Author :
Abstract
Tarih boyunca farklı birçok etnik ve dinsel kimliğe ev sahipliği yapan Anadolu, özellikle on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren farklı birçok nedenden ötürü Kafkasya’dan göç etmek zorunda kalan çok sayıda insanın yeni anavatanı olmuştur. Bu Kafkas halklarından biri de Dağıstan ülkesinden gelen Avarlardır. Kendilerini “Maharul” adıyla niteleyen Avarlar, mensubu oldukları İslam dininin ve komşusu oldukları Orta Asya kültürünün sağladığı ortak değerlerden dolayı Anadolu insanı ile çabuk kaynaşmış ve ülkenin değişik yerlerine dağılmışlardır. Karşılaşılan yeni kültüre uyumda sıkıntı çekmeyen Avarlar, kendi öz kültürlerini de ellerinden geldiğince koruyarak gelecek nesillere aktarmaya çalışmışlardır. Bu kültürel özelliklerinden biri olan ölüm inancı ve beraberinde gelen uygulamalar halen Türkiye Avarları tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır. Ölümün alameti olarak görülen olaylardan ölüm anına, ölünün yıkanıp kefenlenmesinden defnine, matem süresinden yasın tutuluş şekline kadar birçok inanış ve uygulamayla kendi kültürlerini canlı tutmaya çalışan Avarlar, mensubu oldukları İslami geleneğin gereklerini yerine getirme konusunda da oldukça hassastırlar. Yapmış olduğumuz saha çalışmaları ile Türkiye Avarlarının ölüme dair inanış ve uygulamalarını aktarmaya gayret edeceğimiz bu makalede, birlikte yaşadığımız bu insanların hayatın kaçınılmaz sonu olan ölüme bakışlarını ve bu bakışın beraberinde getirdiği davranışları, yaşanılan toplumdaki yaygın gelenekle olan benzer yanlarını yansıtmayı amaçlıyoruz.
Keywords
Abstract
Having hosted many different ethnic and religious identities throughout history, Anatolia became the new homeland for many people who were forced to migrate from the Caucasia for many different reasons especially as of the middle of the nineteenth century. One of these Caucasian peoples was the Avars from the Dagestan country. Avars, who named themselves as “Maharul”, quickly integrated with Anatolian people, and spread to different parts of the country with the help of the common values of the Islamic religion and the Central Asian culture with whom they were neighbors. Avars, who did not face hardships in adapting to the new culture, tried to preserve their own culture as much as they could and transfer it to future generations. The belief in death and the practices that are associated with it are among these cultural features, and are still kept alive by Avars in Turkey. Avars, who try to keep their own culture alive through many beliefs and practices ranging from the events that are considered as the sign of death to the moment of death, from the time of death to the burial process, from the period of mourning to the form of it, are also very sensitive in terms of carrying out the requirements of the Islamic tradition. In the present study in which we will try to determine the beliefs and practices of Avars in Turkey about death with field works we conducted, we will also reflect the viewpoints of Avars, whom we have been living together in the same country, on death, which is the inevitable end of life, and the behaviors which are brought by the viewpoint on death, and define the similarities between these two communities.
Keywords
- Akkaya, Ümit Harun, (2018), “Kültür Endüstrisi, Popüler Kültür ve Yabancılaşma Bağlamında Medya Din
- Akkaya, Ümit Harun, (2018), “Kültür Endüstrisi, Popüler Kültür ve Yabancılaşma Bağlamında Medya Din İlişkisi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 11, S. 59, s. 590-606.
- Asker, Ali, (2012), “Halklar ve Diller Labirenti Dağıstan”, (Ed. Erhan Büyükakıncı, Eyüp Bacanlı),Sovyetler Birliğinin Dağılmasından Yirmi Yıl Sonra Rusya Federasyonu Türk Dilli Halklar, Türkiye İle İlişkiler, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 540-554, Ankara.
- Caferoğlu, Ahmet, (1983), Türk Kavimleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.İbice, Hayati, (1991), Kafkasya’dan Anadolu’ya Göçler, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara. Sürgünde Kafkasya, Kültür Eğitim Dizisi 2, (1990), Kaf Yayınları, İstanbul.
- Karpat, Kemal, (1984), Ottoman Population 1830- 1914, The University of Wisconsin Press, Michigan.
- Örnek, Sedat Veyis, (1979), Anadolu Folklorunda Ölüm, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara.
