Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, zorunlu toplumsal bir varlık olarak kabul edilen insanın ve onun içinde yer aldığı toplumsal dinamiklerin sosyolojinin özel bir alt disiplini olan “Din Sosyolojisi” bağlamındaki değer analizini yapmaktır. İnsan yazısız-yazılı tarih içerisinde birçok kültür ve medeniyet inşa etmiş; aynı zamanda bu inşa sürecinde, kendisi de farklı psikolojik, ekonomik, sosyal paradigmalardan geçerek, kendini anlamlı bir varlık olarak konumlandırmaya çalışmıştır. Sosyolojik bakımdan insanın değeri, içinde yaşadığı sosyal çevrenin ve ürettiği kültür araçlarının değerlendirilmesiyle anlaşılabilir. İnsan aile, toplum, din ve ekonomi gibi olgular içinde bir var olma mücadelesi vermektedir. Bu toplumsal olgulardan hareketle insanın değer üreten bir varlık olduğu gerçeği ortaya konmuştur. Bir kültür bilimi olarak sosyoloji, ekseriyetle 18.yüzyılın sonları ve 19.yüzyılın başlarında bağımsızlığını elde etmeye başlamış ve ondan bir alt disiplin olarak neşreden Din Sosyolojisi, kendini dinin toplumsal yapıdaki tezahürlerine adamıştır. Sosyoloji, toplumsal olgu ve yapıları açıklamaya çalışırken; Din sosyolojisi de din ve toplum arasındaki münasebetleri, sosyolojik bir bakışla açımlamaya çalışmaktadır. Din sosyolojisi bu bağlamda kendini, ne katı bir bilimcilikle pozitivizm tuzağına düşürmeden, ne de dini veya dinsel bir sosyolojiye dönüşmeden var etmek zorundadır. Sonuç olarak insan ve toplum arasındaki ilişkiler birçok sosyal bilimin (felsefe, tarih, psikoloji, antropoloji vb.) konusu olduğu gibi çoğunlukla sosyolojinin ilgi alanına girmektedir. Bir üst yapı olgusu olan din ise insanın manevi dünyasından hareketle, sosyal dünyasını anlamlandırmaya çalışır. Dinin insan ile toplum arasındaki bu önemli rolünü anlamlandırmak, açıklamak, betimlemek ise din sosyolojisinin varlığına işaret etmektedir. Bu makalede insan ve toplum arasındaki ilişkinin Din sosyolojisindeki değeri ele alınırken; sosyoloji ve Din sosyolojisinin bağımsız bir sosyal bilim haline gelmesine öncülük eden açıklayıcı paradigma ile anlayıcı paradigma da karşılaştırmalı bir analize tabi tutulacaktır.
Keywords
Abstract
The aim of this study, human who is regarded as compulsory social existence and in which human take part in social dynamics is to make the analyze of the value of sociology of religion which is an sub-disciline of sociology. Human, settled too many civilization an culture in prehistory and history, at the same time of this building period, passing through pyschologial, economical and social paradigms, he tried to put himself as an meaningful existence. The value of a person as sociological, is able to understand by evaluating the cultural tools and the socio-culture. The mankind struggle of existence in the phenomenon of society, religion and economy. It is manifested that the mankind is a existence who produce value on the concept of social phonemonens. As a culture science sociology, started to again independence at the end of 18th and the beginning of 19th centuries and sociology of religion, as a sub-discipline of sociology, devotes itself the its own reflectrons in the society. While the sociology tries to explain the fact and structures, sociology of religion tries to explain the relationship between religion and society by using a sociological concept. In this coherence, sociology of Religion neither entrap itself into positivism by forcing scientism, nor change the religion or religious sociology, is to exist. As a result the relationship between human and society is a subject of lots of social science (philosophy, history, psychology, antrophology etc.) but mostly sociology. As an upper class phonemenon, religion tries to give meaning social world of society on the concept of immaterial world. Explaining giving the meaning, describing this important role of religion betweeen the mankind nd society is to indicate the existence of sociology of religion. While in this report the value of the relationship between man and society in the sociology of religion is discussed; the explanatory paradigm and the paradigm of understanding that led to the sociology and sociology of religion becoming an independent social science will be subjected to a comparative analysis.
Keywords
- Aydın, Mustafa (2015), Kurumlar Sosyolojisi, İstanbul: Açılımkitap Pınar Yayınları.
- Aydın, Mustafa (2015), Kurumlar Sosyolojisi, İstanbul: Açılımkitap Pınar Yayınları.
- Akın, Mahmut H. (2008), “Sosyolojide Yöntem Sorunu Olarak Anlama Ve Açıklamanın Sınırları”, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, Sayı:20.
- Bolay, Süleyman Hayri (2010), Felsefeye Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları, 3. bs.
- Collingwood, Robin George (2010), Tarih Tasarımı, (Çev. Kurtuluş Dinçer), Ankara: Doğu Batı Yayınları, 4. bs.
- Dilthey, Wilhelm (1999), Hermeneutik ve Tin Bilimleri, Çev. Doğan Özlem, İstanbul: Paradigma Yayınları, 1. bs.
- Hira, İsmail (2000), “Max Weber’in Yöntem Anlayışı”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 2000/1, ss. 45-58.
- Karataş, Zeki (2017), “Sosyal Bilim Araştırmalarında Paradigma Değişimi: Nitel Yaklaşımın Yükselişi” , Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1 (1).
- Özlem, Doğan (2001), Max Weber’de Bilim Ve Sosyoloji, Ankara: İnkılap Kitabevi. Subaşı, Necdet(2014), Din Sosyolojisi, İstanbul: Dem Yayınları, 1. bs.
- Sezal, İhsan (1991), Sosyoloji Yazıları ( Derleme), İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
- Topakkaya, Arslan (2007), “ Felsefi Hermeneutik”, Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, Sayı/4, ss. 75-92.
