on organizational commitment and to determine whether ethical leadership has a mediating role in this effect. For this purpose, the application was realized with the students who are studying in Tourism Guidance and Travel Management and Tourism and Hotel Management departments of Iskenderun Technical University. Survey technique and easy sampling method were preferred for obtaining the data. Pearson Correlation Analysis, Simple Linear Regression Analysis and Hierarchical Regression Analysis were applied to the data obtained from the sample. As a result of the applied analyzes; It is concluded that there is a statistically significant negative negative correlation between nepotism and organizational commitment, positive positive moderate relationship between ethical leadership and organizational commitment, and negative negative relationship between nepotism and ethical leadership. Necessary criteria are provided for hierarchical regression, and as a result of hierarchical regression; It is concluded that ethical leadership has a full mediating role in the effect of nepotism on organizational commitment.
Keywords
- Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S. & Raggad, B. G. (1998). Assessing The Perceptions of Human Resource
- Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S. & Raggad, B. G. (1998). Assessing The Perceptions of Human ResourceManagers Toward Nepotism: A Cross-Cultural Study. International Journal of Manpower, 19 (8), 554-570.Akatay, A., Yücekaya, P. & Kısat, N., Ç. (2016). Yöneticilerin Etik Liderlik Davranışlarının, ÖrgütselAdalet ve Sinizm Üzerine Etkileri: Çanakkale İl Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14 (28), 483-509.
- Akdoğan, A. & Demirtaş, Ö. (2014). Etik Liderlik Davranışlarının Etik İklim Üzerindeki Etkisi: ÖrgütselPolitik Algılamaların Aracı Rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1), 107-124.
- Altınöz, M., Çöp, S. & Sığındı, T. (2011). Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi:Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11 (21), 285-316.
- Altun, Y. (2013). Çalışanların Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Araslı, H., Bavik, A. & Ekiz, E., H. (2006). The Effects of Nepotism on Human Resource Management:The Case of Three, Four and Five Star Hotels in Northern Cyprus. International journal of sociology and social policy, 26 (7/8), 295-308.
- Arasli, H. & Tümer, M. (2008). Nepotism, Favoritism and Cronyism: A Study of Their Effects on JobStress and Job Satisfaction in The Banking Industry of North Cyprus. Social Behavior and Personality: an international journal, 36 (9), 1237-1250.
- Arslaner, E., Erol, G. & Boylu, Y. (2014). Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algısı Üzerine Bir Araştırma. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 62-77.
- Asunakutlu, T. & Avcı, U. (2009). Nepotizm-İş Tatmini İlişkisi: Aile İşletmelerinde Bir İnceleme. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 730-736.
- Avcı, N. & Küçükusta, D. (2009). Konaklama İsletmelerinde Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki. Anatolia: Turizm Arastırmaları Dergisi, 20 (1), 33-44.
- Ayan, A. (2015). Etik Liderlik Tarzının İş Performansı, İçsel Motivasyon ve Duyarsızlaşma Üzerine Etkisi:Kamu Kuruluşunda Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiBayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, Sayı, 59, 125-139.Bedük, A. & ATA, N. (2019). Mobbing ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: Belediye Otobüs Şoförleri Örneği. Journal of International Social Research, 12 (62), 1182-1193.
- Boadi, E., G. (2000). Conflict of Interest, Nepotism and Cronyism. TI Source Book. Confronting corruption. The elements of a national integrity system, 195-204.
- Bolat, T., Bolat, O. İ., Seymen, O. & Katı, Y. (2017). Otellerde Nepotizm (Akraba Kayırmacılığı) ve İştenAyrılma Niyeti İlişkisi: Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (3), 157-180.
- Brown, M., E., Trevino, L., K. & Harrison, D., A. (2005). Ethical Leadership: A Social LearningPerspective for Construct Development and Testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97 (2), 117-134.
- Büte, M. & Tekarslan, E. (2010). Nepotizm’in Çalışanlar Üzerine Etkileri: Aile İşletmelerine Yönelik Bir Saha Araştırması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6 (6), 1-21.
- Büte, M. (2011). Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri ile İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi:Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 383-404.
- Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
- Çelik, V. (2000). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Çıkgel, R., D. (2015). İşgörenlerin Etik Liderlik Algılamalarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi BilişimSektöründe Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.Çıraklı, Ü., Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F. & Çelik, Y. (2014). Etik Liderlik Davranışlarının Örgütsel Adalet Üzerindeki Etkisi: Hastanede Bir Uygulama, İşletme Bilimi Dergisi, 2 (2), 52-69.
- Demirdağ, G., E. & Ekmekçioğlu, E., B. (2015). Etik İklim ve Etik Liderliğin Örgütsel Bağlılık ÜzerineEtkisi: Görgül Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (1), 197- 216.
- Demirel, Y. & Savaş, Y. (2017). Nepotizmin Yenilik ve Yetenek Yönetimi Üzerine Etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 129-142.
- Doğan, S. & Kılıç, S. (2007). Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29), 37-61.
- Durna, U. & Eren, V. (2011). Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık. Doğuş ÜniversitesiDüz, S. (2012). Konaklama İşletmelerinde Nepotizm ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkininİncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Erdem, B., Ceylan, U. & Saylan, U. (2013). Aile İşletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi:Kütahya’da Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (2), 171-197.
- Erdoğdu, F. B. & Sökmen, A. (2019). Örgütsel Bağlılık ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisindeÖrgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracılık Rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 244- 264.
- Eroğluer, K. & Yılmaz, Ö. (2015). Etik Liderlik Davranışlarının Algılanan Örgüt İklimi Üzerine EtkisineYönelik Bir Uygulama: İş Yaşamında Yalnızlık Duygusunun Aracılık Etkisi. Journal of Business Research-Türk, 7 (1), 280-308.
- Etzioni, A. (1961). A comparative analysis of complex organizations. New York: Free Press. Ford, R., McLaughin, F. (1985), Nepotism. Personnal Journal, 64 (9), 57-61.
- Gülcan, M. G., Kılınç, A. Ç. & Çepni, O. (2012). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Etik Liderlik DavranışlarıGösterme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1), 123-142.
- Güney, S. (2017). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Gürbüz, S. & Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe – Yöntem – Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Hunt, S., D., Wood, V. R. & Chonko, L., B. (1989). Corporate Ethical Values and Organizational Commitment in Marketing. Journal of marketing, 53 (3), 79-90.
- İşçi, E., Taştan, S., B. & Kozal, M., A. (2013). Örgütlerde Kurumsallaşma Düzeyinin Nepotizm ÜzerineEtkisinin İncelenmesi: Hastane Çalışanları Örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (3), 61-83.
- İyiişleroğlu, S., C. (2006). Aile Şirketleri: Adana ve Çevresinde Faaliyet Gösteren Aile ŞirketlerindeNepotizm Uygulamasının Tespitine Yönelik Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Jasni, N., N. (2018). Etik Liderlik Davranışlarının Çalışanların Örgütsel Bağlılığı Üzerine Etkisi: Bir Malezya Örneği. (Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kanter, R. M. (1968). Commitment and Social Organization: A Study of Commitment Mechanisms in Utopian Communities. American sociological review, 499-517.
- Kanungo, R., N. (2001). Ethical Values of Transactional and Transformational Leaders. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 18 (4), 257-265.
- Karacaoğlu, K. & Yörük, D. (2012). Çalışanların Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algılamaları: Orta AnadoluBölgesinde Bir Aile İşletmesi Uygulaması. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14 (3), 43-64.
- Karadal, H., & Özsungur, F. (2017). Hizmet İnovasyon Davranışı ile Psikolojik Sermaye ve Etik Liderlikİlişkisinin İncelenmesi: Adana Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13 (5), 663-672.
- Karahan, A. & Yılmaz, H. (2014). Nepotizm ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (27), 123-148.
- Khuntia, R. & Suar, D. (2004). A Scale to Assess Ethical Leadership of Indian Private and Public Sector Managers. Journal of business ethics, 49 (1), 13-26.
- Liman, A. (2019). Örgütsel Performansın Öncülleri Olarak Etik Liderlik ve Kariyerizm. (Yüksek Lisans Tezi) Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Madenoğlu, C., Uysal, Ş., Sarıer, Y. & Banoğlu, K. (2014). Okul Müdürlerinin Etik Liderlik Davranışlarıile Öğretmenlerin İş Doyumlarının Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1Mayer, D., M., Aquino, K., Greenbaum, R., L. & Kuenzi, M. (2012). Who Displays Ethical Leadership,and Why Does It Matter? An Examination of Antecedents and Consequences of Ethical Leadership. Academy of Management Journal, 55 (1), 151-171.
- Mowday, R., T., Steers, R., M. & Porter, L. W. (1979). The Measurement of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14 (2), 224-247.
- Nakip, M. (2013). Pazarlamada araştırma teknikleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Özsemerci, K. (2003). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri. Sayıştay Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi, 27.
- Özüren, Ü. (2017). Tekstil İşletmelerinde Nepotizm Uygulamalarına Bağlı Olarak Üretkenlik KarşıtıDavranışlar ve Sonuçları. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Padgett, M., Y., Padgett, R. J. & Morris, K., A. (2019). Reactions to Nepotism in The Hiring Process: The Role of Family Member Qualifications. Journal of Organizational Psychology, 19 (4), 106-120.
- Pelit, E. & Kılıç, İ. (2012). Mobbing ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Şehir ve Sayfiye Otellerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 122-140.
- Piccolo, R., F., Greenbaum, R., Hartog, D., N., D. & Folger, R. (2010). The Relationship Between Ethical Leadership and Core Job Characteristics. Journal of Organizational Behavior, 31 (2‐3), 259-278.
- Sökmen, A. (2019). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 980-990.
- Tanrıverdi, H., Koçaslan, G. & Eğriboz, N. (2019). Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki İlişki. Journal of International Social Research, 12 (62), 1604-1614.
- Tuna, M., Bircan, H. & Yeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2), 143-155.
- Tunçbilek, M., M. & Akkuş, A. (2017). Nepotizm (Akraba Kayırmacılığı) ve İş Tatmini Arasındaki İlişkive Safranbolu Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (3), 169-197.
- Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış (örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Uğurlu, C., T. & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin EtikLiderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41Uğurlu, C., T. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine YöneticilerininEtik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. (Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
- Uğurlu, C., T., Sincar, M. & Çınar, K. (2013). Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel BağlılıkDüzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim FakültesiWasti, S., A. (2000). Meyer ve Allen’in Üç boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 401-410.
- Yasin, M., Tahir, N., Aslam, M., Bakhsh, A., Ullah, S., Imran, M. A. & Khaliq, M., T. (2019). The Impactof Nepotism on Employment Status in Public Sector Institutions: An Evidence from Fresh Graduates of Pakistan. Journal of Economic Impact, 1 (1), 07-11.
- Yazıcıoğlu, İ. & Topaloğlu, I., G. (2009). Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 3-16.
- Yeşiltaş, M., Çeken, H., Sormaz, Ü. (2012). Etik Liderlik ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 18-39.
- Yücel, İ. & Özkalan, S. (2012). Aile İşletmeleri, Kurumsallaşma ve Nepotizm. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 247-276.
- Yüceler, A. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Örgüt İklimi İlişkisi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458.
