Presenteeism (İşte Varolmama), Duygusal Emek Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Manavgat Beş Yıldızlı Otel İşletmesinde Bir Uygulama
Author :
Abstract
İşletmeler arasında rekabetin artması, çalışanların işlerini kaybetme korkusuna sebep olmaktadır. Bu korku, çalışanların hasta olmalarına rağmen işyerlerinde düşük performans ve düşük verimlilik ile çalışmak zorunda kalmaları sonucunu doğurmaktadır. Bu durum, iş görmezlik olarak tanımlanmakta ve çalışanların farklı duygu sergilemelerine ya da işten ayrılmalarına neden olmaktadır. Bu araştırma, beş yıldızlı bir otel işletmesi çalışanlarının presenteeism (işte varolmama), sergiledikleri duygusal emek davranışları ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Manavgat’ta faaliyet gösteren beş yıldızlı bir otel işletmesinin yiyecek-içecek departmanında çalışan 196 işgören oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Anket formunda, otel işletmesi çalışanlarının sosyo-demografik özellikleri, presenteeism (işte varolmama), duygusal emek davranışları ve işten ayrılma niyetlerini belirlemek için dört bölümden oluşan ifadeler yer almaktadır. Otel çalışanlarından elde edilen veriler, betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, otel çalışanlarının sergiledikleri duygusal emek davranışları, presenteeism (işte varolmama) ve işten ayrılma niyeti değişkenlerinin birbirleri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin insan kaynağını daha etkin ve verimli yönetmesi, yöneticilerin çalışanların ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini dikkate alması, çalışanların işletmeye karşı olan duygusal bağlılıklarını arttırabilir.
Keywords
Abstract
The increasing competition among the enterprises leads employees to have the fear of losing jobs. This causes employees to have to work in the workplaces with the low performance and low productivity despite being sick. This is defined as inability to work and causes employees to show different emotions or leave the work. This research was carried out to determine the relationship between five-star hotel employees' presenteeism, emotional labor behaviors and the intent to leave job. The universe of the study consists of 196 employees working in the food and beverage department of a five star hotel operating in Manavgat. The survey form was used as data collection tool in the research. The survey form consists of four parts to determine the socio-demographic characteristics, the presenteeism, emotional labor behaviors and intent to leave job of hotel employees. The data obtained from hotel employees were analyzed by descriptive statistics, independent sample t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) techniques. According to research findings, it was determined that emotional labor behaviors, presenteeism and intent to leave job were related with each other. Being managed the human resources more efficiently and effectively by the enterprises, being taken into account the needs and expectations of the staff by the managers may increase the emotional commitment of the employees towards the company.
Keywords
- Atilla Gök, G. (2015). ““Presentable” Duygusal Emek: İlaç Mümessillerinde Duygusal Emeğin İşe Bağlılığa Etkisi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), 277-300.
- Başbuğ, G., Ballı, E. & Oktuğ, Z. (2010). “Duygusal Emeğin İş Memnuniyetine Etkisi: Çağrı Merkezi Çalışanlarına Yönelik Bir Çalışma”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 58, 253274.
- Baysal, İ. A., Baysal, G., Aksu, G., & Aksu, N. (2014). “Presenteeısm (İşte Varolmama Sorunu) İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Adnan Menderes Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Uygulama”, Ejovoc Electronic Journal Of Vocational Colleges, 4(3), 134-152.
- Brotheridge, C. M. & Lee, R.T. (2003). “Development and Validation of the Emotional Labour Scale”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), 365-379.
- Cankül, D., Temizkan, S.P. & Cankül, I. (2017). “Yiyecek İçecek İşletmelerinde İşte Varolamama (Presenteeism)”, Journal of Tourism and Gastronomi Studies, 5(4), 326-346.
- Ceylan, C., & Bayram, N. (2006). “Mesleki Bağlılığın Örgütsel Bağlılık ve Örgütten Ayrılma Niyeti Üzerinde Etkilerinin Düzenleyici Değişkenli Çoklu Regresyon İle Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 105-120.
- Chu, K.H. & Murrmann, S.K. (2006). “Devolopment and Validation of the Hospitality Emotional Labor Scale”, Tourism Management, 27, 1181-1191.
- Coşkun, Ö. (2012). İki İşyerinde İşe Devamsızlık ve Kendini İşe Verememede Etkili Faktörlerin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çarıkçı, İ.H. & Çelikkol, Ö. (2009). “İş-Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(9), 153-170.
- Çelik, M., Tabak, A., Uysal, M.P., Sığrı, Ü., & Turunç, Ö. (2010). “The Relationship Between Burnout and Emotional Labour of the Employees in Hospıtal Sector”, International Journal Of Business and Management Studies, 2(1), 43-54.
- Çelik, A., Çakıcı, A.B. & Fındık, M. (2014). “Çalışma İlişkilerinde Algılanan Adaletsizlik ile Örgütsel Bağlılık, İşe Devamsızlık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Sağlık Kurumları Örneği”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 159-170.
- Çelik, M. & Yıldız, B. (2016). “Duygusal Emek Düzeyinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Stresin Aracı Rolü”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 734-745.
- Çelik, A. & Korkmaz, E.V. (2018). “İş Güvencesizliği ve Duygusal Emek Gösterimi Etkileşimi Araştırması: Alanya Turizm İşletmeleri Örneği”, Internatıonal Academıc Research Congress, 1699-1706.
- Çiftçi, B. (2010). “İşte Var Ol(ama)ma Sorunu ve İşletmelerin Uygulayabileceği Çözüm Önerileri”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(24), 153-174.
- Çiftçi Öztürk, D., Meriç D. & Meriç A. (2018). “Presenteeism (İşte Var Olamama) ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Sosyal Bilimler Dergisi, 5(24), 303-320.
- Çoban, Ö. & Harman, S. (2012). “Presenteeism: Nedenleri, Yarattığı Örgütsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Alanyazın Taraması”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(23), 157-178.
- Demirgil, Z. & Mücevher, M. H. (2017). “Meslek Yüksekokullarında Presenteeism: İdari ve Akademik Personel Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 237-253.
- Ertürk, E., Erdirençelebi, M. & Gökçe, Ş. (2017). “Çalışanların Yaşadığı Presenteeism ve İş Yaşam Dengesi Arasındaki İlişki”, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, ICOMEP 2017 Özel Sayısı, 193-203.
- Grandey, A. A. (2000). “Emotion Regulation in the Workplace: A New Way to Conceptualize Emotional Labor”, Journal of Ocupational Health Psychology, 5(1), 95-110.
- Gül, H., Oktay, E. & Gökçe, H. (2008). “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”, Akademik Bakış Uluslar arası Hakemli Sosyal Bilimler E Dergisi, 15, 1-11.
- Güzel, Ö., Atilla Gök, G. & Büyüker İşler, D. (2013). “Duygusal Emek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3), 107-123.
- Hochschild, A.R. (1983). The Managed Hearth: Commercialization of Human Feeling, Berkeley: University of California Press.
- Kaya, U. & Özhan, Ç. K. (2012). “Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(2), 109-130.
- Kaya, U. & Serçeoğlu N. (2013). “Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum, 36(1), 311-346.
- Koçoğlu, M. (2007). “İşletmelerde Presenteeism Sorunu ve İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Mücadele Yöntemleri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
- Koopman, C., Pelletier K.R., Murray, J.F., Sharda C.E., Berger, M.L., Turpin, R.S., Hackleman, P., Gibson, P., Holmes, D.. & Bendel, T. (2002). “Stanford Presenteeism Scale: Health Status and Employee Productivity”, Journal of Occupational and Environmental Medicine, 44(1), 14-20.
- Korkmaz, H., Sünnetçioğlu, S. & Koyuncu, M. (2015). “Duygusal Emek Davranışlarının Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi: Yiyecek İçecek Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 1433.
- Köksel, L. (2009). “İş Yaşamında Duygusal Emek ve Ampirik Bir Çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
- Köse, S., Oral, L. & Türesin, H. (2011). “Duygusal Emek Davranışlarının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”, İşletme Fakültesi Dergisi, 12(29, 165-185.
- Leidner, R. (1999). “Emotional Labor in Service Work”, Annals of the American Academy of Political and Social Science, 561(1), 81-95.
- Mobley, W.H. (1977). “Intermediate Linkages in the Relationship Between Job Satisfaction and Employee Turnover”, Journal of Applied Psychology, 62(2), 237-240.
- Oğuz, H. & Özkul, M. (2016). “Duygusal Emek Sürecine Yön Veren Sosyolojik Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Batı Akdeniz Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(16), 130-154.
- Oral, L. & Köse, S. (2011). “Hekimlerin Duygusal Emek Kullanımı ile İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492.
- Pala, T. & Tepeci, M. (2009). “Turizm İşletmelerinde Çalışanların Duygusal Emek Düzeyi ve Duygusal Emeğin Çalışanların Tutumlarına Etkileri”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 21-23 Mayıs, 113-119.
- Usta, I. & Akova, O. (2015). “Örgütsel Davranışta Güncel Konular”, Örgütlerde Duygusal Emek, (Ed: D. Küçükaltan, G.Ç. Gürkan ve Ş.A. Tükeltürk), Ankara: Detay Yayıncılık.
- Ünler Öz, E. (2007). “Effect of Emotional Labor on Employees’ Work Outcomes”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İngilizce İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
- Yürür, S. & Ünlü, O. (2011). “Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve İşten Ayrılma Niyeti Etkisi”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(2), 81-104.
