Hemşirelik ve Tıp Öğrencilerinin Etik Duyarlılıkları ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Karşılaştırılması
Author :
Abstract
Bu araştırmada hemşirelik ve tıp öğrencilerinin etik duyarlılıkları ve eleştirel düşünme eğilimlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma; 2016-2017 akademik yılı bahar döneminde Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde ve Tıp Fakültesinde eğitim gören 231 hemşirelik ve 110 tıp öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler; 17 sorudan oluşan anket formu, Ahlaki-Etik Duyarlılık Ölçeği ve California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği ile toplanmış ve Shaphiro Wilk testi, Student t testi ve Ki-kare testi ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin %67.4’ünü hemşirelik ve %32.6’sını tıp öğrencisi oluşturmuştur. Her iki grupta da öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerinin düşük (Tıp=212.02±29.34; Hemşirelik=203.74±30.62) olduğu ancak tıp öğrencilerinin hemşirelik öğrencilerine göre eleştirel düşünme eğilimi puanlarının daha yüksek olduğu ve aralarında istatistiksel farkın anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Öğrencilerin ahlaki etik duyarlılıklarının orta düzeyde olduğu (Tıp=87.1±24.26; Hemşirelik=95.5±23.92), ancak tıp fakültesi öğrencilerinin ahlaki etik duyarlılık ölçeğinden gerek toplam gerekse alt ölçeklerden aldıkları puanların hemşirelik öğrencilerine göre daha düşük olduğu aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Her iki öğrenci grubunun da eleştirel düşünme eğilimlerinin düşük, etik duyarlılıklarının ise orta düzeyde olduğu, ancak tıp öğrencilerinin hemşirelik öğrencilerine göre daha yüksek eleştirel düşünme eğilimine ve daha yüksek etik duyarlılığa sahip oldukları belirlenmiştir. Geleceğin hemşire ve hekim adaylarının meslek bilincinin farkında olmaları, için mezuniyet sonrası sürekli eğitim programlarının düzenlenmesi son derece önemlidir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to analyze the moral sensitivity and critical thinking tendency of nursing and medical students. This descriptive study was conducted with 231 nursing students and 110 medical students studying at Nursing Department in the Faculty of Health Sciences and Faculty of Medicine, Fırat University during the spring term of the academic year of 2016-2017. The data were collected by using a questionnaire with 17 questions, Moral- Sensitivity Questionnaire, and California Critical Thinking Disposition Inventory and analyzed through Shaphiro Wilk test, Student t test and Chi square test. 67.4% of the students were nursing students and 32.6% were medical students. It was revealed that in both groups, the critical thinking disposition (Medical=212.02±29.34; Nursing=203.74±30.62) was low; however, medical students had higher scores of critical thinking disposition than nursing students and there was a statistically significant difference between them (p<0.05). It was found that the moral sensitivities of the students were at moderate level (Medicine=87.1±24.26; Nursing=95.5±23.92). However, it was determined that medical students had lower total score and subscale scores of the moral sensitivity questionnaire than nursing students and there was a statistically significant difference between them (p<0.05). It was found that both student groups has lower critical thinking disposition, whereas their moral sensitivities were at moderate level; however, the medical students had higher critical thinking disposition and higher moral sensitivity than the nursing students. It is very important to organize continuous education programs following graduation in order for the nursing and physician candidates to be aware of their professional awareness.
Keywords
- Ahn, S. H. & Yeom, H. A. (2014). Moral Sensitivity and Critical Thinking Disposition of Nursing Students
- Ahn, S. H. & Yeom, H. A. (2014). Moral Sensitivity and Critical Thinking Disposition of Nursing Students in Korea. International Journal of Nursing Practice 20,482-489.
- Atay, S., Ekim, E., Gökkaya, S. & Sağım, E. (2009). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 39-46.
- Aydın, Y., Dikmen, A. & Kalkan, S. C. (2017). Ebelik Öğrencilerinin Hasta Bakım Uygulamalarında Etik Duyarlılıklarının İncelenmesi. Journal of Contemporary Medicine 7(2):168-174.
- Borhani, F., Abbaszadeh, A. & Hoseinabadi-Farahani, M. J. (2016). Moral Sensitivity and its Dimensions in Iranian Nursing Students. Journal of Medical Ethics and History of Medicine 9(19):1-7.
- Çelik, S., Yılmaz, F., Karataş, F., Al, B. & Karakaş, N. S. (2015). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Etkileyen Faktörler. HSP Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2(1):74-85.
- Çetin, M. & Çimen, M. (2011). Assessing a Group of Physicians’ Ethical Sensitivity in Turkey. Iranian Journal of Public Health 40(3):89-97.
- Dalcalı, B. K. & Şendir, M. (2016). Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındakiİlişkinin Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 24(1):1-9. Dikmen, Y. (2013). Yoğun Bakım Hemşirelerinde Etik Duyarlılığın İncelenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2(1):1-7.
- Facione, P. A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction (Executive Summary “The Delphi Report”). ERIC Document. 315-423.
- Filizöz, B., Mesci, G., Aşçı, A. & Bağcıvan E. (2015). Hemşirelerde etik duyarlılık: Sivas ili merkez kamu hastanelerinde bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi 8(1):47-66.
- Gül, Ş., Aşiret, G. D, Kahraman, B. B., Devrez, N. & Büken, N. Ö. (2013). Etik Dersi Alan ve AlmayanHemşirelik Öğrencilerinin Etik Karar Verebilme Düzeylerinin İncelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 23-31.
- Hasanpour, M., Bagheri, M. & Ghaedi Heidari, F. (2018). The Relationship between EmotionalIntelligence and Critical Thinking Skills in Iranian Nursing Students. Medical Journal The Islamic Republic Iran 1:32:40.
- Kanbay, Y., Aslan, Ö., Işık, E. & Kılıç, N. (2013). Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 3(3):244-251.
- Karaca, T. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Ahlaki Duyarlılıklarının İncelenmesi. HSP Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 5(1):24-30.
- Karadağlı, F. (2016). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 5(3):123-128.
- Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. Doktora Tezi.Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Küçükgüçlü, Ö. & Kanbay, Y. (2011). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile KlinikBaşarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 14(3):21-25.
- Lutzen, K., Johansson, A. & Nordström, G. (2000). Moral Sensitivity: Some Differences between Nurses and Physicians. Nursing Ethics 7:520-530.
- Nejadsarvari, N., Abbasi, M., Borhani, F., Ebrahimi, A., Rasooli, H., Motamedi, M. H. K., Kiani, M. &Bazmi S. (2015). Relationship of Moral Sensitivity and Distress among Physicians. Trauma Monthly 20(2):21-26.
- Öztürk, H., Hindistan, S., Kasım, S. & Candaş, B. (2009). Yoğun Bakım Ünitelerinde Hekim ve Hemşirelerin Etik Duyarlılığı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 13(2):77-84.
- Öztürk, N. & Ulusoy, H. (2008). Lisans ve Yüksek Lisans Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel DüşünmeDüzeyleri ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 1(1):15-25.
- Özdelikara, A., Bingöl, G. & Görgen, Ö. (2012). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bunu Etkileyen Faktörler. İ. Ü. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 20(3):219-226.
- Patenaude, J., Niyonsenga, T. & Fafard, D. (2003). Changes in Students’ Moral Development During Medical School: A Cohort Study. Canadian Medical Assaociation Journal 168:840-844.
- Salar, A. R., Zare, S. & Sharifzadeh, E. (2016). The Survey of Nursing Students’ Ethical Sensitivity. Biology and Medicine 8(5):1-4.
- Süt, H. K. & Demir, N. G. (2016). Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilim Düzeylerive Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 1(2):58-76.
- Tosun, H. (2005). Sağlık uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
