MOBBİNG VE ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: KARAMAN İLİNDE KAMU ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR UYGULAMA

Author :  

DOI : 10.26449/sssj.886
Year-Number: 2018-23
Language : null
Konu :
Number of pages: 4503-4519
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Çalışanların verimlilik ve performansları üzerindeki etkileri nedeniyle son yıllarda önem kazanan yönetim psikolojisi konularından olan mobbing ve örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) değişkenlerinin arasındaki ilişkileri araştıran bu çalışma, Karaman ilinde görev yapan toplam 164 kamu çalışanı üzerinde yapılmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile anket tekniği kullanılarak toplanan veriler SPSS paket programlar aracılığıyla analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; kamu çalışanlarının çok düşük düzeyde mobbing (Ẍ=1,29) ve yüksek düzeyde ÖVD (Ẍ=3,89) algısına sahip olduğu, mobbing ve ÖVD arasında orta düzeyde ve negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu (r=-0,150), mobbingin alt boyutlarından yaşam kalitesi ve mesleğe yönelik mobbing saldırılarının ÖVD’yi pozitif yönlü orta düzeyde ve anlamlı şekilde etkilediği (β=0,288), sağlığa yönelik mobbing saldırılarının ise ÖVD’yi negatif yönde orta düzeyde ve anlamlı şekilde etkilediği (β=-0,246), bağımlı değişken ÖVD’yi bağımsız değişken mobbingin %9,2 düzeyinde (R2=0,092) açıkladığı belirlenmiştir. Demografik değişkenler ile mobbing ve ÖVD arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı da araştırma sonucunda elde edilen bulgular arasındadır.

Keywords

Abstract

This study investigating the relationships between the mobbing and organizational citizenship behavior variables, which are the subjects of management psychology that have gained importance in recent years due to the effects of employees on productivity and performance, has been conducted on 164 public employees working in Karaman province. The data collected by using the sample method and the survey technique were analyzed through SPSS package programs. According to the results of the analysis; it was found that public employees had a very low level of mobbing (Ẍ=1,29) and high level of organizational citizenship behavior (Ẍ=3,89), and that there was a moderate and negative relationship (r=-0,150) between mobbing and organizational citizenship behaviors. It has been determined that the quality of life and the mobbing attacks related to the profession affect the organizational citizenship behavior positively and moderately (β=0,288). It was determined that mobbing attacks on health affect the organizational citizenship behavior in a negative and moderate level (β=-0,246). It was determined that dependent variable organizational citizenship behavior was explained by independent variable mobbing at 9.2% (R2 = 0.092). Demographic variables, mobbing and organizational citizenship behavior is not a significant relationship between the findings obtained as a result of the research.

Keywords

Kaynakça

  • Akan, D., Yıldırm, İ., Yalçın .(2013). “Okul Yöneticilerinin Aşağıdan Yukarı Doğru Uygulanan Yıldırma
  • Akan, D., Yıldırm, İ., Yalçın .(2013). “Okul Yöneticilerinin Aşağıdan Yukarı Doğru Uygulanan Yıldırma (Mobbing) Davranışları”. International Online Journal of Educational Science, 5(3), 646-659.
  • Arpacıoğlu, G. (2003). “İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık ve Duygusal Taciz”. Journal of Human Resource, 6, 1-7.
  • Atalay, G. C. (2010). Personel Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Bağlamında İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık
  • Avcı, A. (2016). “Investigation of Teacher’s Perceptions of Organizational Citizenship Behavior and TheirEvaluation in Terms of Educational Administration”. Educational Research and Reviews, 11(7), 318-327, DOI: 10.5897/ERR2016.2641.
  • Bakhshi, A., Sharma, A. D., Kumar, K. (2011). “Organizational Commitment as a Predictor of Organizational Citizenship Behavior”. European Journal of Business and Management, 3(4), 78-87.
  • Basım, H. N., Şeşen, H. (2006). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(4), 83-101.
  • Bergeron, D. M., Shipp, A. J., Rosen, B., Furst, S. A. (2013). “Organizational Citizenship Behavior andCareer Outcomes: The Cost of Being a Good Citizen”. Journal of Management, 958–984. doi:10.1177/0149206311407508.
  • Bergeron, D., Ostroff, C., Schroeder, T., Block, C. (2014). “The Dual Effects of Organizational CitizenshipBehavior: Relationships to Research Productivity and Career Outcomes in Academy”. Human Performance, 27, 99–128. doi:10.1080/08959285.2014.882925
  • Bolino, M. C., Turnley, W. H. (2005). “The Personal Cost of Citizenship Behaviour: The Relationshipbetween Individual Initiative and Role Overload, Job Stress, and Work-Family Conflict”. Journal of Applied Psychology, 90, 740-748.
  • Bowling, N. A., Beehr, T. A. (2006). “Workplace Harassment From the Victim’s Perspective: A Theoretical Model and Meta-Analysis”. Journal of Applied Psychology, 91(5), 998-1012.
  • Bozbel, S., Palaz, S. (2007). “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Sonuçları”. TİSK Akademi, 1, 67-81.
  • Candan, H., İnce, M. (2014). “Mobbingden (Bezdiri) Tükenmişliğe Giden Yol: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 56-85.
  • Chen, C.T., Hu, H. H. S., King, B. (2018). “Shaping the Organizational Citizenship Behavior or WorkplaceDeviance: Key Detemining Factorc in the Hospitality Workforce”. Journal of Hospitality and Tourism Management, 35, 1-8.
  • Çelik, S. ve Peker, S. (2010). “Mobbing perceptions of High School Teachers”. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1617-1623.
  • Çınar, O. (2015). “The Relationships between Mobbing, Organizational Citizenship Behavior and TurnoverIntention: A Survey Study in Erzurum/Turkey”. Journal of Global Strategic Management, 9(1), 87-98. DOI: 10.20460/JGSM.2015915631.
  • Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing: İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
  • Dash, S., Pradhan, R. K. (2014). “Deteminants&Consequences of Organizational Citizenship Behavior: ATheoratical Framework for Indian Manufactoring Organizations”. International Journal of Business and Management Invention, 3(1), 17-27.
  • Davenport, N., Schwartz, R. D., Elliott, G. P. (2003). Mobbing: İşyerinde Duygusal Taciz. (Çeviren: Osman Cem Önertoy), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Deery, S., Rayton, B., Walsh, J., Kinnie, N. (2016). “The Cost of Exhibiting Organizational Citizenship Behavaior”. Human Resource Management, 1-11. DOI:10.1002/hrm.21815.
  • Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., Cooper, C. L. (2011). “The Consept of Bullying and Harassment at Work:The European Tradition” in (Editors: S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, C. L. Cooper). Bullying and Harassment at Workplace, (ss. 3-39). Boca Raton Florida: CRC Press.
  • Eratik, A. (2017). İşletmelerde Mobbing ve Çalışanlar Üzerindeki Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Projesi. Nevşehir.
  • Ergun Özler, D., Giderler, A. C., Dil Şahin, M. (2008). “Mobbing’in Örgütsel Bağlılık Üzerine EtkisiniBelirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Aralık), 37-60.Erok, M. (2018). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi:Karaman İli Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman
  • Ertürk, A. (2015). “Organizational Citizenship and Mobbing Behavior of Secondary School Teachers”. Antropologist, 22(1), 113-124.
  • Farh, J. L., Zhong, C. B., Organ, D. W. (2004). “Organizational Citizenship Behavior in the People’s Republic of China”. Organization Science, 15(2), 241-253. doi 10.1287/orsc.1030.0051.
  • Fettahlıoğlu, Ö. O. (2008). Örgütlerde Psikolojik Şiddet (Mobbing): Üniversitelerde Bir Uygulama.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İzmir.
  • Hauge, L. J., Skogstad, A., Einarsen, S. (2010). “The relative Impact of Workplace Bullying as a Social Stressor at Work”. Scandinavian Journal of Psychology, 51, 426-433.
  • Gül, H., İnce, M., Candan, H. (2017). “Otantik Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve AlgılananÖrgütsel Destek Üzerindeki Etkisi Üzerine Bir Araştırma”. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 31-53.
  • İbicioğlu, H., Çiftçi, M., Derya, S. (2009). “Örgütlerde Yıldırma (Mobbing): Kamu Sektöründe Bir İnceleme”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 25-38.
  • Jahangir, N., Akbar, M. M., Haq, M. (2004). “Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents”. BRAC University Journal, 1(2), 75-85.
  • Karcıoğlu, F., Çelik, Ü. H. (2012). “Mobbing (Yıldırma) ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
  • Kerse, G., Seçkin, Z. (2017). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının Örgütsel Vatandaşlık DavranışınaEtkisi: İmalat Sektörü Çalışanları Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 839-853.
  • Kittikunchotiwut, P. (2017). “The Effects of Organzational Justice on Organizational Citizenship Behavior”. Review of Integrative Business and Economics Research, 6(3), 116-130.
  • Klotz, A. C., Bolino, M. C., Song, H., Stornelli, J. (2016). “Examining the Nature, Causes, andConsequences of Profiles of Organizational Citizenship Behavior”. Journal of Organizational Behavior, 39, 629-647. DOI: 10.1002/job.2259.
  • Köse, S., Uysal, Ş. (2010). “Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki DüşünceleriÜzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği”. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 261-276.
  • Laçiner, V. (2006). “İşyerinde Psikolojik Taciz”. İşveren, 44, 88-89.
  • Leymann, H. (1990). “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”. Violence and Victims, 5(2), 119- 126.
  • Leymann, H. (1996). “The Content and Development of Mobbing at Work”. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
  • Lin, S. J. (1991). Relationship between Compensation Equity, Procedural Justice, OrganizationalCommitment and Organizational Citizenship Behavior. Doctoral Dissertation, National Chengchi University, Taiwan.
  • Mete, M., Ünal, Ö. F., Akyüz, B., Kılıç, R. (2015). “Psikolojik Şiddetin İşe Bağlı Tükenmişliğe Etkisi:Batman İlinde Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(12), 37-61.
  • Ng, T. W. H., Lam, S. S. K., Feldman, D. C. (2016). “Organizational Citizenship Behavior andCounterproductive Work Behavior: Do Males and Females Differ?”. Journal of Vocational Behavior, 93,11- 32.
  • Ocampo, L. A., Tan, T. A. G., Sia, L. A. (2018). “Using Fuzzy DEMATEL in Modeling the CausalRelationships of the Antecedents of Organizational Citizenship Behavior (OCB) in the Hospitality Industry: A Case Study in the Philippines”. Journal of Hospitality and Tourism Management, 34, 11-29.
  • Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Organ, D. W. (1997). “Organizational Citizenship Behavior: It’s Construct Clean-Up Time”. Human Performance, 10(2), 85-97.
  • Özcan, N. (2011). Mobbingin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi ve Örgütsel Sessizlik: Karamanİl Özel İdaresinde Bir Uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman.
  • Özsoy, İ. (2012). The Mobbing and its Relationship with Demographic Characteristics, PersonalityCharacteristics and Psychological Disorders Among Employees Who Work at High Schools in Northern Cyprus. Near East University Graduate School of Social Sciences, Kuzey Kıbrıs.
  • Öztürk, D. (2011). Workplace Bullying: Its Reflection Upon Organizational Justice and OrganizationalCitizenship Behavior Perceptions Among Public Sector Employees. Middle East Technical University The Department of Business Administration, Unpublished Master Thesis. Ankara.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B. (1994). “Organizational Citizenship Behaviors and Sales Unit Effectiveness”. Journal of Marketing Research, 31, 351-363.
  • Podsakoff, P. M., Ahearne, M., MacKenzie, S. B. (1997). “Organizational Citizenship Behavior and the Quantity and Quality of Work Group Performance”. Journal of Applied Psychology, 82, 262–270.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., Bachrach, D. G. (2000). “Organizational CitizenshipBehaviors: A Critical Review of the Theoratical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research”. Journal of Management, 26(3), 513-563.
  • Poyraz, K., Aksoy, Ş. E. (2012). “Mobbing ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkininBelirlenmesi ve Kütahya İl Merkezi Özel Banka İşletmelerinde Uygulama”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(1), 183-202.
  • Rayner, J., Lawton, A., Williams, H. M. (2012). “Organizational Citizenship Behavior and the Public Service Ethos: Whither the Organization?”. Journal of Business Ethics, 106, 117-130.
  • Saunders, P., Huynh, A., Goodman-Delahunty, J. (2007). “Defining Workplace Bullying BehaviorProfessional Lay Definitions of Workplace Bullying”. International Journal of Law and Psychiartry, 30, 340-Smith, C. A., Organ, D. W., Near, J. P. (1983). “Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents. Journal of Applied Psychology, 68(4), 653-663.
  • Sperry, L. (2009). Mobbing and Bullying: The Influence of Individual, Work, Group, and OrganizationalDynamics on Abusive Workplace Behavior”. Consulting Psychology Journal: Practice and Research,61(3), 190-201.
  • Şener, O (2013). “Genel Kamu Liselerinde Psikolojik Yıldırma ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi”. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), 1(1), 47-64.
  • Tanaka, K. (2013). “Organizational Citizenship Behavior in Contemporary Workplaces in Japan”. Japan Labor Review, 10(3), 5-18.
  • Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Tınaz, P. (2008). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), II. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
  • Toker Gökçe, A. (2006). İş Yerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve YöneticileriÜzerinde Yapılan Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  • Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet. Ankara: Platin Yayınları.
  • Van Dyne, L., Graham, J.W., Dienesch, R. M. (1994). “Organizational Citizenship Behavior: Construct Redefinition, Operationalization, and Validation”. Academy of Management Journal, 37, 765-802.
  • Vigoda-Gadot, E. (2006). “Compulsory Citizenship Behavior: Theorizing Some Dark Side of the Good Soldier Syndrome in Organizations”. Journal for the Theory of Social Bahviour, 36(1), 77-93.
  • Williams, L. J., Anderson, S. E. (1991). “Job Satisfaction and Organizational Commitment as Predictors of Organizational Citizenship and in-role Behaviors”. Journal of Management, 17, 601-617.
  • Yener, M., Aykol, E. (2009). “Girişimcilik Değerleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-271.
  • Yıldız, S. M. (2016). “İşyerinde Mobbing Davranışlarının Spor ve Fiziksel Etkinlik İşletmeleri ÇalışanlarınınÖrgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Zulkarnain, Ginting, E. D. J., Novliadi, F., Sebayang, A. O. (2016). “The Consequences of WorkplaceBullying toward Employee Organizational Citizenship Behavior”. Advances in Social Science, Educational Humanities Research, 81, 287-295.
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share