Author:
Abstract
Öz Bir ülkenin bastırdığı (ihraç ettiği) ulusal parasının uluslararası ödemelerde kabul görmesi ve rezerv para olması, o ülkeye büyük mali ve finansal avantaj sağlamanın yanında ekonomik bir güç de sağlamaktadır. İkinci Dünya savaşı sonrasına kadar başlıca sömürge ülkeleri olan Fransa, Almanya ve İngiltere’nin sömürge alanlarında belirlediği parasal bölgeler bu ülkelere söz konusu avantajları sağlamıştır. Para bölgesi, ortak bir paranın kullanımı için ilgili ülkelerin belli bazı ortak kurallara bağlı olarak bir paranın kullanımı kabul etmeleridir. Para bölgesinde sabit paritelere dayanan paralar birbirlerine çevrilebilir; elde edilen dövizler bir araya getirilir ve tek bir ülke tarafından yönetilir; siyasi iktisadi ve mali gücü en büyük ülkenin parası merkezi para rolünü oynar. 1931 yılında ilk para bölgesi –Sterling bölgesi- olarak kuruldu. Savaş sonrasında ise ABD bütün dünyayı tek bir parasal bölge yapmaya uğraşmıştır, “Bretton Woods Para Sistemi” ile önemli ölçüde bu çabasına ulaştığına dünya şahit olmuştur. 1971 yılında Bretton Woods Para Sisteminin yıkılışı ile dünya sistemsiz bir döneme girmiş, bu sistemsizlik dönemde dünya bir çok problemle karşı karşıya kalmıştır. Döviz kurlarındaki yüksek oynaklık, ağır ekonomik krizler, gelişmekte olan ülkelerin yüksek oranda dış borçları bu problemlerin bazılarıdır. Daha az problemli bir dünya için yeni bir dünya para sisteminin inşa edilmesi gerekmektedir. Ekonomik büyüklük, para bölgesinin ortaya çıkmasında da önemli bir rol oynamaktadır. Bu bakımdan yakın bir gelecekte, dünyanın en büyük ikinci yada üçüncü ekonomik büyüklüğünü inşa eden Doğu Asya ülkeleri arasında bir para bölgesinin oluşturulması beklenebilir. Bu bölgede dolar tahtının sarsılması, doların dünya parası olma özelliğini önemli ölçüde kaybettirecektir. Böyle bir gelişme, dünya üzerinde, silahlı güç bakımından büyük bir üstünlük sağlamış ve savaş makinasına dönüşmüş ABD gücünü de sınırlandırabilir. Benzeri bir gelişme de Türk akraba toplulukları arasında olabilir. Rusya federasyonu da kısmı katılım sağlayacağı bir para bölgesi Türkiye’nin önderliğinde inşa edilebilir.
Keywords
Abstract
Abstract The fact that the national currency that is issued by a country is accepted in international payments and that it is regarded as a reserve currency, provides the country with a financial advantage as well as an economic power. The main colonial countries of France, Germany and England enjoyed such privileges through the currency zones they established in their colonialized countries until the end of the World War II. In such currency zones, member countries accept the use of a common money together with certain binding common rules. Money of each countries based on fixed parities in the currency zone can be converted to each other; the currency obtained is combined and managed by one country; the money of the politically, economically and financially largest country plays the role of central currency in the monetary union. Such a monetary union was first established in 1931 as the Sterling currency zone. In the aftermath of the World War II, the US has sought to make the whole world a single monetary region, and the world has witnessed, to a great extent, that this effort with Bretton Woods Monetary System has been achieved. With the collapse of the Bretton Woods Monetary System in 1971, the world entered a systemless period, and in this lack of system, the world faced many problems. High volatility in exchange rates, severe economic crises, and high external debt of developing countries are some of these problems. A new world monetary system must be built for a less problematic world. The economic size of a country plays an important role in creating money regions. Thus, in the near future, a currency zone could be expected to be established among the East Asian countries that built the world's second-largest or third-largest economies. The shake of the dollar throne in this region will significantly lose the dollar's world money. Such a development can limit the power of the United States, which has gained a great advantage over armed power and turned into a war machine. A similar development can be formed among Turkish relative communities. A common monetary zone, with the Russian federation’s partial participation, can be established under the leadership of Turkey.