Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı; örgüt kültürü ile örgüt yapısı arasındaki ilişkiyi belirlemek ve örgüt kültürünün örgüt yapısına etkisini incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır. Ölçek olarak; Khandwalla (1977) tarafından geliştirilen ve Özcan (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan Örgüt Yapısı Ölçeği ile Danışman ve Özgen (2003) tarafından geliştirilen Örgüt Kültürü Ölçeği kullanılmıştır. Örgüt yapısı ile örgüt kültürü arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmış, örgüt kültürünün örgüt yapısını etkileme durumunu belirlemek için ise çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları; çalışılan kuruma göre eğitim ve araştırma hastanesinde çalışanlar özel hastane çalışanlarına kıyasla kurumlarının örgüt yapısını daha fazla organik algılamışlardır. Kuralcı kültür algısı en yüksek eğitim ve araştırma hastanesinde; hiyerarşi, klan, destekleyici, açıklık ve gelişme kültür algısı ise en yüksek özel hastanelerde çıkmıştır. Çalışılan pozisyona göre; genel idari pozisyonda çalışanlar hekim, hemşire ve sağlık teknisyeni pozisyonunda çalışanlara kıyasla örgüt yapısını daha fazla organik algılamışlardır. Kuralcı kültür algısı en yüksek sağlık teknisyeni pozisyonunda, hiyerarşi kültürü en yüksek hemşire pozisyonunda, klan, destekleyici ve gelişme kültürleri en yüksek genel idari pozisyonunda ve açıklık kültür algısı ise en yüksek hekim pozisyonunda çıkmıştır. Regresyon analizi sonuçlarına göre kişilerin kuralcı ve hiyerarşi kültür düzeyleri arttıkça örgüt yapısının mekaniklik derecesinde yükselme ve klan, açıklık ve gelişme kültür düzeyleri arttıkça örgüt yapısının mekaniklik derecesinde ise azalma olmuştur. Kişilerin kuralcı ve hiyerarşi kültür düzeyleri arttıkça örgüt yapısının organiklik derecesinde azalma ve klan, destekleyici, açıklık ve gelişme kültür düzeyleri arttıkça örgüt yapısının organiklik derecesinde ise yükselme olmuştur.
Keywords
Abstract
The purpose of this research is to determine the relationship between organizational culture and organizational structure and to examine the effect of organizational culture on organizational structure. Survey technique was used as data collection tool in the research. As a scale, “The Organizational Structure Scale” that is developed by Khandwalla (1976) and adapted to Turkish by Özcan (2010) and the Organizational Culture Scale developed by Danısman and Ozgen (2003) were used. Pearson correlation coefficient was then calculated to determine the relationship between organizational structure and organizational culture, and multiple regression analysis were conducted to determine the organizational culture affecting the organizational structure. Research results indicate that; according to the institution in which they work, those working staff in the education and research hospitals perceived the organizational structure of their institutions more organic than those of private hospitals. The normative culture perception was highest in the education and research hospitals while hierarchy, clan, supportive, openness and development culture were the highest perception in the private hospitals. According to working position; workers in the general administrative position perceived the organization structure more organic compared to physicians, nurses and health technicians. The normative culture perception was highest in the position of health technicians. The hierarchical culture was highest in the position of nurse; the clan, supportive and development cultures were highest in the position of general administrative and the openness culture perception was highest in the position of physician. According to the results of regression analysis, as the rule and hierarchical culture levels of the people increased, degree of mechanization of organizational structure increased and as the clan, openness and development culture levels of the people increased, degree of mechanization of organizational structure decreased. As the rule and hierarchical culture levels of the people increased, degree of organic of organizational structure increased and as the clan, supportive, openness and development culture levels of the people increased, degree of organic of organizational structure decreased.
Keywords
- Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer Yayıncılık, İstanbul.
- Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer Yayıncılık, İstanbul.
- Bayazıt, M. ve Koçaş, C. (2010), “Örgütsel Kültür Ve Pazar Odaklılık Performansı: “Kültür Tipi” ve “Güçlü Kültür” Önermelerinin Türkiye’de Testi”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 1-2, S.S. 35-70.
- Bilgin, G. ve Çıraklı, Z. (2010). Hastanelerde Kurum Kültürü, II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Bildiriler Kitabı, Ankara.
- Burns, T., Stalker, G. M. (1961). The Management of Innovation, Tavistock Public, London.
- Burns, T. ve Stalker, G.M. (1971). The Management of Innovation, Tavistock Public, London.
- Chatman, J. A. ve Jehn, K. A. (1994). Assessing the relationship between industry characteristics and organizational culture: how different can you be. Academy of Management Journal, 37(3): 522-553.
- Danışman, A. ve Özgen, H. (2002) “İşletmelerde Kültür ve Yapı: Endüstri Dalı ve Durumsal FaktörlerinKültürel Nitelikler ile Yapısal Özellikler Arasındaki İlişkilere Etkisinin Belirlenmesine İlişkin Türk VeKanada Firmaları Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi SBE, İşletme ABD, Adana.
- Danışman, A. ve Özgen, H. (2003). “Örgüt Kültürü Çalışmalarında Yöntem Tartışması: Niteliksel-Niceliksel Yöntem İkileminde Niceliksel Ölçümler ve Bir Ölçek Önerisi”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 91-124.
- Danışman, A. ve Özgen, H. (2008). “Örgütsel Alt Kültürler Ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma”, ODTÜ Gelişme Dergisi, c.35. S.2. ss.277-304.
- Danışman, A. (2010). “Türkiye’de Örgüt Kültürü: Özel Sayıya Giriş”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 1-2, S.S. 5-9.
- Drucker, P., (1994). Managing the Future, Penguin, New York.
- Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Basım Yayım, İstanbul.
- Fiske, S.T. and Taylor, S.E. (1991). Social Cognition, , NY: McGraw-Hill,New York. Fligstein, N. ve McAdam, D. (2012). A Theory of Fields. Oxford University Press.
- Güzelcik, Ebru (1999). Küreselleşme ve İşletmelerde Değişen Kurum İmajı, Sistem Yayıncılık, İstanbul.Hinings, C. R. & R. Greenwood (1988), The Dynamics of Strategic Change, Basil Blackwell, Oxford.
- Hinings, C. R., Thıbault, L., Slack, T. Ve Kikulis, L. M. (1996), “Values and Organizational Structure”, Human Relations, 49(7), 885-916.
- Hofstede, G., Neuıjen, B., Ohavy, D. D. Ve Sanders, G. (1990), “Measuring Organizational Cultures: AQualitative and Quantitative Study Across Twenty Cases”, Administrative Science Quarterly, 35, 286-316.
- Hofstede, G. (2001). Culture's Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions And Organizations Across Nations. Sage Publication.
- İçerli, L. (2009). Örgüt Yapısı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkiler, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- James, L., James L. & Ashe D. (1990). The Meaning of organizations: the role of cognition and values. In P. Schneider (ed.), Organizational Climate and Culture, (pp 32-54). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- Janicijevic, N. (2013). The Mutual Impact Of Organızatıonal Culture And Structure, Economic Annals, Volume LVIII, No. 198.
- Kast, F. E. ve Rosenzweig, J. E. (1970). Organization and Management A Systems Approach, McGraw-Hill Book Company.
- Kavuncubaşı Ş. ve Kısa A. (2003). Sağlık Kurumları Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım S. (2010). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, 2.Baskı, Siyasal Kitabevi. Khandwalla, Pradip N. The Design of Organizations, NewYork: Harcourt Brace Jovanovich, 1977.
- Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınevi, İstanbul.
- Meek, V. Lynn (1988), “Organizational culture: Origins and weaknesses”, Organization Studies, 19/1, 45-61.Oktay, F. (2016). Örgüt Yapısı İle Örgüt Kültürü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 25, Sayı 3,S. 457-470.
- O’Neill, John W. Laura, L. Beauvais ve Richard W. Scholl (1997), “A structure and culture model of organizational behavior variability reduction”, Annual Meeting of Academy of Management, Aug. 13.
- O’Reilly, Charles & Jennifer Chatman (1996), “Culture as social control: Corporations, cults andcommitment”, in Staw & Cummings (eds), Research in OrganizationalBehavior (V. 18), JAI Press, Greenwich, CT.
- Özcan, E.D. (2010). “Algılanan Örgüt Yapısı İle İş Tatmini Arasındaki İlişkide Kişilik Özelliklerinin Rolü ve Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Perçin, M. (2008). İşletmenin Örgüt Yapisinin İşgörenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisine İlişkin Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme ABD, Isparta.
- Riley, P. (1983), “A structuranist account of political culture”, Administrative Science Quarterly, 28, 414- 437.
- Robbins Stephen P. (1994). Örgütsel Davranışın Temelleri, (Çev. Ayşe Öztürk), Etam A.Ş., Eskişehir.
- Robbins, S. P. and Judge, T.A. (2013). “Örgüt Yapısının Temelleri”, Örgütsel Davranış, 14. Basım (Çev. Ed: Erdem, İ.), Nobel, Ankara.
- Seçim, H. (1991). ‘‘Türkiye’de Hastanelerin Organizasyonu İçin Bir Model Önerisi, Hastane Yönetimi ve Organizasyonu’’, İÜD, C.252, S.3, İstanbul.
- Torlak N.G. (2008). Organizasyon Teorileri, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
- Wasti, A. ve Fiş, A. M. (2010). “Örgüt Kültüründe Sıkılık– Esneklik Boyutu ve Kurumsal Girişimciliğe Etkisi”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı 1-2, S.S. 11-33.
- Williams, R. (2005). Anahtar Sözcükler: Kültür ve Toplumun Sözvarlığı, (Çev. Savaş Kılıç), İstanbul.
- Yavuz, C. I. (2004). “DSÖ Yol Gösteriyor, Hükümet Uyguluyor: “Sağlık Sisteminde Benimsenebilecek Tek Ve Basit Bir Piyasa Kavramı Yoktur”. Toplum ve Hekim, 19 (3), Mayıs-Haziran: 216–222
