Author :
Abstract
İş stresi ve tükenmişlik günümüzde iş hayatında birçok kişinin yaşamış olduğu durumlardır. Çalışanları olumsuz etkileyen bu iki kavram birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmanın amacı çalışanlarda iş stresi ve tükenmişlik ilişkisini belirlemektir. Araştırma Konya ilinde faaliyet gösteren bankalarda çalışanlar üzerinde yapılmıştır. Araştırma kapsamında Konya ilinde faaliyet gösteren bankalarda çalışan 379 personele anket uygulanarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Verilerin analizinde, faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre çalışanların iş stresi düzeyleri yüksek çıkmıştır. Banka çalışanlarının duygusal tükenme düzeyleri çok yüksek, duyarsızlaşma düzeyleri yüksek, düşük kişisel başarı hissi düzeyleri ise normal olarak belirlenmiştir. Ayrıca iş stresi ile tükenmişlik alt boyutları arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve düşük kişisel başarı hissi, iş stresi ile ilişkilidir. İş stresi ve genel tükenmişlik düzeyi arasında da kuvvetli pozitif anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Sonuçlar yorumlanarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Job stress and burnout are the situations that many people have experienced in business life today. These two concepts that negatively affect the employees have been the subject of many researches. The aim of this research is to determine the relationship between work stress and burnout. The research was conducted on the employees of the banks in Konya. Within the scope of research, a survey is answered by 379 personnel working in the banks in Konya, and the results are presented as statistical analyses. Factor analyze, correlation and regression analyses are used to analyze data. According to the results of the analysis, the employees' job stress levels were high. Emotional exhaustion levels of bank employees are very high, depersonalization levels are high, and low personal accomplishment levels are normal. In addition, there was a significant relationship between job stress and sub-dimensions of burnout. Emotional exhaustion, depersonalization and low personal accomplishment are related to job stress. A strong positive significant relationship was found between job stress and general burnout level. The results were interpreted and various suggestions were made.
Keywords
- Baltaş, A. ve Baltaş, Z., (2012). Stres ve Başa Çıkma Yolları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Cooper, C. L., Dewe, P. J. ve O'Driscoll, M. P., (2001). Foundations for Organizational Science. Organizational Stress: A Review and Critique of Theory, Research, and Applications. Thousand Oaks, CA, US, Sage Publications, Inc.
- Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W., (1993). A Review and an Integration of Research on Job Burnout, The Academy of Management Review, 18 (4), 621-656.
- Dinç, K., (2008). Yardım Mesleklerinde Tükenmişlik Sendromu, Dönem Projesi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Dolunay, A. B., (2002). Keçiören İlçesı̇ “Genel Lı̇seler Ve Teknı̇k-Tı̇caret-Meslek Lı̇selerı̇nde Görevlı̇ Öğretmenlerde Tükenmı̇şlı̇k Durumu” Araştırması, Ankara Ünı̇versı̇tesı̇ Tip Fakültesı̇ Mecmuası, 55 (1), 51-62.
- Eren, E., (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi Beta Yayıncılık, İstanbul.
- Freudenberger, H., (1974). Staff Burn-Out - Freudenberger - 2010 - Journal of Social Issues - Wiley Online Library, Journal of Social Issues, 30 (1), 159-165.
- Hazell, K. W., (2010). Job stress, burnout, job satisfaction, and intention to leave among registered nurses employed in hospital settings in the state of Florida, 495-n/a.
- Hessels, J., Rietveld, C. A. ve van der Zwan, P., (2017). Self-employment and work-related stress: The mediating role of job control and job demand, Journal of Business Venturing, 32 (2), 178-196.
- Hobfoll, S. E. ve Shirom, A., (2001). Conservation of resources theory: Applications to stress and management in the workplace, (Editör: Golembiewski, R. T.) Handbook of organizational behavior New York: Dekker: Marcel Dekker, p. 57–81.
- Iacovides, A., Fountoulakis, K. N., Kaprinis, S. ve Kaprinis, G., (2003). The Relationship Between Job Stress, Burnout and Clinical Depression, Journal of Affective Disorders, 75 (3), 209-221.
- Kaçmaz, N., (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu, İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68 (1).
- Lee, R. T. ve Ashforth, B. E., (1996). A Meta-Analytic Examination of the Correlates of the Three Dimensions of Job Burnout, Journal of Applied Psychology, 81 (2), 123.
- Leiter, M. P. ve Maslach, C., (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment, Journal of Organizational Behavior, 9 (4), 297-308.
- Maslach, C. ve Jackson, S. E., (1981). The measurement of experienced burnout, Journal of Organizational Behavior, 2 (2), 99-113.
- Maslach, C., Jackson, S. E. ve Leiter, M., (1996). The Maslach Burnout Inventory: Manual, Consulting Psychologists Press, CA.
- Maslach, C. ve Leiter, M. P., (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It, Wiley.
- Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P., (2001). Job burnout, Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
- Maslach, C., (2003). Job Burnout: New Directions in Research and Intervention, Current Directions in Psychological Science, 12 (5), 189-192.
- Pehlivan, İ., (2000). İş Yaşamında Stres, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Pines, A. ve Keinan, G., (2005). Stress and Burnout: The Significant Difference, Personality and Individual Differences, 39 (3), 625-635.
- Pines, A. M., (1993). Burnout: An Existential Perspective, Series in Applied Psychology: Social Issues And Questions. Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research, Philadelphia, PA, US: Taylor & Francis., 33-51.
- Sağır M., Göktaş L. S. (2018). “Rekabet İlişkisi İçerisinde Turizm Uygulamaları”, ( Ed. Faruk Yamaner, Ender Eyuboğlu), İnsan Toplum Ve Spor Bilimleri Araştırma Örnekleri, ss. 25-47, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Sandıkçı, E., (2010). Stresin Tükenmişlik Boyutları Üzerindeki Etkisi: Diyarbakır‟da Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma, Yükseklisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Schaufeli, W. ve Enzmann, D., (1998). The Burnout Companion to Study and Practice: A Critical Analysis, CRC press, UK.
- Sürgevil, O., (2006). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Şahin M., Ates A. (2017). “İş Hayatında Tükenmişlik Ve Seyahat Acentası Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, International Peer-Reviewed Journal Of Communicatıon And Humanities Researches, Vol. 16, p. 21-39
- Tutar, H., (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim, Hayat Yayınları, İstanbul.
