ANTİ TOROSLAR ÜZERİNDE YUKARI CEYHAN HAVZASINDA STRATEJİK BİR KENT KALINTISI: HAÇAĞAÇ MEVKİİ OLUCAK ARKEOLOJİK YERLEŞİMİ (ANDIRIN)
Author :
Abstract
Andırın, Anti Toroslar üzerinde Ceyhan nehrinin şekillendirdiği derin vadileri olan bir bölgedir. Buradaki geçitlerden geçen yol güzergahları bölgede kalabalık ve sık yerleşimlerin kurulmasını sağlamıştır. Ticaret için hammadde kaynağı ve pazar yeri olmasından dolayı Anadolu, doğu- batı ve kuzey-güney yönlerindeki bütün yolların kavşağındadır. Eskiçağın önemli yolları genelde doğu-batı yönünde uzanmaktadır. Eskiçağda komplike ticaretin başladığı Asur Ticaret Kolonileri Çağı’ndan itibaren, yollar ve yol güzergahları üzerinde stratejik açıdan önemli yerleşimlerin kurulduğu görülmektedir. Asur Ticaret Kolonileri Çağında, Mezopotamya’dan – Anadolu’daki en kalabalık pazar yeri olan – Kaniś Karum (Kayseri-Kültepe)’a ulaşan yollar, Anti Toroslar üzerinde Ceyhan nehrinin açtığı vadilerden geçen güzergahlar ile beslenmekteydi. Yukarı Ceyhan havzasında bilinen en önemli antik yol “Akyol” veya “Ağyol” olarak isimlendirilen güzergahtır. Bu yol, Asurlu tüccarların ve antik dönemdeki en önemli yol olan “Kral Yolu”nu kullananların denize bağlantısını sağlamaktaydı. Akyol’dan doğu yönünde ayrılan güzergahlar, günümüzdeki Andırın ve Kahramanmaraş üzerinden Mezopotamya’ya ulaşmaktadır. Bu çalışmada, yüzeydeki yıkıntılarından çok büyük bir kent olduğu görülen, Andırın’ın Başdoğan Mahallesi Haçağaç Mevkii Olucak arkeolojik yerleşiminin tanıtımı yapılacaktır. Burada duvarlar, hamam kalıntısı, nekropoller, mozaikli yüzeyler, yapı kalıntıları tespit edilmiştir. Yüzeydeki kalıntılardan anlaşıldığı üzere kentin tarihi Hellenistik döneme kadar inmektedir. Daha öncesinin olup olmadığı ciddi araştırmalar sayesinde anlaşılacaktır. Buradaki amaç henüz ortaya çıkmamış bir yerleşim olan Olucak Arkeolojik yerleşimi hakkında, yok olmadan, ciddi araştırmalar yapılması gerektiğini vurgulamaktır.
Keywords
Abstract
Andırın is a region which is on the Anti Taurus and has deep valley that Ceyhan River gave form it. The road routes passing through the gateways provide to be founded crawded and close – timbered settlements. Because Anatolia is a source of raw material for trade and market – square, it is at the intersection of all roads in the east – west and north – south. The most important roads of prehistoric period usually ran along in the east – west. It seems that strategically important settlements were founded on the road and routes beginning from the period of Assyria Trade Colonies. In the Assyria Trade Colonies, the roads from Mesopotamia (had the most crowded bazaar place in Anatolia) to Kaniś Karum (Kayseri-Kültepe) beneffited from the routes which passed through the valleys that Ceyhan River gave form it on Anti Taurus. The most important road in upper Ceyhan basin is a route that is called “Akyol” or “Ağyol”. This road provided a connection to sea for Assyrian trader and the user of “King Road” which was the most important road in ancient period. The routes which were departing from Akyol to the east arrived to Mesopotamia via Andırın and Kahramanmaraş. In this study there will be an inroduction of Başdoğan Street Haçağaç Olucak local archeologic settlement in Andırın that it seems it was a very big city because of the ruins of bath, necropolises, surfaces with mosaic and ruins of the construction. It is understood from the ruins of surface that the history of the city trace to Hellenistic period. It will be understood if there was an earlier age by means of some serious searches. The aim of this study is to emphasize the need of serious research about Olucak archeologic settlement before being destroyed, which isn’t an emergent place yet.
Keywords
- ALKIM, U.B. (1959), “Güney-Batı Antitoros Bölgesinde Eski Bir Yol Şebekesi”, BELLETEN, XXIII/89, 59-77.
- EGE, İ. (2015), “Paşalı Polyesi (Feke/ADANA)”, The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 40, 384-402.
- EGE, İ. (2015), “Gezit Polyesi (Kozan/ADANA)”, ASOS Journal, 3/17, 177-199.ÖZGÜL, N. (1976), “Torosların Bazı Temel Jeoloji Özellikleri”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, c. 19, 5- 78.
- YILMAZ, Y.- GÜRER, Ö.F. (1996), “Andırın (Kahrammanmaraş) Dolayında Misis – Andırın Kuşağının Jeolojisi ve Evrimi”, Tr. J. of Earth Sciences, @ TUBITAK, 39-55.
- Harita 1 (Özgül, 1976: 67)
