Author:
Abstract
Dünya 20. yüzyılın ikinci yarısında yeni bir çağa girmiştir. Ulusal finans sektörleri, globalleşmenin de etkisiyle ileri düzey işlem ağlarıyla birbirlerine entegre olmuş ve dünya çapında bir araya gelerek bütünleşen bir profil oluşturmuştur. Çalışmada beşeri sermayenin finansal gelişmişlik üzerindeki etkisi Türkiye ekonomisine yönelik yıllık veriler [1994-2018] kullanılarak zaman serisi analizi yöntemiyle açıklanmaktadır. Veriler Dünya Bankası, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Türkiye İstatistiki Kurumu veri tabanından alınmıştır. Kullanılan değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki mevcuttur. Eş bütünleşme tahmincisi FMOLS’a göre ele alınan bağımsız değişkenler eğitim, sağlık ve m3/gsyih bağımlı değişken finansal gelişmeyi istatistiksel olarak önemli ölçüde etkilemektedir. Eğitim değişkeni ve finansal gelişme arasında istatistiksel anlamlı pozitif yönlü ilişki vardır. Eğitim değişkeni olan yüksek öğrenim oranı 5 birim arttığında finansal gelişme 0.53 birim artmıştır. Sağlık değişkeni olan bebek ölüm hızı değişkeniyle finansal gelişme arasında olumsuz istatistiksel anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Sağlık değişkeni bebek ölüm hızındaki 10 birimlik artış finansal gelişmeyi -0.98 birim azaltmıştır. M3/GSYİH ve finansal gelişme arasında pozitif istatistiksel anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. M3/GSYİH oranında meydana gelen 1 birimlik artış finansal gelişme üzerinde 0.72 birimlik bir artışa neden olmuştur. Nedensellik analizine göre eğitim değişkeninin % 5 anlamlılık düzeyinde finansal gelişmenin nedeni olduğu belirlenmiştir. Sağlık değişkeninin %5 anlamlılık düzeyinde finansal gelişmenin nedeni olduğu belirlenmiştir. Sağlık değişkenin ve enflasyonun %5, reel faizden ise %10 anlamlılık düzeyinde eğitimin nedeni olduğu belirlenmiştir. Eğitim ve sağlığın %5 anlamlılık düzeyinde M3/GSYİH nedeni olduğu belirlenmiştir. M3/GSYİH ise, %10 anlamlılık düzeyinde reel faizin nedeni olduğu ortaya çıkmıştır. Nedensellik ilişkileri tek yönlü ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
The world has entered a new era in the second half of the 20th century. Today, national financial sectors have beento each other integrated with advanced transaction networks together with the effect of globalization and have drawn a world wide integrated profile. In the study, the effect of human capital on financial development data for Turkey's economy [1994-2018] Time Series Analysis by using annual datas for the period is explains by the method. Taken from the world bank, central bank of the Turkish Republic and Turkish Statistical Institute data base. There is a long-term relationship between the variables used. Independent variables considered according to co-integration estimator fmolsa significantly affect education, health and M3/GDP dependent variable financial development statistically. There is a statistically significant positive relationship between education variable and financial development. When the higher education rate, which is the education variable increased by 5 units, financial development increased by 0.53 units. A negative statistically significant relationship emerged between the health variable infant mortality rate variable and financial development. Health variable the 10-unit increase in infant mortality rate reduced financial development by -0.98 units. A positive statistically significant relationship was determined between M3/GDP and financial development. An increase of 1 unit occurring in M3/GDP caused an increase of 0.72 units on financial development. According to the causality analysis, it was determined that the training variable was the reason for financial development at 5% significance level. It was determined that the 5% health variable and inflation were the reason for education at the level of significance 10% from real interest. It has been determined that education and health is the reason of 5% significance level M3/GDP. It was revealed that it is the reason of in M3/GDP from 10% significance level real interest rate.Causality relationships was emerged one-way.