Author :
Abstract
Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan sonra Anadolu ve Balkan topraklarında yapmış oldukları fetihler ile geniş bir coğrafyaya yayılmışlardır. Geniş bir coğrafyada yayılmış olan devletin kendi özgü bir millet sistemi oluşmuştur. Kuruluşunda dini esaslara dayalı bir dini sistem oluşturan Osmanlı Devleti hükmettiği topraklarda yaşayan milletleri, dini inanışlarına göre Müslüman ve Gayrimüslim olarak ayırmıştır. Bu ayrım özünde millet sistemini oluşturmuştur. XIII. Yüzyılın sonları XIV. Yüzyılın başlarında kurulan ve XV. Yüzyılda yükselme dönemini giren ve imparatorluk olarak üç kıtaya yayılan Osmanlı Devleti hükmü altında olan halkları milliyetini göre değil dini inancına göre ayırarak kurmuş olduğu millet sistemini yüzyıllarca devam ettirmiştir. Bu dönem içinde gayrimüslimlere Osmanlı topraklarında hükümdar tarafından yaşama hakkı tanınmıştır. Dini ve ticari haklar verilmiş, gayrimüslimler kendi cemaat hukukları ve örfi hukuklarını uygulamaları serbest bırakılmıştır. XVIII. Yüzyılın sonları XIX. Yüzyılın başlarında Avrupa’da meydana gelen Fransız Devrimi ve devamında ortaya çıkan ulus temelli fikir akımları çok uluslu imparatorlukları etkilemiştir. Çok uluslu bir imparatorluk olan Osmanlı İmparatorluğu da yeni ulusalcı, özgürlükçü ulus devlet fikirlerinden etkilenmiştir. İmparatorluk bu dönemde askeri ve ekonomik açıdan zor günler yaşamakta olduğu için Avrupa’da yeni gelişen fikir akımlarından etkilenmemek için birtakım önlemler alacaktır.
Keywords
Abstract
After the establishment of the Ottoman Empire, they spread to a wide geography with their conquests in Anatolia and Balkan lands. The state, which has spread over a wide geography, has formed its own unique nation system. Establishing a religious system based on religious principles in the establishment of the Ottoman Empire, the nations living in the territory, according to religious beliefs are divided into Muslim and non-Muslim. This distinction has essentially formed the nation system. XIII. XIV. Founded at the beginning of the century and XV. Century, which entered the period of ascension and spread to three continents as an empire of the Ottoman Empire, according to religious beliefs of the peoples under the rule of the nation has established for centuries has continued. During this period, non-Muslims were granted the right to live by the sovereign in Ottoman lands. Religious and commercial rights were granted and non-Muslims were allowed to practice their own community and customary laws. XVIII. XIX. The French Revolution in Europe at the turn of the century and the subsequent nation-based intellectual currents influenced multinational empires. The Ottoman Empire, a multinational empire, was also influenced by new nationalist, libertarian nation-state ideas. Since the Empire was going through hard times in terms of military and economic terms, it would take some precautions to avoid being influenced by the emerging trends in Europe.
Keywords
- Akın, Fehmi, ‘‘1863 Tarihli Nizamname-i Millet-i Ermeniyan Bağlamında Osmanlı Devletinin ErmenilereYönelik Tutumu’’, Hoşgörüden Yol Ayrımına Ermeniler, II. Uluslar Arası Sosyal Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler 22-24 Mayıs 2008, Ed. M. Hülagü, Ş. -Batmaz, G. Alan, C. 1, Kayseri, 2009.
- Amir, Abdülaziz, Alternatif Aile Hukuku, Mektup Yayınları, İstanbul, 1999.
- Aydın, Akif Mehmet, Osmanlıda Aile Hukuku, M.Ü İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, İstanbul, 1985. Aydın, Mehmet Ali, Türk Hukuk Tarihi, Hars Yayıncılık, İstanbul, 2007.
- Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yayınları, İstanbul, 1978.
- Bozkurt, Gülnihal, ‘‘İslam Hukukunda Zimmilerin Hukuki Statüsü’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 4, İzmir, 1988.
- Bozkurt, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu, T.T.K Basımevi, -Ankara, 1989.
- Candan, Rabia Beyza, ‘‘1840 Tarihli Ceza Kanunname-i Hümayunu İncelemesi’’, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, Eskişehir 2015.
- Cin, Halil, İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi --Yayınları, KonyaDemir, Özge, ‘‘İslam Hukukunda Zimmet Sözleşmesinin Hukuki Kapsamı ve Osmanlı Devletinde Görünümü’’, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.72, S.1, İstanbul, 2014.
- Esirgen, Seda Örsten, ‘‘ Osmanlı Ceza Hukukunda Zimmiler’’, A.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 5. Ferruh, Ömer, İslam Aile Hukuku, Çev. Yusuf Ziya Kavakçı, Sebil Yayınevi, İstanbul, 1994.
- İnalcık, Halil, ‘‘ Tanzimat Uygulaması ve Sosyal Tepkiler’’, Belleten, S.109-12, Ankara, 1964
- İnalcık, Halil, ‘’Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümayunu’’, Belleten, C. 28, S.112, Ekim, 1964.
- Karakoç, İrem, ‘‘1876 Tarihli Kanun-i Esasi’de Yürütme Organı’’, Dokuz Eylül Üniversitesi -Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 8, İzmir, 2006.
- Kayna, Reşat, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat, T.T.K Yayınları, Ankara, 2010.
- Kerimoğlu, Hasan Tamer, İttihat ve Terakki Cemiyetinin Rum Politikası 1908-1914, Doktora Tezi, İzmirKoç, Yunus, Tuğluca, Murat, ‘‘ Klasik Dönem Osmanlı Hukukunda Yargılama ve Toplumsal Yapı’’, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, C. 1, S. 2, Güz 2006.
- Konan, Belkıs, ‘‘Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumuna İlişkin Bir ------ Değerlendirme’’, A.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.65, Ankara, 2015.
- Konan, Belkıs, ‘‘Osmanlı Hukukunda Tecavüz Suçu’’, OTAM Dergisi, C. 29, S. 42, Bahar 2011. Ongan, Halit, Ankara’nın 2 No’lu Şer’iye Sicili, T.T.K Basımevi, Ankara, Kasım 2013.
- Ongusu, Alkım Handan, ‘‘Tanzimat ve Amillerine Bir Bakış’’, Tanzimat I, Maarif Matbaası, İstanbul,Özçoşar, İbrahim, ‘‘Osmanlı Devletinde Gayri Müslimlerin Hukuki Durumu ve Millet Sistemi’’, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 7, Diyarbakır, 2003.
- Amme İdare Dergisi, C. 17, S. 3, Eylül 1984.
- Şimşek, Halil, ‘‘ İttihat ve Terakki Yönetimi ve Gayrimüslim Cemaatler’’, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Y. 12, S. 16, Bahar 2014.
- Yamaç, Müzehher, ‘‘İlk Anayasa (1876 Kanun-i Esasi)’’, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 1, 2014. Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Bursa Ekin Kitapevi Yayınları, Bursa, 2000.
- Pakalın, Zeki, Maliye Teşkilatı Tarihi, Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını, Ankara 1977.
