İş Kazalarının Dolaylı Maliyeti: Kaza Deneyiminin Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyeti Açısından İncelenmesi
Author :
DOI : 10.26449/sssj.1785
Year-Number: 2019-46
Language : null
Konu :
Abstract
Çalışmada, iş kazası geçiren veya çalışma arkadaşları iş kazasına uğramış ya da işletmelerinde iş kazası olan çalışanlarla, kendisi veya çalışma arkadaşlarından herhangi birisi iş kazası yaşamamış olanların “örgüte bağlılıklarının, iş tatminlerinin ve işten ayrılma niyetlerinin” farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmaya, kamu ve özel sektörde çalışan 314 kişi katılmıştır. Araştırma sonucunda çalışanların, iş kazası geçirmelerine bağlı olarak; örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyetlerinin farklılık göstermediği, ancak işletmedeki çalışma arkadaşlarından birinin iş kazası geçirmesine bağlı olarak, çalışanların sadece örgütsel bağlılıklarının farklılaştığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
This study investigates weather there are differences between employees who have had a work accident or colleagues have had a work accident or who have had a work accident in their business and those who have not had any work accident in terms of their levels of organizational commitment, job satisfaction and intention to leave. 314 people working in the public and private sectors participated in the study. As a result of the research, depending on the employees having work accidents; organizational commitment, job satisfaction and intention to leave were not different, but only employee's organizational commitment was different due to work accident.
Keywords
- Akpınar, T. (2018). İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
- Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63: 1-18.
- Arı, G. S.; Bal, H. & Bal, E. Ç. (2010). “İşe Bağlılığın Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisindeki Aracılık Etkisi: Yatırım Uzmanları Üzerinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3): 143-166.
- Aydın, U., Karaca, N. G., Özgüler, V. C., Karaca, E., Yücesoy, Y. & Demir, M. (2013). “İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarını Önlemesindeki Rolü”, Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası Dergisi, 27(4): 24-45.
- Balay, R. (2000). Örgüte Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Balcı, B.; Taçkın, E.; Balcı, E. Ö. & Yerden, A. (2013). “İş Kazalarında Mali Kayıplar”, İstanbul Journal Of Social Sciences, 6, 66-83.
- Bayır, M. & Ergül, M. (2006). İŞ GÜVENLİĞİ ve Risk Değerlendirme Uygulamaları, Bursa.
- Beer, M. (1964). “Organizational Size and Job Satisfaction”, Academy of Management Journal, 7(1): 34- 44.
- Bozionelos, N. & Kostopoulos, K. (2010). “What Accounts for Job Satisfaction Differences Across Countries?”, Academy of Management Perspectives, 24(1): 82-84.
- Budak, G. (2013). Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi, Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi, İzmir.
- Byars, L. L. & Leslie, W. R. (2008). Human Resource Management, Ninth Edition, McGraw-Hill International Edition, The McGraw-Hill Companies, Inc., New York.
- Can, H.; Azizoğlu, Ö. A. & Aydın, E. M. (2015). Örgütsel Davranış, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- Carrell, M. R.; Jennings, D. F. & Heavrin, C. (1997). Fundamentals of Organizational Behavior: International Edition, Prentice Hall International, New Jersey.
- Curry, J. P.; Douglas S. W.; Price, J. L. & Mueller, C. W. (1986). “On the Causal Ordering of Job Satisfaction and Organizational Commitment”, Academy of Management Journal, 29(4): 847-858.
- Çekmecelioğlu, H. G. (2005). “Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2): 23-39.
- Çetinkaya, U. (2012). “Ege Bölgesi’ndeki İnşaat İş Kazalarının ve Maliyetinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Doğan, A. (2016). “Ülkemizdeki İş Kazası ve Meslek Hastalıkları İstatistiklerinin İncelenmesi”, International Congress of Management Economy and Policy, İstanbul, 1, 748-772.
- Doğan, E. Ş. (2013). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
- Erdoğan, İ. (2007). İşletmelerde Davranış, MİAD Yönetim Yayınları Dizisi 1, İstanbul.
- Erdoğdu, F. B. & Sökmen, A. (2019). “Örgütsel Bağlılık ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracılık Rolü”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1): 244-264.
- Gül, H.; Oktay, E. & Gökçe, H. (2008). “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”, Akademik Bakış Dergisi, 15.
- Güllüoğlu, Ö. (2012). Örgütsel İletişim: İletişim Doyumu ve Kurumsal Bağlılık, Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
- Gülova, A. A. (2013). “Davranış ve Tutum”. (Ed. Edip Örücü ve Engin Üngüren), Örgütsel Davranış, ss175-218, Lisans Yayıncılık, İstanbul.
- Gümüş, S. & Sezgin, B. (2012). Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi, Hiperlink Yayınları, İstanbul.
- Güney, S. (1993). “1980-1990 Döneminde Türkiye’de Meydana Gelen İş Kazalarının Genel Bir Değerlendirmesi”, Verimlilik Dergisi, 1993/ 2.
- Günlük, M.; Özer, G. & Özcan, M. (2013). “İş Memnuniyetinin Muhasebecilerin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(20): 57-76.
- Gürbüz, S. & Bekmezci, M. (2012). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Bilgi İşçilerinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Duygusal Bağlılığın Aracılık ve Düzenleyicilik Rolü”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(2): 189-213.
- İçigen, E. T. (2016). “İş Güvenliği, Çalışanların Sağlığı ve Refahı”, (Ed. Muharrem Tuna), İnsan Kaynakları Yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara.
- İnce, M. & Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık, Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Iverson, R. D. & Buttigieg, D. D. (1999). “Affective, Normative and Cotinuance Commitment: Can the “Right Kind” of Commitment be Managaed?”, Journal of Management Studies, 36(3): 307-333.
- Karadeniz, O. (2012). “Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği”, Çalışma ve Toplum, 3: 15-72.
- Kalaycı, Ş. vd. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
- Karataş, A. (2016). “Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma (kurum değiştirme) Niyeti İlişkisi (Kamu Kurumlarında Çalışan Personel Üzerinde Bir Araştırma)”, Akademik Bakış Dergisi, 53: 71-83.
- Kılkış, İ. (2016). İş Sağlığı ve Güvenliği, 2. Baskı, Dora Basım-Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Bursa.
- Kim, W. G.; Leong, J. K. & Lee, Y. K. (2005). “Effect of Service Orientation on Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Intention of Leaving in a Casual Dining Chain Restaurant”, International Journal of Hospitality Management, 24(2): 171-193.
- Koç, M. & Akbıyık, N. (2011). “Türkiye’de İş Kazalarının Maliyetleri ve Çözüm Önerileri”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2 (2), 129-175.
- Kuru, O. (1998). “Türkiye’de İşçi Sağlığı, İş Güvenliği: Teftiş ve Öneriler”, Türk Endüstri İlişkileri Derneği 3. Endüstri İlişkileri Kongresi, 14-16 Ekim.
- Labatmedienė, L.; Endriulaitienė, A. & Gustainienė, L. (2007). “Individual Correlates of Organizational Commitment and Intention to Leave the Organization”, Baltic Journal of Management, 2(2): 196212.
- Loi, R.; Hang-yue, N. & Foley, S. (2006). “Linking Employees’ Justice Perceptions to Organizational Commitment and Intention to Leave: The Mediating Role of Perceived Organizational Support”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79: 101–120.
- Ofluoğlu, G. & Doğru, T. (2011). “Türkiye’de İnşaat İşkolundaki İş Kazalarının Ekonomik Boyutları”, Kamu-İş, 11 (4), 183-218.
- Onay, M. & Kılcı, S. (2011). “İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2): 363-372.
- Öçal, M. & Çiçek, Ö. (2017). “Türkiye ve Avrupa Birliği’nde İş Kazası Verilerinin Karşılaştırmalı Analizi”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6 (16): 616-637.
- Özgen, H. & Yalçın, A. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi: Stratejik Bir Yaklaşım, Nobel Kitabevi, Adana.
- Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2001). Örgütsel Davranış, 6. Baskı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2004). Örgütsel Davranış, 2. Baskı, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayın No: 1468, Eskişehir.
- Özkılıç, Ö. (2005). İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayın No: 246, Ajans-Türk Basın ve Basım A.Ş,
- Poyraz, K. & Kama, B. (2008). “Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2): 143-164.
- Reçica L. F. & Doğan, A. (2019). "The Relationship between Job Satisfaction, Organizational Trust and Intention to leave the Job: A Comparative Study Between Kosovo and Turkey", Acta Universitatis Danubius. Œconomica, (15): 173-189,
- Sabuncuoğlu, Z. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi, II. Baskı, Furkan Ofset, Bursa.
- Sabuncuoğlu, E. T. (2007). “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Ege Akademik Bakış, 7(2): 613-628.
- Sadullah, Ö. (2018). İnsan Kaynakları Yönetiminde Koruma İşlevi. A. O. Özçelik vd., İnsan Kaynakları Yönetimi, Yenilenmiş 8. Baskı, Beta Basım A. Ş., İstanbul.
- Schermerhorn, J. R. Jr.. (2010). Introduction to Management, 10th Edition, International Student Version, John Wiley & Sons (Asia) Pte Ltd., Asia.
- Sevinç, H.; Bozkurt, E. & Sevinç, D. E. (2016). “Ekonomik Gelişmişlik Göstergesi Olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Bir Araştırma”, Social Sciences Research Journal, 5(4): 1-11.
- Shrivastava, A. & Purang, P. (2009). “Employee Perceptions of Job Satisfaction: Comparative Study On Indian Banks”, Asian Academy of Management Journal, 14(2): 65-78.
- Şimşek, M. Ş. & Öge, H. S. (2007). Stratejik ve Uluslararası Boyutları ile İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
- Taşkın, M. (1991). İş Güvenliği, Ankara.
- Taylor, G.; Easter, K., & Hegney, R. (2004). Enhancing Occupational Safety and Health, Elsevier- Butterworth-Heinemann, Oxford.
- Varol, F. (2017). “Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminlerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Olan Etkisi: İlaç Sektörü Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38: 200-208.
- Yaşar, G. Y. (2018). “Meslek Hastalıkları ve Meslek Hastalıkları Hastaneleri”, Çalışma Ortamı, 156: 19-
- Yılmaz, F. (2009).” Avrupa Birliği ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği: Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Etkinlik Düzeyinin Ölçülmesi”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yılmaz, G. (1999). “İş Kazalarının Maliyeti”, Çalışma Ortamı, 43:11-12.
- Yiğit, A. (2005). İş Güvenliği ve İş Sağlığı, Alfa Akademi Ltd. Şti.
- Yüce, A. & Kavak, O. (2017).” İçsel Pazarlama Faaliyetlerinin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3): 79-96.
- Yücel, İ. & Koçak, D. (2016). Örgüt Kültürü, Personel Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık, Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
- Yücel, İ. & Demirel, Y. (2013). “Mevcut İş Alternatiflerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma İlişkisi Üzerine Etkisi:“Başka Bir Yol Daha Olmalı!””, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2): 159-177.
- Yüksel, H. & Yüksel, M. (2014). “İş Doyumu İle İşten Ayrılma Düzeyi Arasındaki İlişki: İlköğretim Öğretmenleri Üzerinde Bir Uygulama”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32): 559-572.
- Zincirkıran, M.; Çelik, G. M.; Ceylan, A. K. & Emhan, A. (2015). “İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, İş Stresi ve İş Tatmininin Örgütsel Performans Üzerindeki Etkisi: Enerji Sektöründe Bir Araştırma”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(600): 59-71.
