Author :
Abstract
Toplumların sosyal ve kültürel bir yansıması, kimi zaman gerçeğin ya da hayalin ortak paydada buluştuğu önemli sözlü kaynak efsanelerdir. Mit ise genel anlamıyla söylenen ve duyulan bir söz, masal, öykü ya da efsane anlamına gelen hikayelere karşılık gelmektedir. Kültürümüzde Orta Asya’dan Anadolu topraklarına kadar kuşaklar boyunca sözlü olarak aktarılarak günümüze kadar ulaşan birçok efsaneler ve mitler bulunmaktadır. Efsaneler ve mitler, toplumun hayat görüşünü, yaşam biçimini, ahlak anlayışını, yücelttiği değerleri, içinde barındıran yüzlerce hatta binlerce yılın izlerini taşıyan, halk yaşamında kuşaktan kuşağa aktarılan ve yaşanmışlık özelliğini hiçbir zaman yitirmeyen hayal gücünün eserleri olan edebi anlatımlardır. Sözlü kültürümüzün önemli unsurlarından olan Türk Mitolojisindeki efsaneler ve mitlerden günümüz de pek çok sanatçımız etkilenmiş olup çalışmalarında da bu unsurları kullanmışlardır. Sanatçımız Ahmet GÜNEŞTEKİN de bu unsurları, eserlerinde yaşadığı ve çok iyi tanıdığı bu coğrafyanın topraklarından yola çıkarak, Anadolu’nun zengin halk geleneğinde yer alan, Türk Mitolojisinin yazılı ve sözlü hikâyelerindeki efsaneler ve mitleri eserleriyle harmanlamıştır. Ayrıca sanatçımız bu unsurlardan çağdaş içerikli bir sanat anlayışıyla kendine özgü tasarımlar ortaya koymuştur. Çalışmamızda sanatçımız Ahmet GÜNEŞTEKİN’in Anadolu'nun halk kültürü ile Türk mitolojisinindeki pek çok unsuru eserlerinde kullandığı simge, sembol ve hikayeleriyle yedi çalışmasında analiz ederek yorumlamaya çalışacağız.
Keywords
Abstract
Legends are social and cultural reflections of a society, and important verbal resources where reality and dreams sometimes meet at a common denominator. Myths on the other hand, correspond in general to narratives that are words, tales, stories and legends. There are many legends and myths in our culture that have made it to this day orally through generations from the Middle Asia to the lands of Anatolia. Legends and myths are literary expressions of imagination that get passed from one generation to another without losing the aspect of real life experience; and contain society’s view of the world, way of living, understanding of ethics, exalted values and incorporate traces of hundreds if not thousands of years. Many of our artists today have been influenced by and have used in their works the legends and myths in Turkish Mythology that are one of the important elements of our verbal culture. Artist Ahmet GÜNEŞTEKİN has also harmonized the written and oral legends and myths of Turkish Mythology that exist in the rich folk tradition of Anatolia in his works, based upon the lands of this geography that he has lived on and knows very well. In addition, the artist has also put forward unique notions with a contemporary view of art from these elements. In this work, we will try to interpret Anatolian folk culture along with the elements of Turkish Myhtology by analyzing the signs, symbols and stories in seven works of the artist Ahmet GÜNEŞTEKİN.
Keywords
- Ahmet Sevgi H., 2003, Mantıku’t Tayr, DİA, Cilt: 28
- Bascom, W.,1984, The Forms of Folklore: Prose Narratives (Folklor Türleri: Nesir Anlatmalar).” Sacred Narrative. Edited by Alan Dundes. Los Angeles: University of California Press
- Çalışkan, N., Karadağ, E. ve Çalışkan, F., 2010, Eğitim, iletişim ve öğretmenin beden dili, Ankara: Kök Yayıncılık
- Çoruhlu, Y.,2011, Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul : Kabalcı Yayınları
- Demir, H., 2013, Modern Zamanlarda Bir Ashâb-ı Kehf Yorumu, Ankara: Ayışığı Sofrası Erçağın A., 1992, Dede Korkut Hikâyeleri, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
- Ersoy, N., 2000, Semboller ve Yorumları. İstanbul: Zafer Matbaası
- Ergün, P., 2004, Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara.
- Genç, R., 1997, Türk İnanışları ile Milli Geleneklerinde Renkler. Ankara: Atatürk Kültür
- Güler, Z.,2014, Şeyh Galib Divanında Anka-Simurg Sembolü. International Journal of Language Academy Hesieodos, 2012, İşler ve Günler- Tanrıların Doğuşu, Çev: Furkan
- Kırk, G.S.,1985, On Defining Myths, Sacred Narrative. Readings in the Theory of Myth, edited by A., Berkeley and Los Angeles, London: University of California Press.
- Ögel, B.,1991, Türk Kültür Tarihine Giriş. C. VI. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları Sertkaya, O.F., 1995, Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Mülahazalar
- Sözeri, T., 2006, İnançlarda Şahmeran, Bursa: Asa Kitabevi.
- Uçar, T. F., 2004, Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılap Yayınevi Merkezi Yayınevi
- Yıldırım, A., 2006, Renk simgeciliği ve şeyh galib'in üç rengi. Milli Folklor
- Zülfi G., 2014, Şeyh Galib Divanında Anka-Simurg Sembolü, Cilt: 2, Sayı: 1 International Journal of Language Academy,
- Aydoğan, E., 2006, Anadolu Sahası Türk Halk Hikâyelerinde Mitolojik Unsurlar, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- Mant, S., 1998, Halk Sanatında Şahmaran, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akçiçek, E., Canyurt Mehmet A., 1993, Anadolu’da Balık ile İlgili İnançlar ve Halk Hekimliği Uygulamaları. Erzurum: Doğu Anadolu Bölgesi I. Su Ürünleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı
- Akkın, C., Eğrilmez, S. ve Afrashi, F.,2004, Renklerin insan davranış ve fizyolojisine etkileri. Türk Oftalmoloji Derneği XXXVI. Kongresi
- Özdemir, H., 1997, Geleneksel Kültürümüzde Şahmera, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
- Büchner V. F., 1978, Sîmur, MEB İslam Ansiklopedisi, Cilt: 10, İstanbul
- Büyük Larusse Sözlük ve Ansiklopedisi., 1986, 20.Cilt, İstanbul: Gelişim Yayınları
- Mazlum, Ö., 2011, Rengin kültürel çağrışımları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler DergisiÖnder, M.,1969, Halılar Kilimler ve Bir Yazılı Halı, Türk Etnografya Dergisi Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayını, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Özer, K., 2012, Yarısı İnsan Yarısı Yılan, [belgesel, video], İstanbul: Kabuk Yapım, 2012. http://www.dailymotion.com/ video/x13h12i Erişim Tarihi: 18 Aralık 2018.
- Saygı, E. 2017, Men’u Zin Hiakyesi (http://ekrembekir.blogspot.com/2017/08/mem-u-zinask-hikayesi- ekrem-saygi.html), erişim: 14 Aralık 2018
- Şükrü H. A., Recep T. ve Diğerleri., 2005, Türkçe Sözlük 10. Baskı, Ankara: T.D.K. Yayınları T.D.K.,1975, Felsefe Terimleri Sözlüğü. “Mit Maddesi.” Ankara
- Timuçin, A.,2000, Mitos Maddesi. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları
- Yıldıran, N., 2001, Yakın Doğu Sembolizminde Akrep, Yılan: Akrep-Adam ve Şahmeran, Anakara: Folklor / Edebiyat 7, no.26
