Author :
Abstract
Dünyanın en çok kullanılan sosyal medya platformu olan Facebok’un 2018 sonu itibariyle 2,32 milyar aktif kullanıcısı vardır. Ancak Facebook, yalnızca kullanıcıların sosyalleştiği bir platform değil aynı zamanda kâr amacı olan ticari bir şirkettir. Kullanıcılar, Facebook’a üye olurken imzaladıkları gizlilik sözleşmesiyle beğenilerinin ve kullanım davranışlarının Facebook tarafından depolanıp karşılaştırılma ve değerlendirilmesine izin vermektedirler. Facebook’un gizlilik anlayışı, kullanıcıların mahremiyetini yalnızca diğer kullanıcılar açısından ele almaktadır. Çünkü Facebook’un gizlilik anlayışında kullanıcı bilgilerinin başka hangi kulanıcılara görünür olup olmadığı seçilebilirken reklamverenlere hangi bilgilerin görülüp görülemeyeceği seçilemez. Kullanıcıların beğenileri ve zevkleri, büyük reklam şirketlerinin hedef kitlesi haline gelerek Facebook tarafından satılır. Yani Facebook, kullanıcı bilgilerini birer metaya dönüştürüp onlar üzerinden milyonlarca dolar kazanır. Bu çalışmada Facebook’un sadece kullanıcılar yönünden değil, yöneticiler ve reklam verenler açısından ne amaçla kullanıldığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Facebook ekonomi politik yaklaşım çerçevesinde ele alınmıştır. Ulus ötesi bir ara yüz olan Facebook’un sahiplik ilişkileri ve kar elde etme yöntemleri incelenmiştir. Çalışmanın başında kapitalizm ve neoliberalizmin medyanın dönüşümü üzerindeki etkisi üzerinde durulduktan sonra, yeni iletişim teknolojilerine ekonomi politik yaklaşım üzerinden Facebook’un ekonomi politiği ele alınmıştır. Eleştirel ekonomi politik yaklaşıma göre, yeni iletişim teknolojileri, ekonomik ve sosyal bağlamına yerleştirilerek küresel bir sistem olan kapitalizmin toplumsal ilişkileri ve çelişkileri çerçevesinde analiz edilmelidir.
Keywords
Abstract
Facebok, the world's most widely used social media platform, has 2.32 billion active users by the end of 2018. However, Facebook is not only a platform where users are socialized, but also a profit-making business. Users are allowed to store and compare their appreciation and use behaviors by Facebook in a confidentiality agreement when they become a member of Facebook. Facebook's privacy understanding only addresses the privacy of users in terms of other users. Because Facebook's privacy understanding can be selected whether or not user information is visible to other users, it is not possible to choose which information can be shown to advertisers. Users' tastes and tastes become the target audience of large advertising companies and are sold by Facebook. In other words, Facebook converts user information into commodities and earns millions of dollars. In this study, it was tried to find out why Facebook is used not only for users but also for administrators and advertisers. In this study, Facebook is dealt with within the framework of political economy. Ownership relations and profit making methods of Facebook, a transnational interface, were examined. At the beginning of the study, after focusing on the effect of capitalism and neoliberalism on the transformation of the media, the political economy of Facebook has been discussed with the new political communication technologies. According to the critical economic policy approach, new communication technologies should be analyzed in the context of social relations and contradictions of capitalism, which is a global system, placed in its economic and social context.
Keywords
- - Adaklı, Gülseren, (2010), Neoliberalizm ve Medya: Dünyada ve Türkiye’de Medya Endüstrisinin
- - Adaklı, Gülseren, (2010), Neoliberalizm ve Medya: Dünyada ve Türkiye’de Medya Endüstrisinin Dönüşümü, Mülkiye Dergisi, Sayı 269.
- -Başaran, Funda (2005). İnternetin Ekonomi Politiği, Epos Yayınları, Ankara. (Der: Binark Mutlu, Kılıçbay Barış).
- - Çakır, Mukadder (Editör). (2014), Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, Doğuş Kitapevi , Sosyologca Kitapları.
- - Durmuş, B., Kılınç, B., Yurtkoru, S. ve Ulusu, Y. (2011). Facebook’tayız: Sosyal paylaşım ağlarınınbireylere ve işletmelere yönelik incelenmesi: Facebook üzerine bir araştırma, Beta Yayınları, 2.Baskı, İstanbul.
- - Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S., Çomu, T. (2009). Toplumsal paylaşım ağı Facebook: “görülüyorum öyleyse varım!”. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- - Yaylagül, Levent, (2013), Bilgisayar ve İnternetin Ekonomi Politiği, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi.
- - Leye, Veva (2009). “Information and Communication Technologies for Development: A Critical Perspective”. Global Governence. Volume: 15. Issue: 1. Page Number: 29-32.
- - Webster, Frank (1995). Theories of the Information Society. London: Routledge. - Garnham, N. (1997). “Editorial”. Media Culture and Society. 19(4).
- - Mansell, R. (1993). The New Telecommunications. London: Sage.
- - Solove, Daniel J. (2008), Understanding privacy, Cambridge, MA: Harvard University Press. - Fuchs, Christian, (2016), Sosyal Medya: Eleştirel Bir Giriş, Nota Bene Yayınları.
- - Fuchs, Christian, (2009), Information and Communication Technologies and Society : A contribution to the critique of the political economy of the Internet Europen Journal of Communication 24(1).
- - Fuchs, Christian, (2011), How can surveillance be defined? MATRİZes 5(1).
