Author :
Abstract
Halk hekimliği, genellikle kırsal kesimlerdeki insanların hastane ve doktorlara alternatif olarak başvurdukları, gayriresmi teamüllere endeksli ve sözlü geleneğe bağlı gelişen ampirik uygulamalardır. Halkın imkânlarının el vermediği durumlarda veya başka nedenlerle devreye giren halk hekimliğinin, hem dünyada hem Türkiye’de birçok uygulamaları bulunmaktadır. Maddi ve manevi hastalıkların tedavisi için başvurulan “halk hekimliği”, yaygın olarak “alternatif tıp” olarak kabul görmektedir. Halk hekimliği çok eski ve köklü bir geçmişe sahiptir. Tarih boyunca insanların tecrübe ve birikiminin sonucu elde edilen verileri uygulayan halk hekimleri sözlü gelenek içerisinde öğrenirler. Halk hekimliğinin bir okulu yoktur. Yalnız aileden gelen aşinalık, şahsi kabiliyet, fıtratın uygunluğu ve yaşanılan çevrenin etkisi halk hekimlerinin ortaya çıkmalarında tesir edebilmektedir. Çalışmamızda Van’ın Özalp ilçesi ve köylerinde halen yaşamakta olan halk hekimlerinin toplum içerisindeki telakkileri, insanların maddi ve manevi dertlerine nasıl çare oldukları, zaman içerisinde sosyo-kültürel gelişim süreçleri ve halk hekimliğinin psiko-sosyal rolleri incelenecektir. İncelememizde aktif halk hekimliği yapan ve halk hekimlerine başvuran 20-80 yaş arası kişilerle görüşülmüştür. Çalışma, birebir görüşme ve gözlem yoluyla elde edilen veri ve bulgularla incelenecektir.
Keywords
Abstract
Folk medicine is an empirical practice based on verbal traditions, often based on informal practices, which people in rural areas resort to as an alternative to hospitals and doctors. People not permit the possibility of entering the circuit of cases or folk medicine for other reasons, and there are a lot of applications in Turkey and in the world. “Folk medicine which is used for the treatment of material and spiritual diseases, is widely accepted as“ alternative medicine”.Folk medicine has a very old and long history. Folk physicians who apply the data obtained from the experience and accumulation of people throughout history learn in oral tradition. There is no school of folk medicine. Familiarity from the family, personal ability, suitability of the nature and the effect of the environment can affect the emergence of folk physicians. İn this study, we will examine the folk remedies of folk physicians still living in Özalp district and villages of Van, how they can remedy people's material and spiritual problems, socio-cultural development processes and psycho-social roles of folk medicine over time. In our study, people aged 20-80 years who were active in folk medicine and applied to folk doctors were interviewed. The study will be examined with data and findings obtained through one-to-one interviews and observations. Key words: Folk medicine, Folk medicine practices, belief, treatment, drug.
Keywords
- Adam, B. (2017). “Dua, Rükye, Havas İlmi, Tılsım Ve Büyü”, Halk İnanışları, ( Editörler: Durmuş Arık,
- Adam, B. (2017). “Dua, Rükye, Havas İlmi, Tılsım Ve Büyü”, Halk İnanışları, ( Editörler: Durmuş Arık, Ahmet Hikmet Eroğlu),Grafiker Yayınları, İstanbul.
- Alptekin, A.B.(2010).Türk Halk Hikâyelerinde Halk hekimliği, “Milli Folklor”,Sayı:86,s.6-19. Artun, E.(2008).Türk Halk Halkbilimi, Kitabevi, İstanbul
- Baysan ,M.(2016).Kütahya Ve Yakın Çevresinde Halk Hekimliği İle İlgili Ocak Kültü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Boratav,P.B.(1999) .Yüz Soruda Türk Halk Folkloru, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
- Eroğlu, A.H. (2017). “Halk Hekimliği/Sağaltma Ocakları İle İlgili İnanışlar” Halk İnanışları, (Editörler: Durmuş Arık, Ahmet Hikmet Eroğlu),Grafiker Yayınları, İstanbul.
- Kurum, U,(2008) “Düziçi’nde Halk Hekimliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Saltık Özkan, T.(2013). “Folklorun Yüz yılında Halk hekimliği Çalışmalarına bir bakış”, Millî Folklor, Sayı: 99,137-144.
- Ülger, Z.(2012). “Aydın (Merkez) Ve Çevresinde Halk Hekimliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Tandoğan, A.(2012).Bel Ağrılı Hastalarda Farklı Ev Egzersiz Programı Yaklaşımlarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yalçınkaya, F.(2019) “Halk Hekimliğinde Sağaltma Yöntem ve Teknikleri” Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, cilt:1,sayı:2,s.70-80.
