DOĞRU MESLEK TERCİHİNDE DUYGUSAL ZEKANIN VE MESLEKİ BECERİLERİN ETKİSİNİN BELİRLENMESİ İÇİN MODEL GELİŞTİRİLMESİ: SAKARYA-ERENLER İLÇESİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Bireylerin meslek seçimi yaşantısını önemli ölçüde etkilemektedir. Günümüzde meslek seçimi sekiz yıllık temel eğitimden sonra okul tercihi ile başlamaktadır. Meslek lisesini tercih eden öğrenciler lise ikinci sınıfa geçerken çeşitli etkenlere bağlı bölüm (meslek alanı) tercihleri yaparak e-okul aracılığıyla yerleştirilmektedir. Bu etkenler doğru belirlenirse öğrenci tercih yaparken doğru kararlar alarak başarılı ve mutlu olacağı meslek dalını seçmiş olacaktır. Meslek lisesi öğrencilerinin severek öğrenim göreceği bir meslek alanını seçmesi, öğretmenlerin ilgi duyan öğrencilerle eğitim ortamında bulunması, öğretmenlerin meslek doyumu alması, öğrencilerin öğrenmeye meraklı olması, okulun daha az disiplin sorunları ile uğraşması vb. gibi olumlu sonuçlara sebep olacaktır. Tüm bu nedenler öğrencilerin doğru meslek tercihlerinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Bu araştırmada Sakarya İli Erenler ilçesinde bulunan iki meslek lisesinde, araştırmacılar tarafından oluşturulan anket, lise 9,10,11 ve 12.sınıflarda okuyan öğrencilerin % 30 u alınarak toplam 622 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmanın amacı, öğrencilerin kendini tanıma bölümünden yararlanarak duygusal zeka puanlarını ölçmek, mesleki beceri puanlarını belirlemek, okula, cinsiyete, sınıf seviyesine, meslek alanlarına (bölümlere) göre farklılıklarını görmek, farklılığın gücünü ölçmek, mesleki beceriler ile duygusal zeka faktörleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek bir model oluşturmaktır. Analizler sonucunda model geliştirilmiş ve duygusal zeka puanları bakımından farklılığın gücü olarak iki lise arasında 1,0 , bölümlere göre 0,024 değerinde anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Ancak cinsiyet ve sınıf düzeyine (9,10,11,12) göre farklılık ortaya çıkmamıştır. Mesleki beceri puanları bakımından farklılığın gücü okul için 0,6, cinsiyet için 0,4, sınıf seviyesine için 0,1 , bölümlere için 0,08 anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Korelasyon analizine göre de duygusal zeka faktörleri arasında %100, mesleki beceriler arasında % 100, duygusal zeka ile mesleki beceriler arasında ise % 87 oranında anlamlı ilişki ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
Individuals have a significant influence on the choice of career. Today, the choice of profession begins with the preference of the school after eight years of basic education. Students who prefer vocational high school are placed through e-school by making preferences for vocational field depending on various factors when passing high school second year. If these factors are determined correctly, the student will choose the profession that will be successful and happy by making the right decisions when making the choice. The choice of a profession area in which the students of the vocational high school choose to learn fondly, the fact that the teachers are interested in the education environment of the students who are interested, the teachers are interested in getting a job satisfaction, the students are interested in learning, will lead to positive results such as All these factors show how important the right professional preferences of the students are. In this study, a questionnaire was prepared by two researchers in the province of Sakarya İli Erenler and a total of 622 students were employed by taking 30% of the students in 9th, 10th, 11th and 12th grade. The aim of the research is to make a model by measuring the emotional intelligence scores, determining the vocational skills scores, the differences in reading according to the level of the school, the grade, the class level, the professions (departments), measuring the power of difference, and examining the relation between professional skills and emotional intelligence factors . As a result of the analyzes, the model was developed and there was no significant difference in emotional intelligence scores between the two high schools by 1,0 , by the partitions by 0,024, by gender and class level (9,10,11,12). Vocational skills scores were found to be 0,6 according to the school, gender 0,4 , class level 0,1 and 0,08 according to the departments. According to the correlation analysis, 100% of the emotional intelligence factors, 100% of the vocational skills, and 87% of the emotional intelligence and vocational skills were found.
Keywords
- Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma
- Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yildirim, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 226.
- Bakan, İ., Güler, B. (2017), Duygusal Zekânın, Yaşam Doyumu ve Akademik Başarıya Etkileri veDemografik Özellikler Bağlamında Algı Farklılıkları. Kahramanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 1-11
- Baltaş, Z. (2006). Duygusal zeka: İnsanın dünyasını aydınlatan ve işine yansıyan ışık. Remzi Kitabevi.
- BAŞOKÇU, Ö. D., & DOĞAN, N. (2005). Akademik benlik kavramı ölçeğinin ortaöğretim kurumlarıöğrenci seçme ve yerleştirme sınavını yordama geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29).
- Binici, H., & Necdet, A. R. I. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3).
- Budak, Y. (2009). Mesleki Eğitimde İhtiyaç Analizi Ve İşlevsel Eğitim Programı.
- Carney, Mark Patrick(1999) The Human Side of Organizational Change: Evolution, Adaptation and
- Cooper, R. K., & Sawaf, A. (1997). Liderlikte duygusal zeka: Yönetimde ve organizasyonda duygusal zeka (EQ). Çev.: ZB Ayman ve B. Sancar, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 218.
- Çakar, U., & Arbak, Y. (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zeka İlişkisi ve Duygusal Zeka. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 23-48.
- Gardner, H. (1997). "six Afterhoughts: Comments on Varieties of Intellectual Talent" Second Quarter vol.3 1, NO.2
- Gardner, H. (1999) Çoklu Zeka (Çev. M.Tüzel) BZD Yayincilik, Enka Vakfi, Istanbul.
- Goleman, D. P. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ for character, health and lifelong achievement.
- Goleman, D. (1998) isbasmda Duygusal Zeka, Varlik Yayinlari, istanbuL.
- Hafızoğlu, Ş., (2007). Ergenlerde Duygusal Zeka, Ruhsal Uyum ve Davranış Problemleri Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hamamcı, Z., Bacanlı, F., & Doğan, H. (2014). İlköğretim Ortaöğretim Ve Üniversite ÖğrencilerininMesleki Ve Eğitsel Kararlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 284-299.
- Lazarus, P. (1999) "Emotional Intelligence: A Paradigm for Education in the New Millennium" (22. Uluslararasi Okul Psikolojisi yillik toplantisina sunulan bildiri metni) Kreuzlingen, isviçre.
- Mayer, J.D., Salovey, P., Caruso, D.R., (2000a). Emotional İntelligence as Zeitgeist, as Personality, and as
- a Mental Ability. Handbook of Emotional İntelligence, Bar-On & Parker’in içinde. Jossey-Bass: California.Pektaş, S.,(2013), Güzel Sanatlar Ve Spor Lisesi Müzik Bölümü Öğrencileri İle Diğer Lise ÖğrencilerininDuygusal Zeka Düzeylerinin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı
- Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211.
- Shapiro, L. E., & Kartal, Ü. (1998). Yüksek EQ'lu bir çocuk yetiştirmek: anne-babalar için duygusal zeka rehberi. Varlık.
- Soysal, F. (2017), Sayısal Uçurumun Ölçülmesi İçin Model Geliştirilmesi: Sakarya Liseleri Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Bilişim Sistemleri Ana
- TETİK, S., & AÇIKGÖZ, A. (2013). Duygusal zeka düzeyinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi: meslek yüksekokulu öğrencileri üzerine bir uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational
- Titrek, O. (2007). IQ'dan EQ'ya: duyguları zekice yönetme. Pegem A Yayıncılık. Weisinger, H. (1998). is Yasammda Duygusal Zeka.
- Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(25), 139-146.
