TÜKETİCİLERİN SÜPERMARKET TERCİHİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA FETHİYE ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Günümüzde artan rekabet koşullarında dinamik, rekabet unsurunun ön planda olduğu bir sektör olan perakendecilik sektöründe tüketici ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanması işletmeler için giderek daha da önemli hale gelmiştir. Tüketiciler, market seçiminde birçok faktörü ve kriteri göz önünde bulundurmaktadır. Tüketiciler market alışverişi sırasında faydalarını maksimize etmelerinin yanı sıra alışveriş sürecinde hem eğlenmeyi hem de yaptıkları alışverişten haz duymayı isterler. Tüketiciler süpermarketin alanının genişliğini ve ürün çeşitliliğini fiyatlara tercih etmektedirler, kulaktan kulağa edinilen bilgiler de müşterilerin süpermarket tercihlerine etki etmektedir. Perakende sektöründeki işletmelerin de tüketicilerin tercilerini etkileyen bu faktörleri analiz etmeleri ve değerlendirmeleri bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu bağlamda yapılan çalışmanın amacı da tüketicilerin süpermarket tercihlerinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Fethiye’de bulunan süpermarketlerden alışveriş yapan rastgele seçilmiş 390 adet tüketici oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır, tüketicilerden yüz yüze anket tekniği ile görüşleri alınmıştır. Çalışmada tüketici görüşlerinden, literatür taraması ve uzman görüşlerinden faydalanılarak oluşturulan bazı etki faktörlerinin önemini 5’li Likert Ölçeği kapsamında derecelendirmeleri istenmiştir. Tüketicilerin alışveriş tercihlerini etkileyen faktörlerle ilgili görüşlerinde cinsiyet, yaş, meslek, medeni durum, gelir, ailedeki birey ve çocuk sayısı koşullarına göre aralarında fark olup olmadığı, eğer var ise hangi gruplardan kaynaklandığı incelenmiştir. Ayrıca tüketicilerin market tercihi, alışveriş sıklığı ve çoğunlukla satın aldıkları ürün grubu da bu faktörler çerçevesinde incelenmiştir. Elde edilen verilerin Cronbach’s Alpha güvenilirlik analizi sonucu 0,916 olup sonuçlar ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu kanıtlar niteliktedir. Bu bağlamda Tanımlayıcı Analizler, T Testi ve Anova Testleri uygulanmış ve elde edilen analiz sonuçları bağımsız değişken olarak nitelendirilebilecek olan demografik özelliklere göre kıyaslanmış, kıyaslama sonucu ortaya çıkan farklılıklar çalışmada açıklanmıştır.
Keywords
Abstract
Nowadays, in the increasingly competitive environment, meeting the consumer needs and expectations in the retailing sector, which is a dynamic, pre-competitive sector, has become increasingly important for enterprises. Consumers consider many factors and criteria in the selection of the market. Consumers want to maximize their benefits during the grocery shopping as well as to enjoy both shopping and pleasure in the shopping process. Consumers prefer the breadth of the supermarket range and product variety to prices and the information from ear to ear affects the customers' supermarket preferences. Businesses in the retail sector have also become a necessity to analyze and evaluate these factors that affect consumers' interests. The purpose of the study in this context is to determine the factors that affect consumers' preferences for supermarkets. The sample of the survey consists of 390 randomly selected consumers who shop in supermarkets in Fethiye. Questionnaire was used as a data collection tool in the survey and face-to-face questionnaires were taken from consumers. In the study, it is required that some impact factors, which are formed by using consumer opinions, literature review and expert opinions, should be rated with in the 5-Point LikertScale. Consumers' opinions about the factors affecting their shopping preferences are examined according to gender, age, occupation, marital status, income, number of children in the family and number of children in the family, and if there are any differences between them. In addition, consumer preference, shopping frequency and the product group they mostly buy are also examined within these factors. The Cronbach's Alpha reliability analysis of the data obtained is 0.916 and the results confirm that the scale is valid and reliable. In this context, Descriptive Analyzes, T Test and Anova Tests were applied and the comparison results compared to the demographic characteristics that can be described as independent variables, the comparison results are explained in the study.
Keywords
- Aksulu, İ. (2000).“Tüketiciyi Perakendeci Markasına Yönelten Nedenler”, 5. Ulusal Pazarlama Kongresi,
- Aksulu, İ. (2000).“Tüketiciyi Perakendeci Markasına Yönelten Nedenler”, 5. Ulusal Pazarlama Kongresi, 2000:327-347, Antalya.
- Aslan, V. (2012). Reklam İletilerinde Tüketici Davranışlarını Belirleyen Psikolojik Etmenler: ÜniversitelerinGazete Reklamları Uygulama Örneği, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
- Cox, A.; Cox, D. & Anderson, R.D. (2005). “Reassessing the Pleasures of Store Shopping”, Journal of Business Research, 58 :250-259.
- Çakır, M., Çakır, F. & Taşdelen M. (2013). ‘‘Tüketicilerin Süpermarket Tercihinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma’’, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 5,( 2):233-252.
- Doyle, P. & Fenwick , I. (1974). ‘‘How Store Images Affect Shopping Habits in Grocery Chains, Journal of Retailing, 50 :46-55.
- Dündar, S. (1995). “Tüketicilerin Süpermarket Tercih Nedenleri Üzerine Bir Pilot Araştırma”, İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 24(1):77-95.
- Esbjerg, L., Jensen, B.B., Larsen, T.B., Barcellos, M.D., Boztug, Y. & Grunert, K.G. (2012). “An IntegrativeConceptual Framework For Analyzing Customer Satisfaction With Shopping Trip Experiences In Grocery Retailing”, Journal of Retailing and Consumer Services, 19:445–456.
- Gavcar, E. & İnan, N. (2016). ‘‘Tüketicilerin Market Tercihleri ve Market Tercihlerini Etkileyen FaktörlerMuğla İl Merkezinde Bir Araştırma’’ Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4):132-142.
- Gavcar, E., (2018). İstatistik Yöntemler I, Gazi Kitapevi, Ankara
- Goss, J., (1993). “The Magic Of The Mall: An Analysis Of Form, Function, and Meaning In TheContemporary Retail Built Environment.” Annuals of Association of American Geographers, 83 (1): 18-47.
- Grewal, D.; Baker, J., Levy, M. & Voss, G. (2003). “The Effects of Wait Expectations and Store AtmosphereEvaluations on Patronage Intentions in Service Intensive Retail Stores”, Journal of Retailing, 79, 259-268.
- Hansen, R. A. & Deutscher T. (1977). ‘‘An Empirical Investigation of Attribute Importance in Retail Store Selection’’ Journal of Retailing, 53:58-72.
- Kumar, V. & Karande, K. (2000). “The Effect of Retail Store Environment on Retailer Performance”, Journal of Business Research, (49).
- Kurtuluş, K. (2004), Pazarlama Araştırmaları, Literatür Yayınları, İstanbul.
- Levy, M. & Weitz, B.A. (2004). Retailing Management, Burr Ridge, McGraw-Hill,Irwin.
- Okumuş, B.A. & Bulduk, S. (2003). “Tüketicilerin Süpermarketteki Alışveriş Alışkanlıkları ve ÜrünSeçimini Etkileyen Etmenler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, (4), 70-83.
- Özer, H., Oktay, E.& Lebe, F. (2007). “Market Müşterilerinin Memnuniyet Araştırması: Erzurum İçin Bir Uygulama”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13:323-336.
- Polat, C.& Külter, B. (2007).‘‘Tüketicilerin Perakende Mağaza Tercihini Etkileyen Faktörler: Niğde İli Örneği’’ Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9(3) :109-126.
- Seth, A.& Randall, G. (2000). “Mağaza Zincirlerinin Önlenemez Yükselişi” Alışveriş Merkezi Perakendeciler Derneği Yayınları, İstanbul.
- Tatlı H., (2014). ‘‘Market Müşterilerinin Tercihini Etkileyen Faktörler: Bingöl İli Örneği’’, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1):233-252.
- Williams, R.; Painter, J. & Nicholas, H. (1978., “A Policy-Oriented Typology of Grocery Shoppers”, Journal of Retailing, 54(1):27-72.
