Kültürel İletişim ve Etkileşim Açısından Kars İli ve Çevresinde Yaşayan Etnik Grupların Geleneksel Başlıklarının İncelenmesi
Author:
Abstract
Tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar, devletlerin veya toplumların birbiriyle kurduğu ekonomik ve siyasal ilişkiler, savaşlar, coğrafi konum, sınır komşulukları, göç, ticaret, evlilik vb. etkenlerle kültürlerin birbirlerini etkileme ve birbirlerinden etkilenme alanları gün geçtikçe artmıştır. Bu alanların en başında somut kültürel mirası içinde taşıyarak, aktaran geleneksel başlık ve onları tamamlayan donatılar gelmektedir. Başlıklar kültürün çeşitliliğini, iletişim ve etkileşimini yansıtan en önemli göstergelerden biridir. Birbirleri ile coğrafi yakınlıkları veya sosyal ilişkileri olan toplumlarda benzer başlık biçimlerinin görülmesi, benzer anlam taşıması kültürel iletişim ve etkileşimin giyim kuşam üzerindeki etkisine örnek oluşturmaktadır.
Günümüzde birçok farklı etnik grubun birlikte yaşadığı, bu nedenle kültürel iletişim ve etkileşimin en fazla görüldüğü illerden biri Kars yöresidir. Bu yörede yaşayan Türkmenler, Kürtler, Terekemeler olmak üzere üç farklı etnik grubun başlık, baş donatıları ve kullanım biçimlerinin kültürel iletişim ve etkileşim açısından incelendiği saha çalışmasında; betimsel yöntem kullanılmış, verilere ulaşabilmek için doküman analizi yapılmış, tarama ile ulaşılabilen yerli- yabancı bilimsel kaynaklar incelenmiştir. Uzman kişilerin görüşlerine başvurulmuş, araştırma kapsamına alınan etnik gruplardan başlık ile baş donatılarına sahip veya yakınlarında gören, yöre ile bağlantılı, yörede ikamet eden kaynak kişilerle karşılıklı görüşme (form) yapılmıştır. Ulaşılan, görsellerin fotoğrafı çekilmiş, benzerlik ve farklılıkları biçim, renk, süsleme, kullanım özellikleri, giyiniş sıralaması, sembolik ifade, anlam, mesaj vb. özellikler açısından yorumlanarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Çalışma, kültürel çalışmalara katkı sağlaması, görsel bir bellek oluşturulması, öz kültürümüzün ve ulusal kimliğimizin kültür öğeleri kullanılarak her alanda tanıtılması bakımından belgelenmesi ile gelecek kuşaklara aktarılması açısından önem taşımaktadır.
Keywords
Abstract
From past to present, the influence of cultures on each other has increased due to the economic and political relations, wars, geographical location, border neighborhoods, migration, trade, marriage, etc. At the forefront of these areas are traditional clothes, headdresses, and accessories that complement them, conveying cultural values. Accessories are one of the most important indicators that reflect the diversity and interaction of culture. Seeing similar clothing or headdress styles in regions that have geographical proximity or social relations with each other is an example of the effect of cultural interaction on clothing.
Today, the Kars region is one of the provinces where many different ethnic groups live together and therefore cultural interaction is seen the most. In the study, headdresses, head accessories, and the usage styles of these accessories of three different ethnic groups, namely Turkmens, Kurds, and Terekemes living in this region and its surroundings, were examined in terms of form, meaning, and communication in cultural interaction. The etymological method was used, document analysis was made to reach the data, and all domestic and foreign scientific sources were examined by scanning. Opinions of experts were consulted, and a face-to-face interview (form) was made with people from the ethnic groups included in the research who have headdreses and head accessories or see them nearby, who are related to the region, and who reside in the region. Photographs were taken of the obtained images, and the similarities and differences were tried to be explained by interpreting them in terms of features such as form, color, ornament, usage, dressing order, symbolic expression, meaning, message, and cultural communication.
The study is important in terms of contributing to cultural studies, creating a visual memory, documenting our own culture and national identity by using cultural elements in every field and transferring them to future generations.