Author:
Abstract
İslam dini, Hz. Peygamberin önderliğinde belli bir mücadelelerden sonra insanlık dünyasında yerini almıştır. İslam, insanlığın anayasal ilkeleriyle, insanlığa örneklik teşkil etmiştir. İnsanlık, ilk dönemlerde İslam dinini bir sığınak ve barınak kabul etmiştir. Ancak İslam'ın bu dinamizmi sonraki dönemlerde canlılığını kaybetmiştir. İslam toplumları da özne olmaktan çok nesne konumuna indirgenmiştir. İslam toplumları bu dinamizmini neden kaybetmiştir? Kimi bilginler, bu dinamizmin kaybolmasının sebebini içtihat faaliyetlerinin durdurulmasına bağlarken; yani taklid yolunun benimsemesine çıkarırlarken; kimileri de İslam'ın hükümlerinin taklitle yaşanmamasına bağlamaktadırlar. Sonuçta bazı bilginler, geri kalmışlığın en önemli nedenlerinden birinin içtihadın terk edilmesi, taklid yoluna sapılmasını gerekçe gösterirlerken; bu geri kalmışlığın ise taklidin rehavetinin verdiği bir sonuç olarak görürler. Bilginlerin, İslam dünyasının geri kalmışlığının nedenleri konusunda farklı görüşleri bulunmaktadır. Bu bağlamda İslam dünyasının geri kalış nedenleri arasında gösterilen taklid ve onun doğurduğu sonuçların ele alınması gerekmektedir.
Öte yandan Müçtehitler, İslâm hukukuna yürürlük sağlamak için tarihten günümüze “eserciler ve reyciler” temelinde, ya “kıyası” genişletmişler, ya “istihsan ve istislah” yöntemini benimsemiş oldukları bilinmektedir. Keza bilginler, din ve şeriat ayrımı yanında, nesh kuramı, şûrâ ile icmâ prensibi, illetin değişimi ilkesi, mekâsıd teorisi, tarihsellik ve evrensellik yöntemi, örf ve adet hukuku, hakikat ve mecaz gibi farklı kavramlara yükledikleri benzer anlamlar ile aynı gayenin tahakkuku için yürürlük sağlamaya çalıştıkları da bilinmektedir. Bu durumda, içtihad alanında, ciddi bir kavram kargaşası yaşandığından, farklı kavramlarla ayni gayeye yönelseler de kavramlara yükledikleri anlam farklılığından kavram dövüşü yaşanmış, sonuçta yazılı veya sözlü ittihat da çoğunlukla sağlanamamıştır. İslam hukukuna dinamizm sağlayan farklı metotlar çoğunlukla kargaşaya ve ayrılığa sebep olmuş, sonuçta taklid metodu toplumları bir arada tutmak için daha sağlıklı ve emin bir yol olarak görülmüştür. Bu makalemizde önemine binaen İslam dünyasını geri bıraktığı iddia edilen taklid konusu ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
After a certain struggle under the leadership of the Prophet, Islamic religion has taken its place in human World.Islam,with the constitutional priciples of humanity,has been an example of humanity.In early days,Humanity accepted Islam as a shelter.However, this dynamism of Islam has lost its liveliness in later periods.Islamic societies have been reduced to object rather than being subject. Why did Islamic societies lose this dynamism? Some scholars think as the loss of this dynamism to the cessation of ijtihad activities;that is,when they the adoption of the imitation path ; others think that it is not impersonated the provisions of Islam.As a result,while some scholars think one of the most important reasons for backwardness is the abandonment of ijtihad and deviation to the imitation path,they this backwardness as a result of lethargy of imitation.Scholars have different views on the causes of the backwardness of the Islamic World.In this context,it should be considered that imitation of the Islamic World and its consequences are among the reasons of backwardness of the Islamic World.
On the other hand,it is known that the mujtahids,in order to enforce the Islamic law,have expanded their comparing on the basis of ‘eserciler and reyciler’ or they internalize the method of ‘istihsan and istihlah’ from the history to the present.Likewise,it is known that the scholars think besides the difference of religion and ‘şeriat’ such as the separation of religion and sharia,the theory of descent,the principle of icma,the principle of change ,the theory of locality,the method of historicity and universality,customs and law of law,truth and metaphor concepts have the same meanings of the different concepts.In this case,in the case of ijtihad,since there was a serious confusion of concepts,different concepts changed to the same purpose,there was a concept of meaningfullness in terms of the meaning that they loaded on concepts.Different methods of providing dynamism to Islamic law have mostly caused chaos and seperation, consequently the imitation method has been seen as a helathier and safer way to keep socities together.In tis article,the issue of imitation which claimed to have left the Islamic World back on its importance has been studied.