OĞUZ ATAY’IN “KORKUYU BEKLERKEN” İSİMLİ ESERİNDE MEKÂNLARIN VE NESNELERİN KAHRAMANLARIN RUHSAL DURUMUNA ETKİSİ VE İRONİ
Author:
Abstract
Oğuz Atay Cumhuriyet döneminin önde gelen roman, hikâye ve oyun yazarıdır. Modernizmden postmodernizme kadar uzanan yeni roman anlayışının öncülerindendir. Eserlerinde seçtiği kişiler, konular, mekânlar ve zamansal boşluk ifadeleri onun bireylerin psikolojik açıdan düştükleri durumu göstermektedir. Oğuz Atay romanlarında ve hikâyelerinde görünenin arkasında bir gerçeklik olduğunu sezdirmiş ve bunu gerek kullandığı mekânlarla gerekse kahramanların ruh tahlilleriyle vermiştir. Bir tutunamama ve soyutlanma barındıran eserlerinde yazar ironiyi kullanmıştır. Eserlerde ironi çatışma, çelişki ve kabullenememe olarak kendini gösterir. Gerçek ve hayalin, iyi ve kötünün çatışması, bu durumdan da kahramanların ruhsal açıdan etkilenmesi, hikâye ve romanlarda seçilen mekânlarla ilintilidir. İroninin yanında eserlerde ince alay ve hiciv unsurlarına da başvurulmuştur. Toplumdaki yabancılaşmayı kabul edemeyen kahramanın zaman zaman intihara kalkışması da bir kaçış olarak değerlendirilmiştir. Buradaki kaçış insanın kendi beninden doğaya sığınması ya da tam tersi olarak doğadan kendi benine sarılması şeklinde görülür. Bu eserde kahramanlar genel olarak alışılmış kalıpların dışındadır, kabullenilmiş yaşayışın dışında, kimliğini kaybeden, arayış içinde, dengesiz ve en sonunda toplumdan uzaklaşan birer figür olarak verilmiştir. İroninin temsilcilerinden olan Oğuz Atay ironi ile gidişatın dışına çıkarak, metinde aykırılıklar yaparak dikkat çekmiş olur. Yazar kullandığı mekân tasvirlerinde genelde hayattan uzakta, kendi bireyselliğini yaşayabilen insanın bulunduğu alanları ele almıştır. Bu mekânlar aynı zamanda izole olan hayatların birer sembol ve metafor olarak ifade edilmesidir.
Keywords
Abstract
Oğuz Atay is a leading novel, story and theatre writer of the Republic Period. He is one of the pioneers of the new understanding of novels ranging from modernism to posterism. In his works the people, subjects, places that he chose and temporal void expressions indicate the situations in which individuals fall psychologically. Oğuz Atay especially implicated that there is another reality behind the seen in his novels and stories and he made these implications by the places he used or the mindset analyses of his characters. The writer used irony in the work which contains the inability to hold and isolation. Irony shows itself by conflict, discrepancy and espousal. The conflict and confrontation of the real and the dream, good and bad, affected characters' psychologies affected the choice of the places in the stories and novels. Despite the irony, he also used satire and a little derision in his works. The suicide attempts of the character who can't accept the alienation of the public is described as a rum away. This runaway is seen as a defection from human-self to nature or the opposite embracement from nature to human-self. In this work characters are given as symbols which are; out of norms, living out of the way society thinks, lost identities, in a search, unstable and getting away from it in the end.Oğuz Atay, one of the representatives of irony goes out of the way with irony and draws attention to the text by giving contradiction. In his depictions of the space he used, he generally covered areas where people who can live their individuality, far from life.These spaces are also the expression of isolated lives as symbols and metaphors.