Maarif Müfettişlerinin Mentorluk Rolleri İle Yöneticilerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Author :
Abstract
Örgütsel bağlılık, iş görenin çalıştığı örgüte karşı hissettiği bağın bir ifadesidir. Maarif müfettişlerinin mentorluk rol uygulamaları da örgütsel bağlılığı etkileyen değişkenlerden biridir. Bu araştırmanın amacı; İlkokul ve ortaokullarda görev yapan yöneticilerin örgütsel bağlılıkları ile maarif müfettişlerinin denetim süreçlerinde sergiledikleri mentorluk rolleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Araştırmanın örneklemini, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Gaziantep il ve ilçelerinde görev yapan 491 ilkokul ve ortaokul müdür ve müdür yardımcısı oluşturmaktadır. Örgütsel bağlılık ile ilgili veriler, Meyer, Allen ve Smith tarafından geliştirilen Kurşunoğlu, Bakay ve Tanrıöğen (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan “Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeği” aracılığı ile toplanmıştır. Mentorluk Rolleri ile ilgili veriler, Galbraith ve Cohen(1997) tarafından “Principles of Adult Mentoring Scale” adı ile geliştirilen, Sezgin (2002) tarafından Türkçeye uyarlanan “Yetiştiricilik Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada veriler; SPSS 22.00 paket programı ile frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma ve korelasyon gibi betimsel istatistiksel işlemlerle analiz edilmiştir. Araştırmada maarif müfettişlerinin mentorluk rol davranışları ile yöneticilerin duygusal ve normatif bağlılıkları arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Maarif müfettişlerinin mentorluk rol düzeyleri arttıkça yöneticilerin duygusal ve normatif bağlılıkları da artmaktadır. Devam bağlılığı boyutu ile mentorluğun “Yetişenin Vizyonunu Destekleme Rol Boyutu” arasında düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Maarif müfettişlerinin yetişenin vizyonunu destekleme rol boyutu düzeyleri arttıkça yöneticilerin devam bağlılıkları da artmaktadır.
Keywords
Abstract
Organizatonal commitment is the teellings and relation employess to the organization they work. Mentoring role practices of education inspectors are also one of the variables affecting organizational commitment. The purpose of this research; The aim of this course is to determine the relationship between the organizational commitment of the administrators working in primary and secondary schools and the mentoring roles of the education inspectors. The sample of the study consists of 491 headmasters and vice headmasters working at the public schools in Gaziantep in 2015-2016 years. Data on organizational commitment,“Employee Commitment Survey”, developed by Meyer, Allen and Smith (1993), was adapted to Turkish by Kurşunoglu, Bakay ve Tanriogen (2010), was used as a data collection tool Mentoring roles data were collected, developed under the name of “Principles of Adult Mentoring Scale Ment by Galbraith and Cohen (1997), from the “Training Scale”, which was prepared by Sezgin (2002). To analyze the data, SPSS 20.0 program was used and descriptive statistics as; frequency, percentage, meanscore, standart deviation and correlation, were used. In the study, there was a low positive relationship between the mentoring role behaviors of the education inspectors and the emotional and normative commitment of the managers. While the mentoring role levels of the education inspectors increase, the managers' emotional and normative commitment is increasing. It was found that there was a low positive relationship between the continuity adherence dimension and mentoring 'Role Dimension Supporting the Vision of the manager. The continuing commitment of managers increases as the levels of role dimension of the supervisors support the vision of the manager.
Keywords
- Akar H., 2014, ”Okul Yöneticilerinin Örgütsel Bağlılıklarının İncelenmesi “Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 4- Sayı 8 • Aralık 2014
- Bakioğlu, A. (2013). “Eğitimde Mentorluk” Ankara: Nobel Yayınları
- Balay, R., 2000, Yönetici Ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım
- Borg, W. R. &Gall, M. D. (1989). Educational Research: An Introduction (5. Edt.). Longman, New York.
- Bursalıoğlu, Z. (1979). “Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış” Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları
- Büyüköztürk Ş. vd., 2008, Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 2. Baskı) Pegem A Yayıncılık, Ankara
- Büyüköztürk, Ş. (2019) “Anket Geliştirme” Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergipark.gov.tr /download/article-file/256394 – 14/01/2019
- Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve Analiz. Çev. Ed.: A. Aypay). Ankara: Ani Yayıncılık.
- Çetin, M.Ö. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın.
- Çınar, Z. (2003, 2007). “Coaching ve Mentoring” Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e- dergi) http://paradoks.org,3 (1), ISSN 1305-7979.
- Demir B. (2013). Okul Yöneticilerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
- Erdoğmuş, H. (2006). Resmi-özel ilköğretim okullarında çalışan yöneticilerin kişisel özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (İstanbul örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul
- Galbraith, Michael W. Ve Norman H. Cohen. (1997). “Principles of Adult Mentoring Scale: Desi and Implications”. Michigan Community Col. Jour., 3 O), 29-50.
- Izgar, H. (2008).Okul yöneticilerinde iş doyumu ile örgütsel bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 25, Sayfa 317 -334
- İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel Bağlılıkta Paradigmatik Uyumun Yeri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt. 15(1).
- Kantav, N. (1998), Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Çatışma İlişkisi ve Medya Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul,
- Karasar, N.(2002),”Bilimsel Araştırma Yöntemi” Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
- Kaya, Y. K. (1999), “Eğitim Yönetimi Kuram ve Türkiye’deki Uygulama”(7. Baskı). Ankara: Bilim Yayıncılık.
- Kılınçarslan S. 2013, “ Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi(izmir ili karabağlar ilçesi örneği), Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstütisü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Kurşunoğlu, A., Bakay, E. ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28,101
- Kuzu, A. Ve Kahraman, M. (2010). “Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde e-mentörlük” International Educational Technology Conference, 26-28 April 2010, Türkiye: İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi, s.677-682
- Luthans, F. (1995). Organizational Behaviour. 7th Ed. New York: McGraw Hill. 130-132.
- Meyer, J.P. ve Allen, J. (1991) A Three-Component Conceptualization Of Organizational Commitment. Human Resource Management Review. 1(1), 61-89.
- Meyer, J.P. ve Allen, N.J., (1997), Commitment in the workplace: Theory, research, and application. CA: Sage Publications.
- Naillioğlu Kaymak M. 2017, “Aday Öğretmenlerin Yetişme Sürecinin Değerlendirilmesi Ve Mentorluk Önerilerinin Uygulanmasına İlişkin Görüşler”, Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Gazi Üniversitesi
- Obeng, K. ve Ugboro, I. (2003). Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study. Journal of The Transportation Research Forum, Vol. 57, No.2, pp. 83-98.
- Sezgin, F. (2002). Araştırma Görevlilerinin Yetiştirilmesinde Tez Danışmanı Öğretim Üyelerinin Yetiştiricilik Rolleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü . Ankara.
- Stup, R. (2006). Human Research Managent and Dairy Employee Organizational Commitment. Pennsylvania: Special Research Report, Pennsylvania State University
- Şahin, B. (2009). Metodoloji. (Edt. Tanrıöğen, A.)Bilimsel Araştırma Yöntemleri (109-130). Anı Yayıncılık, Ankara.
- Taymaz, H. (1997). “Eğitim Sisteminde Teftiş” Ankara: Takav Matbaası.
- Tolay, E. (2003). Eğitimin Örgütsel Bağlılığa Etkileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. ( Yüksek Lisans Tezi). 29-41.
- Töremen, F. ve Döş, İ. (2009). “İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları” Kuram ve Uygulamada Eğit. Bil., 9, 1973-2012.
- Wasti, A., (2000). Örgütsel Bağlılığı Belirleyen Evrensel ve Kültürel Etmenler: Türk Kültürüne Bakış, İstanbul: Türk Psikologları Derneği Yayınları, 202- 224.
- Yalçın, A. ve İplik, F.N. (2005). Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14(1), 395
- Yıldırım, R.,(2013), “Okul Yöneticilerinin Mentorluk Rollerinin Okulun Akademik Başarısı Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi” Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri, Yüksek Lisans Tezi
- Yurtseven, N. (2010). “Mentorluk Hizmetinin, Yabancı Diller Yüksekokulu’nda Okuyan Öğrencilerin Akademik Başarıları, Öz Yeterlik Algıları Ve Kaynakları Yönetme Stratejileri Üzerindeki.” Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü . İstanbul.
