Author :
DOI : 10.26449/sssj.530
Year-Number: 2018-16
Language : null
Konu :
Abstract
Rekabetin gittikçe arttığı iş dünyasında firmalar arasında kalite, fiyat, pazarlama gibi hususlarda rekabetin olması kıt kaynakların daha etkili kullanımı ve müşterinin memnuniyeti açısından gerekli bir durumdur. Modern ekonomik sistemlerin temelinde de rekabet olgusu bulunmaktadır. Ancak, rekabetin firmalar arasında ahlak, meslek ve hukuk kurallarına uygun olarak yapılması zorunludur. Firmalar zaman zaman yanıltıcı ve dürüstlük kurallarına aykırı eylemlerle haksız rekabet fiili işleyebilmektedirler. Rakip firmaların ürünlerine ilişkin kasden veya haksız yere yanlış bilgiler vermek, sahip olmadığı ehliyet ve şahadetnamelere sahipmiş gibi duyurmak, piyasada bilinen, tanınan bir ürünün markasını taklit ederek kolay ve haksız kazanç sağlamaya çalışmak gibi "haksız rekabet" durumlarının ortaya çıktığı görülmektedir. Haksız rekabeti engellemek için hemen hemen bütün ülkelerde rekabet ortamını sağlayıcı ve koruyucu hukuki düzenlemeler yapılmıştır. Ülkemizde Borçlar Kanunu'nda ve Türk Ticaret Kanunu'nda rekabet ve haksız rekabete ilişkin hükümler yer almaktadır. Bu makalede, rekabet kavramı açıklandıktan sonra haksız rekabet kavramı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde ele alınmakta ve haksız rekabet halleri gerekçeleriyle birlikte incelenmektedir.
Keywords
Abstract
In today's business world, competition is becoming more and more necessary among firms regarding quality, price and marketing in terms of more efficient use of scarce resources and satisfaction of the customers. Competition is at the core of modern economic systems. However, it is necessary to compete in accordance with the ethics, professional and legal rules among the companies. It is seen that unfair competition occurs by applying "unfair competition" situations such as giving false information about unfairly wrong information about competitors' products, announcing that they have possession of license and trademarks and trying to provide easy and unjust profit by imitating a well-known product brand known in the market. In almost all countries to prevent unfair competition, competition measures and protective legal arrangements have been made. In our country, the Law of Obligations and the Turkish Commercial Code contain provisions on competition and unfair competition. In this article, after explaining the term of competition, the concept of unfair competition is considered within the framework of the Turkish Commercial Code and examined together with the grounds of unfair competition.
Keywords
- Acar, D. (2005). Küresel Rekabette Maliyet Yönetimi Ve Yaklaşımları, Tekstil Sektörü İle İlgili Bir
- Acar, D. (2005). Küresel Rekabette Maliyet Yönetimi Ve Yaklaşımları, Tekstil Sektörü İle İlgili Bir Araştırma, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Adıgüzel, M. (2011). Küresel Rekabet Gücü Türkiye İçin Sistematik ve Eklektik Bir Yaklaşım, Ankara: Nobel Yayınları.
- Aksoy, M. A. (2015). 2005/29/AT Haksız Ticari Uygulamalar Direktifinde Düzenlenen Haksız Rekabet Halleri ve Uygulama Örnekleri. İUHFM, Cilt:LXXIII, Sayı:1.
- Aktan, C.C. & Vural, İ.Y. (2004). Yeni Ekonomi ve Rekabet, Ankara: TİSK Yayınları, Yayın No:253.
- Akyüz, K.C.; Gedik, T. & Akyüz, İ. (2010). Trabzon Arsin OSB’de Yer Alan İşletmelerin RekabetStratejileri Ve Kalite Anlayışları, International Journal of Economic and Administrative Studies, Year:2, 2(4): 65- 82.
- Albayrak, A. N. & Erkut, G. (2010). “Türkiye’de Bölgesel Rekabet Gücü Analizi”, MEGARON, 5(3): 137- 148.
- Altenburg, T.; Hıllebrand, W. & Meyer-Stamer, J. (1998). Building Systemic Competitiveness: Concept andCase Studies from Mexico, Brazil, Paraguay, Korea and Thailand. German Development Institute, Reports and Working Papers 3/1998, Berlin: German Development Institute.
- Ambastha A. & Momaya, K. (2004). Competitiveness of Firms: Review of Theory, Frameworks, and Models, Singapore Management Review, 26(1): 45- 61.
- Arda, M. (2009). “Bölgesel Rekabetçilik: Kavramsal Çerçeve”, Türkiye için Bir Rekabet Endeksi, EDAM ve Deloitte Türkiye Ortak Yayını, 2-7.
- Arkan, S. (2013). Ticari İşletme Hukuku. 18. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara: Sözkesen Matbaacılık.
- Arslan, Ç. & Özdemir, D. (2016). Türk Ticaret Kanunu'nda Haksız Rekabet Suçu, International Conference On Eurasian Economies.
- Aslan, İ. (2012). Ticaret Hukuku Dersleri (8. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
- Aydın, D.G. (2005). A.Smith ve J.A.Schumpeter’in Dinamik Rekabet Teorileri, Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 1-15.
- Aykaç, M.; Parlak, Z. & Özdemir, S. (2009). Küreselleşme Sürecinde Rekabet Gücünün Arttırılması Ve Türkiye’de KOBİ’ler, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2008-24.
- Badur, E. (2001). Türk Rekabet Hukukunda Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşmalar (Uyumlu eylem ve Kararlar), Rekabet Kurumu, Lisansüstü Tez Serisi, No:6, Ankara.
- Bakımlı, E. (2011). Türkiye İmalat Sanayi Ve Alt Sektörlerinin Uluslararası Rekabet Gücü: Mevcut Durum Ve Potansiyel Analizi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Muğla.
- Balkyte, A. & Tvaronavičiene, M. (2010). “Perception of Competitiveness In The Context of SustainableDevelopment: Facets of “Sustainable Competitiveness”, Journal of Business Economics and Management, 11(2): 341-365.
- Begg, I. (1999). “Cities and Competitiveness”, Urban Studies, 36(5-6): 795-809.
- Bengtsson, M. (1998). Climates of Competition, Harwood Academic Publishers, Amsterdam.
- Bilgili, F. & Demirkapı, E. (2017). Ticaret Hukuku Bilgisi (12. Baskı). Bursa: Dora Yayıncılık.
- Chikan, A. (2008). “National and Firm Competitiveness: A General Research Model”, Competitiveness Review: An International Business Journal, 18(1/2): 20-28.
- Chuang, L. (2008). “An Analysis Model of Industrial International Competitiveness”, http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?arnumber=4680286, 1-4.
- Cook P. (2002). Competition And Its Regulation: Key Issues, Annals of Public and Cooperative Economics, 73(4): 541-558.
- Cook, P.; Kirkpatrıck, C., Minogue, M., & Parker, D. (2004). Leading Issues in Competition, Regulation and Development, M.A: Edward Elgar.
- Corbett, C. & Van Wassenhove, L. (1993). “Tradeoff? What tradeoff, competency and competitiveness in manufacturing strategy?”, California Management Review, 35: 107‐22.
- D’Cruz, J. & Rugman, A. (1992). New Concepts for Canadian Competitiveness, Kodak, Canada. De Bono, E. (1996). Rekabet Üstü, Çev: Oya Özel, İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Dereli, D.D. (2016). “Rekabet Gücü ve Türkiye’nin Konumu Üzerine Bir Değerlendirme”, İstanbul Kültür Üniversitesi, 2.Üretim Ekonomisi Kongresi Bildirisi, 11-12 Nisan 2016, İstanbul.
- Dinler, Z. (2011). Mikro Ekonomi, Gözden Geçirilmiş 22.Basım, Bursa: Ekin Kitapevi.
- Edmonds, T., (2000). Regional Competitiveness & the Role of the Knowledge Economy, House of Commons Library, Research paper. London: Research Publications Office, pp.73–55.
- Ekiz, C. (2010). Türkiye’de Rekabet Yönetimi Tekelci Düzenlemenin Ekonomi –Politiği, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Eraslan, İ.H.; Bulu, M. & Bakan, İ., (2008). “Kümelenmeler ve İnovasyona Etkisi: Türk Turizm Sektöründe Uygulamalar”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 5 (3): 1-35.
- Erdem, E. & Köseoğlu, A. (2014). “Teknolojik Değişim ve Rekabet Gücü İlişkisi: Türkiye ÜzerineBir Uygulama”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(1): 51-68.
- Erdil, E. (2012). Haksız Rekabet Hukuku, İstanbul: Vedat Basım.
- Eroğlu, Ö. & Özdamar, G. (2006). “Türk İmalat Sanayinin Rekabet Gücü ve Beyaz Eşya Sektörü Üzerine Bir İnceleme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (11): 85-104.
- Feurer, R. & Chaharbaghi, K. (1994). “Defining Competitiveness”, Management Decision, 32(2): 49 – 58.
- Güleş, H.K. & Bülbül, H. (2004). Yenilikçilik, İşletmeler İçin Stratejik Bir Rekabet Aracı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Gürpınar, K. & Döven, M.S. (2007). Stratejik Yönetim Perspektifinden Türk Mobilya Sektörünün RekabetDurumunun Analizi Ve Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 9(1): 173-190.
- Gürpınar, K. & Sandıkçı, M., (2008). Uluslararası Rekabetçilik Analizinde Michael E. Porter’ın ElmasModeli Yaklaşımı: Türkiye’deki Bazı Endüstrilerdeki Uygulanabilirliğinin ve Sonuçlarının Araştırılması, Selçuk Üniversitesi, İİBF, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (15): 105-125.
- Güven, Ş. (2011). Haksız Rekabet Hukukunun Amacı ve Koruduğu Menfaatler. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim dalı, Doktora Tezi.
- Houston, J. M.; Mcintire, S. A., Kinnie, J. & Terry, C., (2002). A Factorial Analysis of Scales Measuring Competitiveness, Educational and Psychological Measurement, 62(2): 284-298.
- Hua, R. (2007). “Benchmarking China Firm Competitiveness: A Strategic Framework”, Journal of Technology Management in China, 2(2): 105-118.
- Innis, D.E. & Lalonde, B.J. (1994). “Customer service: the key to customer satisfaction, customer loyalty, and market share”, Journal of Business Logistics, 15(1): 78-96.
- İmregün, O. (1996). Kara Ticareti Hukuku Dersleri, 11.Bası, İstanbul: Filiz Kitabevi. İmregün, O. (2005). Kara Ticareti Hukuku Dersleri. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Ju, X.F. & Mirza, S.S. (2012). “Chinese Competitiveness and Growth Sustainability”, International Journal of Business and Social Science, 3(3): 69-73.
- Kaplan, Z. (2009). Industry Sector: The Impact Of Regulation On Competitiveness In The Context OfTurkey’s Accession To The EU, Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
- Karacaoğlu, K. (2009). Rekabet Üstünlüğünü Etkileyen Unsurların Yapısal Eşitlik Modeli İle Belirlenmesi:İSO 500 Büyük Sanayi İşletmesi Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (34):165-187.
- Karayalçın, Y. (1968). Ticaret Hukuku, 3.Bası, Ankara.
- Kaya, A.A. (2011). Dinamik Rekabet ve Girişimsel Keşif: Kirzner’ın Piyasa Süreci Teorisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1):67-83.
- Kayabaşı, A. (2010). Rekabet Gücü Perspektifinde Lojistik Faaliyetlerde Performans Geliştirme, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2010-40, İstanbul.
- Ketels, C. (2016). “Review of Competitiveness Frameworks”, An Analysis Conducted for the National Competitiveness Council, Dublin.
- Khemani, R.S. (1997). Fostering Competitiveness, http:/www.cipe.org/mdf1997/foster. htm.
- Kofteros, X.A. (1995). Time-Based Competition: Developing a Nomological Network of Constructs and Instrument Development, The University of Toledo, Toledo.
- Koyuncuoğlu, H. & Özkul, Z. (2014). Türk Ticaret Kanunu'nda Haksız Rekabet Düzenlemesi ve TüketiciHukuku. İstanbul Barosu Dergisi, Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Özel Sayısı, Cilt:88, Özel Sayı:1.
- Lombana, J. (2011). “Looking For A Distinctive Model With Which to Analyze Competıtıveness”, ACR, 19 (3&4): 32-44.
- Manop, B. (2007). Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve TTK Tasarısı Açısından Haksız Rekabet Hükümlerine Bir Bakış. Süleyman Demirler Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 12(3): 327-342.
- OECD-Organisation for Economic Co-operation and Development, (1990). Glossary of Industrial Organization Economics And Competition Law, http://www.oecd.org/regreform/sectors/2376087.pdf.
- OECD-Organisation for Economic Co-Operation and Development, (1997). The OECD Report on Regulatory Reform: Synthesis, Paris.
- OECD-Organisation for Economic Co-Operation and Development, (2001). Environmentally Related Taxes in OECD Countries Issues and Strategies, Head of Publications Service, France.
- Oral, M. (1986). “An industrial competitiveness mode”, IIE Transactions, Vol. 18, pp. 148‐57.Özşahin, M.; Ciğerim, E. & Gök, M.Ş. (2005). Rekabet Edebilirlik ve Firma Performansı İlişkisi Üzerine Bir Saha Araştırması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 143-155.
- Öztürk, F. (2004). Hayek’in Düşüncesinde Rekabet, Ekonomik Yaklaşım, 15(51): 93-108, http://ekonomikyaklasim.org/pdfs2/EYD_V15_N51_A06.pdf.
- Porter, M. (1985). Competitiveness Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance
- Porter, M. (1998). Clusters and competition. New agenda for companies, Governments and Institutions, in: Ibid., On Competition.
- Porter, M.E. (2010). Rekabet Üzerine, Çev.Kıvanç TANRIYAR, Optimist Yayıncılık, İstanbul.
- Ramasamy, H. (1995). “Productivity in the Age of Competitiveness: Focus on Manufacturing in Singapore”,Productivity in the Age of Competitiveness, Apo Monogr. Ser. vol.16, Asian Productivity Organization, Tokyo.
- RKHK-Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, http://www.rekabet.gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2F Documents%2FGenel+%C4%B0%C3%A7erik%2Fkanungenelgerekce.pdf, Erişim Tarihi:27.11.2014.
- Ručınská, S. & Ručınskýr. (2007). “Factors of Regional Competitiveness”, Technical University of Košice,Faculty of Economics 2nd Central European Conference in RegionalScience – CERS 2007: pp. 902- 911.
- Saylı, H.; Kurt, M. & Baytok, A. (2006). Şebeke (Network) Organizasyon Yapılarının Rekabet GücüKazandırma Rolü Ve Afyonkarahisar Mermer Sektöründe Bir Uygulama Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 16: 31-46.
- Sert, A.N. & Şahbaz, R.P. (2017). Turist Bakış Açısıyla Destinasyon Rekabet Gücünün BelirlenmesindeSosyo-Demografik Özelliklerin Etkisine Yönelik Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5/3:74-92.
- Shafaei, R., (2009). “An Analytical Approach To Assessing The Competitiveness in The Textile Industry”, Journal of Fashion Marketing and Management, 13(1): 20-36.
- Snowdon, B. & Stonehouse, G. (2006). Competitiveness in a Globalised World: Michael Porter on theMicroeconomic Foundations of the Competitiveness of Nations, Regions, and Firms, Journal of International Business Studies, 37(2): 163-175.
- Stoneman, P. (1983). The Economic Analysis of Technological Change, Oxford University Pres, New York.TDK- Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5512bd092df003.27679934, Erişim Tarihi: 25.11.2014.
- Tekin, M. & Çiçek, E. (2005). İşletmelerde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Farklı Bir Yaklaşım: DeğerTemelli Pazarlama, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005, 63-68.
- Tokatlıoğlu, İ. (1999). İktisadi Analizde Rekabet Kavramının Gelişimi, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 10 Turok I. (2004). “Cities, Regions and Competitiveness”, Regional Studies, 38(9): 1069-1083.
- UNCTAD- United Nations Conference on Trade and Development, (2005). Improving The Competitiveness Of SMEs Through Enhancing Productive Capacity, United Nations, New York and Geneva.
- Wolff, F.; Schmitt, K. & Hochfeld, C. (2007). Competitiveness, Innovation And Sustainability – ClarifyingThe Concepts And Their Interrelations, July, 2007, Berlin: Öko-Institut, http://www.oeko.de/oekodoc/596/2007-142-en.pdf.
- www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4054.doc, 13/12/1994 tarihli ve 22140 sayılı Resmi Gazete”deyayımlanarak yürürlüğe giren 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, Erişim Tarihi: 25.11.2014.
